بلوچی زُبان ءِ شائِر ءُ اھوالکار ھاسل ھسؔرت
نبشتہ کار : سرباز وفا
دی بلوچستان پوسٹ
بلوچی زُبان ءِ ورنائیں شائِر ءُ اھوالکار واجہ ھاسل ھسرت جاہ ءِ آھو ملائی گزی ءَ مُلا واجہ ابدالرحمٰن ءِ گس ءَ ودی بیتگ۔ بنداتی وانگ ءَ چہ جاہ ءِ آھو کوہڑو ءَ بندات کنت، پہ میٹرک ءِ ھاتر ءَ روت کورک ءَ، چہ کورک وانگجاہ ءَ میٹرک پاس کنت پہ گیشیں وانگ ءِ ھاتر ءَ کیچ ءَروت. اتا شاد ڈگری کالج ءَ داکِلہ زُور اِیت۔ وھدے ایف اے ءُ بی اے چہ اتا شاد ڈگری کالج ءَ پاس کنت،گُڑا ھمے وھداں واجہ ملا ابدالرحمٰن کوڑھیں دگنیا ءَ یلہ کنت ءُ وتی دائِمی ھنکین ءَ روت ۔ چرے درد نہ سگّیں راستی ءَ پد پُشپد ءُ گس ءِ کُلیں ڈُبّہ ءُ زمہ واری واجہ ھاسل ھسرت ءِ کوپگاں کا ینت پمیشکا واجہ ءِ سرکاری وانگجاھانی زانت ءُ زانگ ءِ در برگ ءِ سپر چہ ھمد ءَ نیم بُندگ ءُ ایرھت بیت ۔
من ءَ یات اِنت 2001 اَت ، من پنچمی تبکّ ءَوانگ ءَ اِت اُوں کہ منی رھدربر ( ماسٹر ) ءَ یک بلوچی کتاب ءِ گون اَت۔ چہ ھما کتاب ءَ یک شَیرے ونت ئِے، گُڑا ھما روچ ءَ گْوش ئِے اے شائِری منی دل ءَ بے کِساس دوست بوت۔ چرے شَیر ءِ وانگ ءَ پد، گُڑا من وتی رھدربر ( ماسٹر ) ءَ را جُست کُرت کہ بلوچی کتاب ھست مردم وتی شھدیں زُبان بلوچی ءَ بِہ وان اِیت۔ منی رھدربر ءَ من گْوشت ھَو بلوچی یک پراہ ءُ شاھگانیں زُبانے، پرچا کتاب نیست پہ وانگ ءَ…… من بلوچی واناں ، بلوچی نبشتہ کن آں ، بلوچی زُبان ءِ کتاب دست کپ اَنت، اگاں کسے بلوچی وانگ بُہ لوٹ اِیت ۔ من گْوشت واجہ تو مارا وتی شھد ءُ شیرکِنیں زُبان بلوچی ءَ بِہ وانین داں ما چو آ دِگہ راجانی داب ءَ وتی زُبان ءَ شرّیں وڑے ءَ بِہ زان اِیں۔ گُڑا رھدربر ءِ پسّہ ھمے بوت نہ۔۔۔۔۔۔، من جّست کُرت واجہ پرچہ تو مارا بلوچی نہ وانین ئے؟ چہ منی جُست ءَ پد گْوشت ئِے من ھمے ھاتر ءَ بلوچی نہ وانین آں کہ بلوچی کم ونتگ ءُ آ وڑ ءَ بلد نیاں۔ من چہ وتی رھدربر ءِ ھمے دوئیں گالانی وانگ ءَ پد انچو بوتاں کہ منی دل لوٹگ ءَ اَت کہ من اَلّم بلوچی بِہ واناں ۔
من مُدام ھرکس ءَ را جُست کُرت مئے نزیک ءَ بلوچی وانگ کَے زانت….. داں من ءَ بلوچی کتاب دست بہ کپ اِیت۔ من ءَ سنگتے ءَ گْوشت تو اگاں بلوچی وانگ لوٹ ئے،گُڑا تو ھاسل ھسرت ءِ کِرّ ءَ برو کہ آئی ءِ گْور ءَ بلوچی کتاب ھست۔چیاکہ بلوچی وان اِیت ءُ بلوچی زبان ءِ جْوانیں شائِرے، ترا ھمود ءَ بلوچی کتاب دست کپ اِیت کہ واجہ ھاسل ھسرت ءِ گس کوہڑو ءَ اِنت ۔ من گْوشت شرّیں کہ تو من ءَ اے نیکیں شور ءُ سلاہ دات.
