افسانہ
لِوار
نوشت: ایوان بونین (روس) | مٹ: عتیق آسکوہ بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
اوفک نن ئنا اِرغ ءِ کُنگر، روشنائی آن گروشک تروکا توڷ بش نا کوٹی آن پیشن تلّہ غا خلوک آ جنگلہ ٹی بسر سلیسر. مسڑ تینا خنتے تر کرے، دوتھے پیشن نا کنڈا مریفے، دوارہ تینا دوتے تینا کلک آتا رہی آ ایس و بھاز چَس ہلوکو وڑ اسیٹی ٹاکو خلیسہ مخا. دا ورنا غا مسڑ نا بابت ہر ہیت مابت آن پُر ئس.
او پارے؛ “ای بھاز خمار مسونٹ……. یا کنا ملی کاریم ءِ یلہ کرینے. نی ہراکان بسوس کنا مون ئٹی تماس۔۔۔؟ مُسہ گھنٹہ مُست کنے نا وجود دیخہ محسوس مسوسُس. کنے دا ام سما اَف کہ نی جہاز ئنا تلّہ غا ہراکان بسوس. انت دا سمارا ئس؟ کنا ساہ ئنا بند داڑان ہچو فرخ اس تمپک. گواچنی کنا ملی پیری کننگ ءِ، یا دا کشتی (Steamer) مون ءِ تینا اڑسنگ ءِ؟”
اوفتا مونا تہارمئی ئس. و مُر آن روشنائیک خننگارہ. اندا تہارمئی آن اسہ دوست بروکو چِرک اس اوفتا مون تیتون لگنگ ئس، او روشنائی تا خڑک آن گردینگسہ ئسر، اوفتا کشتی (Steamer) ترندی تون مون ءِ ہڑسا و او تنک ئنا پارہ غا ہننگ ئس. لیفٹیننٹ زالبول نا دو ءِ ہلک و اودے تینا جوڑ تے اسکان درے. دا نازرک آ چنکا دُو آن دے ئنا تہوش نا سوب آن ہُشنگ نا گند بننگ ئس. دوتے محسوس کننگ نا سوب آن ہمو بندغ دا ٹَک ئٹ ہنا کہ زیبا غا گند ئنا لینن نا پُچ آتیٹ ڈھکوک آ اونا بدن ہم دے ئنا تہوش آ ہشنگوک مرو انتئے کہ او مسڑ اسہ تُو ئسے آن قطبی سمندری ساحل نا باسن آ ریک آتیا دے ئنا گروشک تروکا برمش آتیان چَس ہلنگ نا خوشی تا پلویڑ ئٹی مسوسس. (ہمو مسڑ پارے کہ او انا پو (Anapu) آن واپس بننگ ئس.) لیفٹننگ بھاز مدان آ پارے: “کان داکان دڑنگنہ…..”
“ہرانگ؟” او گوڑینگوک سوج کرے.
“داڑے، دا تنک آ.”
“انتئے؟’
او چُپ مس و مسڑ اسیکہ وا تینا نازرک آ دوتینے تینا خلک آتیا درے.
“نی ابدال مسونس؟”
لیفٹننٹ تینا ہیت ءِ اسیکہ وا پارے؛ “شیف دڑنگنہ، ای نے آن خواست کیوہ…..”
مسڑ اونا پارہ غا چَک ءِ ہڑسیسہ پارے؛ “جوان ءِ، انت کہ نی پاس.”
ہنوکا کشتی نیم روشن آ پاٹ ئنا تلّہ تون اسہ دم سلیس ہرا نا سوب آ او ہڑتوماک اسٹ ایلو آ تمنگ کن بسر. اولن آ تار نا بوز اوفتا زی آن مریسہ بس و کشتی سلیس، دیر نا چُلک آک کشتی تون لگار، دڑنگوک آتیکن بھلا تختی خلنگا. لیفٹننٹ تینا گڑاتے ہرفنگ کن دُدینگا.
