28 مئی 1998 کوڈ چاگی-1
کریاب بلوچ
28 مئی ہرچ وطن دوستیں بلوچ پُسگءَ یات انت ءُ تا بلوچ سرزمین ءُ راج اے دنیاءَ ھست اے روچءَ بے ھال نبیت. 28 مئیءَ بلوچستان ءِ جبینءَ جوھری بمب کّل کنگ ءُ تراکینگ بنت پاکستان اے پروگرام ئے نامءَ کوڈ چاگی-1 کنت. اے ہما بمب اِنت کہ جاپان ئے شھر ناگاساکیءُ ہیروشیما ئے سرا امریکہءَ دؤر داتگ ات اشیءِ سببءَ جاپانی مھلوک ھاک ءُ پُر بیت اے بمبءِ تہءَ انچیں زھر کیمیکل “Uranium” مان انت کہ انسانی جسمءَ ھاک پُر کنت شُماں الم تامُرانی تہءَ دیستگ. بلوچستان ئے ھند چاگیءَ راسکوھءِ بُرزیں کوھانی تہءَ یک کمبر نامی ءِ کوھ ءِ دلبندءَ کساس پنچ جوھری بمبانی چکاس ءَ پاکستانی رستریں فوج ءُ سائنسدان کن انت ۔اے بمبءِ جوڑ کنوکیں سائنس زانت داکٹر عبدالقدیر ءُ داکٹر مبارک سمرکند اِت اَنت اے دوھیں سائنس زانتانی کُمک کار فوج ءِ جنرل زلفقار علی شاہ ءُ جنرل جہانگیر کرامات ھوار اِت اَنت.
پاکستانی فوجءَ 1971 ءِ رُسواھیں شِکست ءَ پد ہمے جوھری بمبانی جوڑ کنّگءِ پندل سازیت، جیڑگی گپ اِش انت کہ پاکستان ءِ بلوچ رجمنٹ ءِ جنرل شاہد عزیز ہمے جنگءَ پد امریکہءَ راہ دیگ بیت ءُ آودا امریکی سرکارءِ جنرل آئیءَ وتی چیر اندری تنظیم “فری میسن” ءِ دعوتءَ دنت.
جوھری بمبانیءُ سلاہءُ توپنگانی کاروباراں ابید فری میسنءِ دگہ بازیں میان استمانی جیڑہانی تہءَ دست مان انت “اے تنظیم باروا دگہ وھدے گپ کنّگ بیت”.
جوھری بمبءِ چکاس تجربگ ءَ یک ڈن ئے درکار بیت یا یک انچیں بُرزیں ءُ زوراکیں کوھ ئے گچین کنگ بیت ءُ آئیءِ تہ ءَ یک گاریں کوچگ بیت اشی ءَ انچیں دروازگ پِر کن انت کہ آ تراکءِ کیمیکلاں داشت بکنت. اشیءِ سبب اِش انت کہ ہمے جوھری بمب کہ تراکینگ بیت اشیءِ کیمیکل”Uranium “گواتءَ مہ گیپت کہ آ سرجمیں ہند ءُ دمگءِ ساھداراں بیمار کنت ءُ آہانی نسلءَ ھلاسیءِ نیمگءَ بارت. پاکستانءَ جوھری بمبءِ تراکینگءَ چاگی ئے کوُچّگ راسکوھ ءَ کوھ ئے کمبر گچین کُت پاکستانی سائنس زانتانلں کوھء کمبرءِ تہا گاریں کوُتک ءُ جوھری بمبانی پلانٹ جّت. اشاں کساس 8 میلءَ دراجیں تار چیر گیتک کہ ہمے تار گوں یک بٹن ئے “Detonate”ءِ گوما جوڑ دیّگ بیت کہ اشیءَ لین مان انت بمباں کرنٹ دنت ءُ تراکینگءَ کُمک کنت.
1998 ءِ 28مئی ئے نیم روچ ءَ ساہت 15:15 کوھ ءِ کمبر ءَ 8میل دوُر پاکستانی فوجی گوں سائنس زانتاں اوشتوک اَت ندارہ چارّگءَ اَت پاکستانی رسانک اے ندارگءَ وتی مھلوک ءَ پیشدارگءَ اَت. دمانےءَ پد کوھءِ کمبر ئے دلبندءَ تراکءَ توار کُت ءُ کمبرءِ سَر ءُ سُنٹ زرد تّران ءُ بُرانءَ پادونءَ کپان اِت اَنت۔ بلوچستان ئے کوھءِ کبمر شھید کنگ بوت ءُ پاکستانی فوجءَ کوُککار دات،نعرہ ئے تکبیر. پاکستان ءَ جشن کُت حکومتءَ مھلوک موکل دات اے روچ پہ پاکستانی مسلماناں عید ءَ چہ کم نہ ات وشتام ھیرات بیت انت ہزارانی کساس پس ءُ گوک کُشت ءُ ھیرات کُت توامیں پاکستان گلءُ وشیءَ سر چیر ات گُشے ہندوستان فتح بوت.