دومی روچ ءَ من چہ گس ءَ درآتک ءُ دیم پہ واجہ ھاسل ھسرت ءِ باگیں ھنکین پُلّیں کوہڑو ءَ شُت آں۔ من وھدے واجہ ھاسل ھسرت ءِ گِس ءَ سر بوت آں تاں واجہ ھسرت ھمود ءَ ساڑی اَت۔ من چہ دْراہ ءُ دْرھبات ءَ رند کہ وتی چم چِست کُرت ءُ دیم پہ رو برکت ءَ شانک دات آں چاراں بازیں کتابے ایر اِنت ۔ من جُست کُرت واجہ اے چونیں کتاب اَنت ؟ بازیں کتابے تئی کِرّ ءَ ایر اِنت ۔ منی گپّے پَسّو ءَ واجہ ھسرت ءَ کند اِت ءُ گْوشت منی مھروانیں سنگت اے بلوچی کتاب اَنت ۔ شَیر ءُ شائری ءِ ھست ، آزمانک ءُ رجانک ءِ ھست ، دِگہ وڑ ،وڑیں کتاب ھست،ایشانی تہ ءَ ترا پہ وانگ ءَ کُجام وانگی لوٹ اِیت ۔من گْوشت واجہ ھسرت منی ھیال ءَ تو گیش ءَ گیش بلوچی وان ئے۔ گُڑا واجہ ھسرت ءَ ھمے گْوشت ھَو من بلوچی گیش واناں، چیاکہ منی شھدیں زُبان اِنت ۔ اگاں من ءُ تو وتی زُبان ءَ وت مہ وان اِیں گُڑا دِگہ کَے پہ مئے زُبان ءِ وانگ ءَ دِرک بند اِیت۔ بلوچی مئے جند ءِ زُبان اِنت ، پہ یک راجے ءِ زندگ بُوَگ ءِ ھاتر ءَ وتی زُبان ءِ وانگ ءُ نبشتہ کنگ اَلّمی اِنت ۔
گُڑا من گْوشت کہ واجہ من ءَ بلوچی وانگ ءِ پُرمھریں واھشت ءُ ارمانے ھست کہ من وتی شھدیں زُبان بلوچی ءَ بِہ واناں ءُ نبشتہ بکن آں ، چیاکہ من ءَ وتی زُبان بلوچی وانگ ءِ باز ھُبّ ءُ وھگ ھست ۔ چرے ھبر ءَ پد واجہ ھسرت ءَ کند اِت ءُ گْوشت واہ یار واہ ! باز شرّیں چیزّے کہ تو وتی الماس ءُ گوھریں زُبان ءَ وانگ ءُ زانگ لوٹ ئے ۔ اے درگت ءَ تھنا تو نہ بلکیں پہ ھر بلوچ ءَ بلوچی وانگ ءُ زانگ اَلّمی اِنت، شر کن ئے بلوچی وان ئے ۔ گُڑا من گْوشت کہ واجہ ھسرت من بلوچی وانگ لوٹ آں، بلے من ءَ بلوچی کتاب دست کپگ ءَ نہ اِنت ۔ منی واھگ اِنت کہ تو من ءَ بلوچی کتاب بِہ دئے ءُ من بِہ واناں۔ اگاں من بلوچی ءَ چیزّے نبشتہ کُرت گُڑا تو بچار ءُ شر اِش بکن ۔گْوشت ئِے سنگت شرّیں من ترا کتاب دیاں بِہ وان ، اگاں تو یک چیزّے نبشتہ کُرت من الّم ترا سِکین دیاں ءُ شرّ ئِے ھم کن آں، بلے منی یک اَسول ءُ رھبندے ھست کہ من ترا ساری ءَ ھال دیاں۔ منی اَسول ءُ رھبند ھمیش اِنت، اگاں من ترا کُجام کتاب دات تو ھمے کتاب ءَ بِہ وان ءُ سک بہ سمبال ئِے کہ کتاب مہ دِر اِیت ۔ اگاں تو کتاب ھلاس کُرت پد ءَ بیار ءُ سر ئِے کن ،اے راستے کہ منی کِرّ ءَ بلوچی کتاب باز اِنت،بلے مستریں چیز سمبالگ اِنت ۔
وھدے من ءَ بلوچی کتاب ءُ دومی پہ وتی شیرکنیں زُبان ءِ در برگ ءَ اُستادے ھم دست کپت ۔ ھمے وشیانی مْیان ءَ من کتاب زُرت ءُ پرپٹ ءِ گون ءَ کُت ءُ چہ واجہ ھسرت ءَ موکل کرت دیم پہ وتی مِسکیں میتگ ءَ رھادگ بیت آں ۔