ساڑی آ وخت آ اوفک کشتی تا ہڈ کروکا شیڈ نا شیف آن تدینگ ئسر، ولے اندن کہ اوفک درغ آن پیشن بسر اوفک تینے کُڑی تے سے اسکان ریک آتیٹ ڈُب خنار، او بھاز چُپی تون دنز آن اسٹ آ ہلی گاڑی ٹی تولسُر دواری اسہ شابیت و سیدہ او سڑک ئسے آ بسر ہرانا ہڑتوما پارہ غاتیا کھمبہ غاک خلوک ئسر و دا ندارہ مُر اسکان خننگ مسکہ. دا سڑک نا ایسر مننگ آن گڈ ارٹمیکو سڑک بناء کرے، اسہ چوک اس بس ہراٹی بست بندی کاریم ایسر تروکا منہ ہند ئسر، اسہ گھنٹہ گھر و منہ دفتر، دا ایب کیب ئٹی باسنی نا نن گدرینگ نا گند چاہنگ مسکہ…… گاڑی اسہ دروازہ سے نا مونا بس سلیس و دا دروازہ غان وتاخ نا تہٹی ہننگ کن پاٹ ئنا سیڑھیک خننگ مسرہ. گلابی رنگ ئنا کوس و فراک کوٹ (frock coat) اس بینوک اسہ بھلو عمر ئنا کاریم کروک اس مونا بس، ساعت ئسے آن گڈ اوفتا گڑاتے ارفے و دم دروک آ گام تیتون اوفتیان مون ئٹی سر ہلک. او ہڑتوماک بھاز بھلو کوٹی سیٹی پیہار ہرا گڑا تیان پُر ئس و تیوہ غا دے’ دے لگنگ آن دائسکان باسن ئس، دا کوٹی نا کھڑکی تیٹی پیہن آ رنگ نا پردہ غاک ٹنگوک ئسر، کوٹی نا آدینک نا کنڈ آتیا موم بتی تخنگ نا اسٹینڈ تخوک ئسر ہرافتیٹی اِرا سابت ءُ موم بتی تخوک ئسر. اندن او ہڑتوماک کوٹی ٹی پیہار، دا کاریم کروک کوٹی نا درغ ءِ بند کرے، بھاز چسپانی تون لیفٹننٹ مسڑ نا پارہ دروشامپ کرے و او ہڑتوماک اُرے اسکان تینا جوڑ تے بُک ہلنگ نا اسہ ہندنو ساعت اسیٹی پیہار کہ اوفتے دا ساعت کہی کِرن آتے اسکان یات سلو: دا ہڑتوماتے تینا زند ئٹی دُنو حالیت ئسے آن گدرینگ نا دُنو تجربہ دُو بتنے.
ارٹمیکو دے سہب ئتون دئے بجہ، ہمو سہب ہرا روشن ئس، گروشک تروک ئس و گرجا گھر نا گھنٹی تا زیبا غا توار آتیان بیرفوک ئس، ہوٹل نا مون آ بازار ئٹی ساڑی مخلوق نا کوک پاڑو ئس، بوچ دائے، ڈامبر دائے و ایلو اندن انگا تیوہ غا گڑاتا گند ہر گنڈا تالان ئس، ہر روس نا ہر روزگاری آ شار آ بریک، او بے پن آ مسڑ، ہرادے تینے بے پِن توار کننگ وڑاکا و بوگ شوگی وڑ ئٹ تینے زیبا غا نا درست نا پِن ءِ تسکہ، لیفٹننٹ ءِ یلہ کریسہ تینا سفر آ رادہ مس، او ہڑتوماک کم وخت اکن خاچاسُر، ولے سہب تون ہراتم او تینا بستر نا رہی آ جِک مس و بیرہ منہ ساعت ئٹی تیار مس تو او ہفدہ سالہ ءُ مسڑ ئسے آنبار خننگاکہ. انت او شک کننگ ئس؟ بھاز کم. او مالو آنبار سادہ و خَوش خننگسہ ئس و…. لائخ ہم.