دژمن وتی جاہءَ گّل اتاں کہ نو ھچ کس آہانی دیما اوشتات نکنت بلے پژن ہما کہ وتا بلوچ راج دوست گُشت ئے ءُ بلوچستان ءُ بلوچ ئےحق ئے گپ اِش کُرت ءُ ووٹ ئے گِپت اشاں ھوں بلوچستان ءِ کوھ کمبر ئے شہادتءَ پاکستانی فوج ءُ پنجاب ءِ رسترانی ہمراہی ءَ گل ءُ شاد کُت ءُ دعوت وارت. بی این پی مینگلءِ سروک سردار اختر مینگل 1998ءَ بلوچستان ئے سر وزیر اَت وتا بلوچانی راج دوستیں سروک گُشوکیں واجہ سردار اختر مینگل چہ پنجابی فوج ءُ نواز شریفءَ یک لوٹ ئے پدا ہمے تراکے منّگءَ رازیگ اَت. اختر مینگلءَ گُشت منا بلوچستان ئے ترقیءِ ھاترءَ 2.5 بیلیون فنڈ بہ دئے من ھاموش باں، سردار صاحب ئے سودا الم کامیاب بوتگ پرچہ کہ آ ہمے تراکانی پلاننگ ءَ بہ گر تا تراک ئے روچءَ ھاموش بیت ءُ ھچ نگُشیت. وھدے زالمیں پاکستان ئے تراک کہ سوبین بیت سردار اختر مینگل پاکستان ئے سر وزیر نواز شریف ءَ کہ چاگی ءِ دورہءَ کئیت وش آتک کنت ءُ وتی گاڑیءَ سوار کنت ئے ءُ دیم پہ چاگی کیمپءَ بارت نواز شریفءَ گُلاھش کنت ءُ مبارک بات گُشیت.
ہمے وھدءَ نوابزادگ حیربیار مری ھوں بلوچستان اسمبلی ئے وزیر ات، حیربیارمریءَ بیانے دات کہ بائدیں پاکستانءَ اے جوھری بمب ہندستان سرا بہ چکاس اتیں. قول ءِ کماشانی” چُشیں ھمساھگ وا دُژمنءَ مبات” بلے پہ بلوچانی دوستیءَ حیربیار مری ءَ ھم پاکستان ءِ داتگیں کُرسی یلا نہ کُت چوں ھم نہ گُشتی کہ منی دستاں دگہ ہچ نبیت بلے من اے تراک ئے ھلافءَ چہ پاکستانی سیاستءَ دزکش باں، ماڑیانی واجہءَ زمین ءِ سرا زانا نِندگ وش نبیت یا بگندے بلوچستان ئے ھاکءَ چہ پاکستانی دارے جوڑ کُتگیں کُرسیءَ گیش زور مان ات کہ واجہ چو شپچرءَ لِچوک اِت اَنت.
اے تراکءَ پد بلوچستان ءِ دمگ چاگی روچ مروچی نادراھ انت ءُ زمین کِشتءُ کشاری نہ انت پرچہ کہ ہمے جوھری بمب کہ زمین چیرا تراکینگ بیتہ اشیءِ Radiation ءِ سببءَ زمین زہرناک کُتگ.
وھدے کہ جوھری بمب ترّکیت آئیءِ Radiation آپ، ھاک، گواتءَ زہرناک کنت ہمے سببءَ لکانی کساس معلونک پوست ءِ شوموکءِ آماچ بیت ھونءُ ہڈ ئے شوموک ئے آماچ بیت.
جوھری بمب ئے Radiation ئے اثر انسانءِ جسم تہءَ Chromosomeنُکس دنت. Chromosome یک گوشتءِ تہءَ یک لِڑ ءِ نام انت آ ماتءِ ءُ پِت ءِ آپءَ چہ جوڑ بیت ءُ چُک ئے چم، پونز، دست، گوش، دپ ءُ دگہ آزھاں ردوم دنت ءُ DNAءَ پروگرام ئے ھسابءَ دیما بارت. چاگی ئے پیریناں بِگر تا گؤانزگی تِپل جوھری بمب ئے ہمے اثرات ءِ آماچ انت ہمے نادراھی ئے سببءَ چاگی ءِ بزگیں بلوچانی آوکیں چُک نا توامی پیداک بنت ءُ ہمے پوستی شوموک، ہڈی شوموک یا پُپانی شوموک ئے آماچ انت پرچہ کہ آہانی مات ءُ پِت جوھری بمب ئے ہمے تراک ئے گواتءَ گِپتگ انت. جوھری بمب ئے اے اثراتاں بزگیں چاگی ئے مھلونکے DNAءِ تہا جاگہ کُتگ کہ آ نسل در نسل اشانی تہا روان اِنت.
پاکستانءَ چاگیءِ بلوچانی سرجمیں نسل گوں ہمے بمب تراکءَ اوشتءِ آماچ کُتگ اے گُناہ تھنا رستریں ریاست پاکستان ءِ بڈا نہ انت اے توامیں پارلیمانی بلوچانی بڈا انت. چاگیءِ بلوچاں وتی پِت پیروکی جاہ یل کُت انت کہ بیت کنت آہانی چُک ءُ آوکیں نسل چہ اے نادراھیءَ چہ چُٹ انت بلے چاگی ئے بزگیں بلوچ چو نزان اّنت کہ اے نادراھی ءَ آہانی رَگ ءُ ریشگانی تہءَ جاگہ کُتگ.