کمیں روچ ءَ پد واتر واجہ ھسرت ءِ چارگ ءَ آئی زبادیں ھنکین کوہڑو ءَ آتک آں کہ ھمود ءَ ساڑی اَت ۔ ما دْروت ءُ دْرھبات ، گپ ءُ دیوان ءَ رند من ءَ گْوشت ئِے بیارو اِیں منی مھروانیں سنگت مُلک ءُ ڈگاراں سیل ءُ سوادے کن اِیں ۔ گُڑا ما شات ءُ گَل شُت ءُ ڈگارانی سیل ءُسواد کُرت ۔
واجہ ھاسل ھسرت یک شائِرے اَت ، ھمے سواد ءِ وھد ءُ پاس ءَ وتی یک ءُ دو شَیر ءِ ونت ، چہ گَردگ ءَ پَد ،پد ءَ ما آتک اِیں ھاسل ھسرت ءِ گس ءَ ۔ من ساری ءِ کتاب سرکُت آں ، کتاب ئِے چار اِت اَنت ءُ بچکند اِت ئِے ، چہ کندگ ءَ پد دْراھینت ئِے تو راستی ءَ زمہ واریں سنگتے ئے کہ تو منی کتاب ھما وڑ سلامت ءَ آورتگ اَنت ۔ گُڑا من گْوشت کہ واجہ ھسرت تو من ءَ دگہ کتاب بِہ دئے من واناں، پہ بچکند واجہ ءَ من ءَ کتاب دات ۔
ھمے وڑ ءَ منی ءُ واجہ ھاسل ھسرت سنگتی بندات بوت ۔ ھر وھد ءَ منی ءُ آئی ھال ءُ اھوال ھست اَت ،من ءَ کم ،کم ءَ شائِری ھُب ءُ واھگ گوں مان پتاھان اَت ، اگاں من شَیرے نبشتہ بُہ کُرتیں، واجہ ھسرت ءَ آ اِسلاہ کُرت اَنت ۔
ھمے وڑ ءَ وھد گْوزان اَت کہ برے برے من پہ روزگار ءِ ھاتر ءَ دگہ جاھے شُت آں ءُ پد ءَ آتک آں گُڑا منی واجہ ھاسل ھسرت ءِ ھال ءُ اھوال برجاہ اَت ۔
ھمے پیم وھد دیم ءَ کِنزان اَت کہ 2007 ءَ من واجہ ھسرت کِرّا شُت آں اے وھد ءَ واجہ ھسرت این جیوز ءِ ماسٹر اَت ءُ زھگ وانینگ ءَ اَت ۔ روتاک توار ءُ وش نیوز ءِ اھوالکارے اَت۔ من کہ وھدے واجہ ھسرت ءِ گْور ءَ سر بوت آں گوں گِندگ ءَ ھوار من ءَ کہ واجہ ءَ دیست سک گل بوت ۔ چہ دْروت ءُ درھبات ءَ رند من ءَ گْوشت ئِے بیا تو ھال ءُ اھوالاں بِہ دئے گار ئے مرچاں ءُ بازکم گِندگ بہ ئے؟
من گْوشت کہ واجہ ھسرت ھمے بلوچ ءِ بزگی ءُ واری اِنت پہ کار ءُ روزگار ءِ ھاتر ءَ شُتگ آں کیچ ءُ گوادر ءِ نیمگ ءَ، ھمیش اِنت کمیں روچ بیت کہ آتکگ آں، پمیشکا تئی گْور ءَ درائی نہ کُتگ ۔ چرے ھال ءُ اھوالاں پد ما ھم دیوان بوت اِیں۔۔۔۔کندگ مزاک۔۔۔۔۔، ھمے مْیان ءَ من گْوشت واجہ تو من ءَ وتی نوکیں شَیرے گوشدارین، گُڑا واجہ ءَ پہ مھر کند اِت ءُ گْوشت ئِے شرّ منی مھروانیں سنگت شَیرے واناں کہ شَیر شھید نواب اکبر ھان بگٹی ءِ نام ءَ اِنت ۔ دیریگیں وھدے من ءَ شرّی ءَ یات نہ اِنت اگاں ردی یے بوت چہ ترا پَھِلی لوٹ آں۔
“بلوچستان ءِ شِیریں ء نر نواب اکبر نواب اکبر ”