ہراتم لیفٹیننٹ ہراتم صلہ تس کہ تینا سفر ءِ اسہ جاہ برجاہ تخنگہ گڑ اونا ورندی ٹی او زالبول پارے “نئے کنا ساہ ئنا بند! نی ایلو سٹیمر نا سرمننگ اسکان انداڑے ہڈ کر جوانے، اگہ نن تینا سفر ءِ اسہ جاہ برجاہ تخان تو ہر گڑا تباہ مریک. ای خواپرہ کہ دن مرے. منتوار نا مروٹ کنا ہیت آ یخین کر، ای دنو زالبول اس افٹ ہرا وڑ کہ نی کنا بارہ ٹی سرپند مسونس. دا ہند آ انتس کہ مس او نہ مالو مسونے و نہ پین دے اس مرو. دُن ءِ کہ ای “ماگم” نا حالیت ئٹی ئسٹ……. یا دُن پاننگ مریک کہ ننے ہڑتوماتے “لوار” خلکوسس و نن اسہ خاصو کیفیت اسیٹی ئسونہ. لیفٹیننٹ اوڑتون تقریباً امنّا کرے، بھاز خوشی و جوزہ تون ہمو زالبول ءِ گاڑی ٹی تولفسہ “گھاٹ” اسکان سرکننگ کن ہنا ہراڑے گلابی رنگ نا سٹیمر سر ہلنگ ہٹی ئس، او زالبول ءِ سٹیمر ٹی تولفنگ آن گڈ، تیوہ غا مسافر آتا ساڑی مننگ ئٹی اودے دروت ہلنگ ئٹی ئس کہ سٹیمر سرہلک و او (زالبول) گھاٹ نا تختہ آ زور اسیٹی درک کرے.
خوشی نا اندا چَس ئتون لیفٹیننٹ واپس ہوٹل آ بس. ولے گڑاس تو مٹ مسوسُس. ہمو زالبول نا ساڑی نہ مننگ نا سوب آن کمرہ بھاز جتا خننگسہ ئس. و ہمو زالبول نا “تصور” آن پر مننگ آن بیدس ہم خالی ئس. دا ہیت گوڑیفوک ئس کہ کمرہ ٹی داسہ ہم ہمو زالبول نا انگریزی “Eau-de-cologne” عطر نا گند تالان ئس، اونا ہلوکا کوپ ئٹی چاک داسہ ہم ساڑی ئسر، ولے او تینٹ اوڑے ساڑی اَلو………. دا تیوہ غا گڑا تا سوب آن لیفٹیننٹ نا اُست ہمو زالبول نا یات آتیت گم وگار مس او ہمو ساعت تون سنگریٹ اس لگیفے و کمرہ ٹی دانگ اینگ پیری ءِ بناء کرے. او ترندو ٹاکو تو خلنگ ئس ولے تینا خن تیان بروکا خڑینک آتیان بے سما ئس و اندا کیفیٹ اٹ تینتون ہیت کریسہ پارے “اَمرو گوڑیفوکو ہیت ئسے، اونا دا پاننگ کہ منتوار نا مروٹ کنا دا ہیت آ یخین کر، و ای اے وڑ نا زالبول اس افٹ اَمر کہ نی کنا بارہ ٹی سرپند مننگس………. و داسہ او ہنانے……. اسہ بے کار ءُ زالبول اس!
