لمئی بولی نا دے و ننا زمہ واریک – عتیق آسکوہ بلوچ

278

یونیسکو نا پارہ غان بیست و یک فروری نا دے لمئی زبان آتیکن پِن کننگانے، دا پِن کننگ نا رند اٹ 21 فروری 1952 اٹ بنگلہ دیش اٹ تینا لمئی بولی کن مروکا برانز آکو، ہرا برانز ارفنگ وختا چار ورنا تینا لمئی بولی نا حق اٹ شہید مسر.

21 فروری نا دے ءِ تیوہ غا جہان اٹ “لمئی بولی تا دے ئنا”رِد اٹ گچین کننگانے، دا دے آ جہان نا ہر کنڈ آ تینا لمئی بولی ءِ زندہ تخنگ نا زی آ گپ و تران کننگ کن مجلس، دیوان و مُچی ہڈ تننگک. اندن بلوچستان ئٹی بھاز آ گَل آک تینا وس و واک نا کچ اٹ دا دے آ مجلس و مُچی ہڈ تریسہ تینا لمئی بولی “براہوئی و بلوچی” ءِ زندہ تخنگ نا بابت گپ و تران کیرہ.

دا دے ئنا ہڈ تننگ نا مسخت آتے اُریسہ اگہ نن تینا چاگڑد و تینا مخلوق نا پارہ غا چمشانک اس شان کہ انت گواچنی نن تینا بولی ءِ زندہ تخنگ کن مُخ تفوک اُن یا بیرہ دا دے آ تولسہ منہ ہیت کینہ و دُوارہ تینا بولی آن بے پام مرینہ، گڑا نن پاش وڑ اٹ اندا خنینہ کہ ننا چاگڑد اٹ، ننا مخلوق نا بھلو کچ اس نہ بیرہ دا دے آن بلکن داڑان بیدس ہم تینا لمئی بولی آن بے پام خننگ، ننا پوسکنا زنک تینا بولی تیٹ ہیت تو کیک ولے نوشت و خواننگ کپک، او ہرا سَوب آک ءُ کہ ننا منہ ادب دوست و سیاسی مخلوق آن بیدس ایلو مخلوق تینا بولی تون مابت آن بے چکار خننگک؟

و انت دا ننا سیاسی و ادبی تنظیم آتا بے سہبی پاننگ مفک کہ اوفک لَس مخلوق ءِ تینا لمئی بولی تون مابت کننگ نا پارہ اتنگ کپسہ؟

داڑان بیدس بھاز آ زبان دوست آک الیکٹرانک میڈیا و خاص کر اینو پگہ سوشل میڈیا ءِ لمئی بولی تے مَرک ئنا گواچی کننگ نا زمہ وار گوندرہ، اوفک پارہ کہ میڈیا نا سَوب آن ہر اُرا ٹی چُنا و بھلا ایلو غیر زبان تیان اثر ہرفیسہ تینا جند ئنا لمئی بولی آن بے چکار مریسہ ءِ ولے نہ، انتئے کہ جہان نا ایلو قوم تا پارہ غا اوننگہ تو اوفتا رہی آ ہم میڈیا ساڑی ولے دا دور اٹ ہم اوفک تینا لمئی بولی ءِ زندہ تخانو و تینا بولی ءِ مُستی دننگ ءُ، و ایلو قوم آک اندا سوشل میڈیا ءِ تینا بولی نا حق ئٹی کاریم اٹ اتیسہ دادے تینا بولی کن اسہ سیبو جوڑ کرینو.
پارہ بولی اس ہم ہموتم ایسر مریک یا مَرک ئنا گواچی مریک ہراتم اوٹی نوشت و خواننگ ایسر مریک، اگہ نن اندا سوشل میڈیا ءِ کاریم اٹ اتیسہ تینا جند ئنا بولی ٹی نوشتہ کین تو الّمی ننا بولی ءِ اسہ سیبو اس رسینگک و داڑتون اوار نن تینا مخلوق، خاص کر ورنا تے تینا جند ئنا بولی ءِ خواننگ و نوشت نا پارہ غا ہتین گڑا ہچبر ننا بولی ایسر مفرو، انتئے کہ خننگ اٹ بسونے ءِ ننا ورناک اینو پگہ زیات تر غیر بولی تیٹ خواننگ و نوشتہ کننگ نا کوشت کیرہ و تینا بولی آن مُر مریسہ ہننگو، دا ورنا تے باور کریفنگہ کہ تینا بولی اٹ نوشتہ کننگ آن اسٹ تو نما نوشت آتیٹ زیبائی بریک و ارٹمیکو نا جند ئنا بولی مدام سلامت سلیک.

داٹی ہچو شَک اس اَف کہ اینو ننا ہڑتوما بولیک، براہوئی و بلوچی بھاز آ ویل و زوراکی تا گواچی ءُ و اندن ہڑتوما بولی تا لکھ وڑ نا ویل ئتون اوار پین بھاز بشخ آتیٹ کاریم مننگ اَف ولے دا ویل آتے ایسر کننگ کن اسٹ تو سیاسی خواجہی پَکار ءِ ایلو پارہ غا ننا ادب دوست گَل آتا زمہ واری مریک کہ اوفک لَس مخلوق ءِ تینا بولی ٹی نوشت کننگ و خواننگ نا پارہ غا ہتنگ کن باقاعدہ سرجم ءُ پروگرام مُونا ہتیر.

مکتبہ درخانی نا پارہ غان کہی سال مُست تینا لمئی زبان (براہوئی) ءِ سیبو تننگ کن ہزار نا کچ کتاب شینک کرے ہتنگا، حالانکہ او اسہ دینی ءُ تحریک اس ئس (ہرانا زی آ گپ و تران پَکار ءِ) ولے اینو ننا ادبی گَل آتا کاریم تیا چمشانک اس شان اوفتا کارکڑد اینو تینا بولی نا بابت ہراد اسکان سلوکے، گڑا اندا خنینہ کہ اینو نا کِرن ئنا مُونا ننا ادبی تنظیم آک بھاز پد سلوکو (دا تنظیم آتیٹ بھازاک بھلو گرانٹ ہم ہلنگ ءُ)، و اندن اینو اندا تنظیم آتیان بھازاک بولی نا پِن آ قوم ءِ بشخ کننگ نا بد آ کاریم ءِ ایسری تننگ و ایلوف تا حالیت دادے کہ سال اٹ اسہ اِرا مجلس ہڈ تریسہ اُست جم مریرہ کہ نن تینا بولی اکن بھلو کاریم اس کرین، حالانکہ گواچن آ ہیت اندادے ءِ کہ ننا مخلوق تینا بولی آن بے چکار و مُر مریسہ و اوفتا بھاز آ سَوب آتیان منٹس بڑزکو پاننگو.

پاننگ نا مسخت دادے کہ 21 فروری نا دے لمئی بولی کن مجلس ہڈ تننگ تون اوار نن تینا بولی ءِ اگہ گواچنی بچفنگ کن عملی ءُ کاریم کین و اندن ننا سیاسی و ادبی گَل آک سرجم ءُ پروگرام مونی ہتیسہ لَس مخلوق ءِ تینا لمئی بولی نا پارہ غا ہتیر تانکہ ننا بولی تیٹ نوشت و خواننگ زیات مرے و بولی ءِ سیبو رسینگہ، اگہ نن اُست آ دُو تخسہ تینا بولی ءِ مدام سلامت تخنگ کن تینا مُخ ءِ تفن گڑا جہان نا ہچو طاغت اس ننا بولی تے سلامت و مُستی ہننگ آن توننگ کپرو.