وتءَ بُوان،وتءَ پجابیار
سیاسی جہدکاراں پہ وانگ المی ایں
شاد بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ : بلوچی کالم
سبا دشتیاری مدام کجام کہ مجلس ءِ بہر بوتگ گڑا آئیءَ اولی رندءَ وانگ ءٗ زانگءِ بابتءَ بحث بناہ کتگ ءُ اے گشتگ کہ چاگردءِ زندگ بوھگءِ شونداری آ ئیءِ وانوکیں مردماں چہ پدر بیت۔ آ کسءِ کہ وانگءَ چہ دوریں بزاں کہ توکءَ ہورک انت۔
سبا دشتیاریءَ چہ ابید دگہ چوشیں بازیں کٗواس بوتگ انت ءُ است انت کہ آ بلوچ سیاست ءَ ہمگرانچ انت آھاں مدام وانگءِ سرازور داتگءُ اے گپءَ ما ھچ وڑا ڈالچار کت نہ کناں کہ وانگ ءُزانگ انسانءِ زندگ دارگ، آئی پجار،آئی راءَ چہ وتی جندءَ آشنا کنگءِ وسیلہ انت۔ ما امنچوک گیش وانگءِ نیمگا روان کناں گڑا امنچوک گیش مے توکءَ علمءُ زانتءِ حُب ودان کنت ءُ ما چاگردی دیمرویءِ بہر جوڑ بوت کناں۔ سیاسی جہدکار ءُ نودربرانی اے ہمک وھدی کاراں چہ یکءِ ہمیش بوتگ کہ میان استمانی ءُ اُستمانی کتاباں گوں سنگتی بکناں ءُ آوکیں نسلءَ انچیں یک چاگردے بدیاں کہ آ وانگءَ گیش ارزشت دات بکناں بلے جُوانیں وڈا کیریرکونسلنگ نہ بوھگءِ سببءَ ما گندگءَ اے پڑا سوبمند نہ بوتگ انت۔
چوشکہ وانوکیں طبقہ ءِ اے اژدریں زمہ واریاں چہ یکے بوتگ کہ آ اسکولزءُ کالجزاں گیش وتی تاگتاں کارمرز بکناں تا نودربر وانگءِ ارزشت ءَ بزان انت ءُ وتی پیسلاہانی وت واھُند ببنت بلے وھدے جاور نہ گیگ بنت بی۔ایس۔اوءِ ورناہاں چہ ابید نیوٹرل(Neutral) سنگت ہم اے نیمگہ دالگوش گُور نہ کناں ءُ پاکستان ءِ پندل گیش جاندار بنت ءُ آ پہ زھگانی زہنءِ جُوڈ کنگءَ وڈ وڈیں گامگیج زوریت،چوشکہ مراگش اڈ دیگ،زھگاناں لیپ ٹاپ دہیگ ءُ آھاناں پاکستان ءِ دمگاں ترءُ تابءِ برگ اے ردءَ مزنیں پندل زانگ بنت۔
وانگءُ زانگ وتی جندے بامردانی الم اِنت کہ مے توکءَ ھُبءَ چست کنت کہ ما وتی زمین ءُ راجءَ چہ آشنا بباں۔زبانءَ گوں مہر بکناں۔ گڑا ایشی ھاترا مارا جُہدے پکار انت،آ ہما جُہد انت کہ مارا اے سرپدی ءُ آگہی بدنت کہ یک گلامیں راجءِ ھاترا مارا چی وانگی انت۔ پرچہ کہ قابضیں اِستان کدی ہم وش نہ بیت کہ تی توکءَ آگہی ءُ پجار بئیت گڑا آھی داتگیں وانگ کدی اوں ترا چوشیں آسراتی دات کنت کہ تو بابونوروز،عبدالکریم،مہراب خان،خیربخش مری،شیرومری،بالاچ مری،حمیدبلوچ،اسدبلوچ،گلام مھمدء ُ داکٹرمنان چہ آشنا بے بئے؟۔
راجدپتر اے ھبرءِ گواچن انت، ہمک یک اِستان ءِ کہ دگہ راجءِ سرا قابض بوتگ گڑا آئی ءِ اولی اژدریں گامگیجاں چہ یکے ہمے زانگ بوتگ کہ آ راجءِ تہذیبءُ کلچر، وانگ ءُ زانگ ءُ کتابجاہانی سرا اُرش بکن تا آھانی کرا وانگءِ ھچ وسیلہ پشت مہ کپیت۔ ہمے ڈولءَ میان استمانی راجدپترءَ مغل اے ردءَ جُوانیں درورءَ دیگ بنت۔ مغل سامراجیت ءِ وھدءَa Northern Chin، Central Asia، Eastern Europe ءُ Middle East مزنیں تباہی ءِ آماچ بوتگ انت۔ چوشکہ نامینیں شہر Balk,
Bamiyan, Herat, Kiev, Baghdad, Nishapur,Samarkandءِ وڈیں جاہاں ءَ مغل فوجءِ اُرشاں چہ کتابجاہ،کتاب،لٹریچر ءُ نادراہجاہ آس روک کنگ بوتگ انت، 1258 ءِ بغدادِجنگ اے درورءَ زنڈیں مثال اِنت۔
ہمے رنگءَ بلوچستان ءَ ہم جاور ہمے رنگ انت۔ کتاب ءُ کتابجاہانی سرا سرکاری اُرش، وانگجاہانی بند کنگ ءُ آھاں بیھار دیگ اے
ھبرءِ وت گواچنی ءَ دنت کہ ادا بلوچ را وڑ وڑیں اڑءُ جنجالانی دیمپان کنگ پمشکہ بوتگ کہ آ چہ وتی دودربیداگءَ پراموش ببیت۔ آ چہ وتی زمینءِ ھاکءِ بُوءَ زبہر ببیتءُ اے زبہری ہما وھدءَ کیت کہ ما چہ وانگءَ زبہر بباں ءُ قابض ءِ جُوڑ کتگیں وانگی Syallabus ءِ محتاج باں۔
ھمک وھدءَ جندءِ لٹریچر گیش بوداں پاد کنت،گیش تی ساچشتی بُوداں سکین دنت ءُ کجام وھدءَ کجام ہم راجءُ نسل را اے آسراتی رسیت گڈا بزاں آئی گُورا وانگ ءِ ارزشت گیش بیت ءُ آئی ءِ زبان،کلچر،تہذیب،لٹریچر کُل گوں آئی جندءَ بندوک بنت۔اے پیمیں جاواراں کہ پاکستان ءَ وتی سازیتگیں پندلاں چہ پد مے سرا دُور داتگ انت چوشکہ وانگجاہاں دومی زباناں وانینگ، دومی راجانی السی بامردانی بابتءَ وانگ،دومی ھندءُ دمگانی جیوگرافیءُ آھانی کِشتءُ کشارانی وھد ءُ موسمانی بابتءَ زانگ ءَ چہ ابید دگہ چوشیں بازیں درور است انت کہ بلوچ اُلسءَ گوں ھچ وڈیں نزیکی نکناں۔
پمشکہ اے سیاسی سنگتانی زمہ واری انت کہ وانگءِ چاگرداں گیش بکناں ءُ بلوچی ءُ براہوی زبانءِ نامءَ کہ یک ریاستی تپاوتءِ پیداک بوتگ آھلاس ببیت۔ما وتی جندے بابت ءَ ونت بکناں،وتی راجدپتر ءُ راجی بامرداں چہ آشنا بباں۔