پڑدہ اسہ پارہ غا کننگا، داسہ خاچنگ نا جاگہ تالان کننگتنے و او دا محسوس کرے داسہ اونا تہٹی دا ہمت اَف کہ او تینا خاچوکا جاگہ نا پارہ غا اُرے. او خاچوکا جاگہ نا دامون ایمون آن پڑدہ ءِ بریبر کرے، کھڑکی ءِ بند کرے کہ اودے مارکیٹ آن بروکا شرشور، ٹانگہ و ایلو گاڑی تا پیہہ غاتا توار بف، پیہن آ رنگ نا پڑدہ غاتے ہم بریبر کرے و صوفہ نا وڑ نا پمبہ والا تختہ غا بس تُوس…….. گڑا دا ہمو “اتفاقیہ اوڑدئی” نا ایسری ءِ، داسہ او ہنانے، داسہ او شیشہ نا وڑ نا کمرہ یا سٹیمر نا تلّہ غا تولوک مرو، گدرینگوکا جاز آتے، دریا نا رہی آ ساڑی پوشکن آ ریک، مُر دیر ئٹی ساڑی آ عکس، آسمان و دیر بے کچ آ تالانی نا بابت ٹَک خلنگ مرو……….. اسہ اندنو گڑاسے ہمیش کن رُخصت کننگ ہرادے ایسر نہ مننگ نا سند دوئی ئس…….. داسہ اوڑتون اوڑدئی امر مننگ کرو؟ دُوارہ او مدان آ تینتون پارے؛ “دا ہیت تو پک ءِ کہ ای ہچو سوب ئسے آن ہمو خلق آ ہننگ کپرہ ہراڑے اونا اَرغ ساڑی ءِ و اوڑتون اونا مسہ سالہ مسڑ و اونا خاہوت نا ایلو بندغاک ہم ہندی ءُ، ہمو جاغہ ہراڑے او تینا ہڑدے ئی زند ءِ گدریفنگ ءِ. و ہمو چنکا خلق ہرا اوڑکن اسہ دم تون جتا و “موکّل نہ رسینگوکا شار” خننگسہ ئس، اونا خیال آتیٹی ہندی مننگ ءِ بناء کریسس، کہ داسہ او زالبول تینا تنیا غا زند ءِ تدیفنگ ءِ بناء کیک، و مننگ کیک بروکا وخت اٹ اودے ہڑتوم آتا ناگمان نا اوڑدئی یات برے، و اودے دا خیال بے جارات کے کہ داسہ او اودے اسل خنپرو، دا سوچ اوڑکن گوڑیفوک ئسر، اوڑکن غیرفطری و بے باور ئسر، و بروکا سال آتیٹ داخہ در فریشانی نا سوب خننگسہ ئسر کہ او خلیس و نا اُمیتی نا پلویڑ ئٹی خننگسہ ئس.
“دا اَمرو ویل ئسے؟”، او واردم آ بش مریسہ کمرہ ٹی پیری کریسہ ئس، او کوشست کرے کہ کمرہ ٹی ساڑی خاچوکا جاگہ غا اونا خنک تمپس، “دا کنتون انتس مسونے؟ دیر دُن سوچ خلکوسُس کہ اولیکو اوڑدئی…… و اوڑے……. اونا بابت، داسہ اوڑے انتس ارے، و اوڑے انتس مس؟ گواچنی اندن لگّاکہ “لوار” نا اثر اس ئس! ولے اصل ہیت دادے کہ داسہ ای ہمو جاگہ غا وخت ءِ امر گدریفیو ہراڑے او کنے تنیا یلہ کرے؟” لیفٹیننٹ او زالبول ءِ اونا تیوہ غا لائخی تیتون اوار اُستا ایس، دے ئنا باسُنی آن اونا سِل نا اُشنگ نا زیبا آ گند، اونا لینن نا پُچ آک، اونا سخت جانی، اونا خوش انگا، ہنینا توار………. اونا مابت نا خوش انگا احساسات آک داسہ ہم اونا یات آتیٹ اوار سوار مننگ ئسر بیدس داڑان کہ اونا دا تیوہ غا حالیت نا بھلا سوب ہمو زالبول نا مٹ مروکا طب ئس……… او گوڑیفوک، پاننگ مفروک، ہرا وختا تینا جوبن ٹی ئس ہراتم او ہڑتوماک اسہ جاہ ئسر، اندنو طب اس ہرانا او اسہ دے اس مُست پام ءِ ہم کتویسُس، اندنو سوچس، اواری و خیال اس ہرانا بابت او کس ءِ پاننگ ہم کپک، کس ئسے تون ہم آخہ.”