من ھمے شَیر اِش کُت من ھمے سرپد بوت آں کہ واجہ ھسرت مرچاں راجدوستی ءِ وڑ ءَ اِنت ۔ گپ ءُ دیوان ئِے کُرت ءُ ھمے گْوشت ئِے کہ وش بھت ھما اَنت پہ راج ءُ وتن ءِ ھاتر ءَ ندْر بُوَگ ءَ اَنت ۔ ھماھانی داتگیں دیمھونیانی برود اِنت کہ مرچی بلوچ راج ءِ تہ ءَ یک آشوبے گِندگ ءَ کیت ۔ ھمے وھد ءَ واجہ ھسرت بی این ایم ءِ باسکے اَت ءُ وتی راجی کاراں دیم ءَ برگ ءَ اَت ۔ واجہ ھسرت شھید واجہ گلام مھد ءِ وھد ءَ بی این ایم ءَ ھوار بوتگ ۔
واجہ بلوچ نیشنل موومنٹ ءِ بُنجائی باسک ءُ آواران دمگ ءِ کارمستِر ھم بوتگ۔ ھمے وھد ءَ من آئی زمہ واریاں پوہ نہ اِت آں،بلے ھر وھد ءَ گوں وتی راجی کاراں گُلائیش اَت ۔ ڈیھ ءِ نام ءُ دپیں میرانی چمّانی کُنٹگ اَت ، دُژمن مدام آئی نام ءِ گِرگ ءَ اَت ،بلے اے وھد ءَ من گیش پہ کار ءُ روز گار ءِ ھاتر ءِ برے گوادر ءُ برے کیچ ءَ اِت آں ،پمیشکا واجہ ءِ پہمگ پہ منی بالاد ءَ گْران اَت۔ دومی نیمگ ءَ دُژمن ءُ آئی کاسگ چٹّ مدام واجہ ءِ نام ءِ گرگ ءَ اِت اَنت. 27 سارتان ( اکتوبر ) 2012 ءَ پاکستان ءِ درندگیں لشکر ءُ آئی دلّاراں ناکو ھیر بکش چہ بیلہ ءَ آوار جت ،یک ماھے ءَ رند 27 گْوپشان ( نومبر ) 2012 ءَ آئی ءِ کُنٹ ماں بیلہ ءِ ھند ءَ دؤر اِش دات۔
سنگتانی جھد یک شرّیں وڑے ءَ دیم ءَ روگ ءَ اَت کہ 19 کَرّا ( اپریل ) 2013 ءَ پاکستان ءِ پوج ءَ جاہ ءِ آھو داروکوچگ ءَ آپریشن کُرت ءُ بلوچ نیشنل موومنٹ ءِ بُنجاہی باسک واجہ اُستاد اَلی جان ءَ شھید اِش کُرت ۔ بلے واجہ ھسرت انگت سنگتانی مْیان ءَ چو البُرز ءِ کوہ ءَ ساڑی اَت ۔ گوں سنگتاں وتی راجی جنز ءَ دیم ءَ برگ ءَ اَت کہ دُژمن ءَ لوٹ اِت من واجہ ءَ دمانے ءَ مِیلاں ءُ دزگیر ئِے بکن آں داں آجوئی ءِ توار جاہ ءِ آھو ءِ تہ ءَ گُٹگِیر ءُ اُوشت ءِ آماچ بِہ بیت ۔اے وھد ءَ واجہ ھسرت جاہ ءِ آھو کوہڑو ھنکین ءِ کار گُشاد اَت۔ 19 اوسپان ( فروری ) 2014 ءَ پاکستان ءِ فوج ءَ جاہ ءِ آھو ملائی گزی ءَ زمینی لشکر ءُ گوں بالیگانی ھمراھی ءَ سُھب ءَ مھلہ کیت ءُ وتی ھونریچیں آپریشن ءَ بندات کنت۔۔
ھمے آپریشن ءَ پیریں کماش ماسٹر ملا نور مھمد ء مھمد موسیٰ ، سالونک نواز ء نودل کہ آئی آروس ءَ ھپتگے سرجم نہ اَت شھید کنگ بوت، تالب ھسین ء ملنگ،، گلام جان ء نورا ءُ تاج مھد ء ھاجی ھم ، ھمے آپریشن ءَ پاکستانی لشکر ءِ تیرانی آماچ بنتءُ شھید بنت ۔
ھمے وڑ ءَ شھید تاج مھد ءِ مستریں براس اسداللہ ءُ آئی کسانیں زھگ ھم ٹپّی بوت اَنت۔ چہ اے دردناکیں راستی ءَ پد ، پد ءَ چرے میتگ ءَ پاکستانی رستریں لشکر ءَ واجہ ھاسل ھسرت ءَ ھَوار پنجاہ مردم آوار جنت ءُ گوں وت بارت۔ آدگہ کُلیں یلہ بوت اَنت ، بلے واجہ ھاسل ھسرت ءُ دولت ء ابدالکریم انگت بیگْواہ اَنت ۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