اونا تخیل پین کاریم کریسہ کرے؛ “آن! گواچن دا ہم ارے کہ نی ہچبر دا بابت کس ئتون ہیت کننگ کپروس! داسہ انت کننگہ، دا ایسر نہ مروکا دے ءِ امر گدریفنگہ، دا یات و دڑد ئتون اوار دا خلق ئٹی، ہرا دا دریا نا کنڈ ئٹی ءِ ہرا نا صاف آ دیر نا زی آ ہنیوکا سٹیمر ئٹی تولسہ ہمو زالبول سر ہلک.” لیفٹیننٹ کن دا الّمی ئس کہ او تینے بچفہ، تینے کاریم اسیٹی مشغول کے، پین گڑا سے آن چَس ہلے یا پین جاہ اس کائے. او تینا ٹوپ ءِ بینا، اشتافی تون پیری ءِ بناء کرے، خالی آ برآمدہ ٹی، دوارہ تیاری ءِ بناء کرے، بوٹ بینا، سیڑھی تیان مریسہ داخلی آ درغ نا پارہ غا روان مس……….. گڑا! داسا او ہرانگ کائے. داخلی درغ نا رہی آ ٹھانگہ والا ورنا اس سلوک ئس، او کوٹ اس بیناسُس، چنکو سگار اس کشنگ ئس و اندن خننگاکا کہ کس اکن کسر اروک ءِ. لیفٹیننٹ اودے خوڑتی تون اُرا و گوڑینگا؛ امر مننگ کیک کہ کس اس گاڑی ٹی اسُل چُپی تون تولوک سنگریٹ کشہ و داخہ بے پروائی تون تولوک مرے؟ او مارکیٹ نا پارہ غا اریسہ ٹَک خلنگ ءِ بناء کرے. “اندن خننگہ کہ دا خلق ئٹی ای اسٹ آ بندغ اُٹ ہرا اسُل مایوسی نا گواچی اُٹ.” مارکیٹ ئٹی کاریم تینا ترندی تون برجاء ئس. او کد آن لڈوکا گاڑی تے، بادرنگ آتیان پُر چبّی تے، پوسکنا گملہ آتا و ہمو زالبول آتا نیامٹ پیری ءِ بناء کرے ہرا اونا پام ءِ (بہا کننگ کن اتوکا) مِش ئنا رزان تا پارہ غا کننگ نا کوشست کننگ ئسر ہرافتے او تینا اورتیتون ٹنگاسر و اوفتا جوانی تے پاننگ ئسر، و اندن واپار آتا توار اونا خف تیا تمنگ ئسر؛ “دا گچینو بادرنگ ءُ خواجہ!”. اوڑکن دا تیوہ غاک بے مسخت ئسرہ و داکان نرّا. داکان او گرجاہ آ ہنا، اوڑے گپ و تران برجاء ئس ہرا بھاز ترند، خوشی آن پُر ئسر، دنکہ دا گپ و تران کروکا تینا زمہ واری تا ایسری آ جوان واخب ءُ، دوارہ او سڑک آتیا پند ءِ بناء کرے و اُشوکا دے اٹ مَش نا پاناد آ اسہ باغ ئسے ٹی پیری ءِ بناء کرے، ہراکان شابیتا دریا پاش وڑ اٹ خننگسہ ئس. اونا پیہن آ وردی نا بازو تا پٹہ و کُوس نا بٹن آک داخہ باسیسُر کہ اوفتے دُو خلنگ ہم متوکہ، اونا ٹوپ نا تہہ ئنا بینڈ خید آتیان پالس و اونا مون دے ئنا باسنی آن صفا اُشنگا. ہوٹل ٹی واپس بننگ آن گڈ اودے دا بھلن، خالی و یخ محسوس مروکا کمرہ ٹی آرام محسوس مس، او تینا ٹوپ ءِ کشا، ملوکا کھڑکی نا رہی آ تخوکا میز تون اوار توس. دا کھڑکی آن ترندو باسنی اس بننگ ئس. اندنو ترندی اس ہرا تیوہ غا گڑا تیا زور ئس و دُوارہ او جِر و بوچ آتیان جوڑ مروکا شربت نا آرڈر تس. ہر گڑا بریبر ئس و ہر گڑا ٹی بے کچ خوشی و بے کچ چَس ئس، داڑ اسکان دا باسنی و ہُب ئٹی مارکیٹ آن بروکا تیوہ غا خوش انگا گند آتیتون اوار؛ دا نادرست آ خلق و دا مُتکنا ہوٹل ٹی ہم خوشی خننگسہ ئس. او وودکا (Vodka) نا بھاز چنکو گلاس کش کرے، اوڑتون اوار بادرن نا شونزہ کنگ و انداڑتون او محسوس کرے کہ بیدس اُرے آن او بروکا پگہ ٹی کہنگ ءِ قبول کرے، اگہ معجزہ ئسے نا سوب آن بچس و داڑے واپس بس و ہمو زالبول تون اوار اسہ دے اس گدریفنگ کن رسینگا……….. اودے پاننگ نا ساعت اس یا اودے دا نشان تننگ نا ساعت، تینا بڑز بالاد آ مابت نا یخین تریفنگ نا ساعت………. ولے دا مابت نا بابت او زالبول ءِ شاہدی انتئے تننگہ؟ اودے باور انتئے کریفنگہ، او دا ہم پاننگ کتو دا تیوہ غاک انتکن ءُ، بید داڑان کہ دا گڑا زند آن ہم اہم خننگسہ ئس.
او ٹَک خلک؛ “کنا مِلی کنتون گوازی کننگ ءِ.” و او وودکا نا پنچمیکو گلاس ءِ ہم کش کرے.
او شراب نا چنکا پیالہ ءِ پورہ کش کرے، دا اُمیت تون کہ خمار مننگ اودے تیوہ غا ہیت آتے گیرام کننگ اٹ کمک کرو و دا بے جاراتی ایسر مریک ولے آخہ دا تو پین ترند مس.
او جِر و بوچ آتا شربت ءِ تینے آن مُر کرے، مَونا کافی نا آرڈر تس، سگریٹ کشنگ ءِ بناء کرے و بے پام و اسہ دَم تون مروکا مابت نا کیفیت آتیان تینے آزات کننگ نا ٹَک خلیسہ کرے. ولے تینے آزات کریفنگ. ہرا کاریم ءِ کننگ خوائسہ. اودے ہچ نہ مننگ مروک خننگ ئس و دُوارہ اسہ دم تون، بھاز اشتاف تون او بش مس، تینا ٹوپ و چڑی ءِ ارفے، ڈاک خانہ نا بابت معلومداری دوئی کرے و ٹیلی گرام کننگ نا نیت اٹ ڈاک خانہ نا پارہ غا سر ہلک، ٹیلی گرام نا سرحال مالو آن اونا مِلی ٹی ئس؛ “اینو آن ہلیس کہنگ اسکان کنا زند نا ءِ، و ای اندن کروٹ امر کہ نی خواہوس.” دا سخت و بھلا دیوال والا ہند آ سر مریسہ، ہرا ڈاک خانہ ٹی ٹیلی گرام نا دفتر نا کاریم کننگ ئس، او خلیس آن سلیس؛ او ہمو علاقہ ءِ تو چاہک ہراڑے اونا اُرا ءِ، اودے دا ہم سما ءِ کہ اونا اَرغ و مُسہ سالہ آ مسڑ اوڑتون اوار ہندی ءِ، ولے نہ تو اودے او زالبول نا پِن و نہ اونا خاندانی پِن نا سما ءِ. بھاز وار دیگر نا پاس آ او زالبول آن اونا پِن ءِ اریفے و ہر وار بشخندہ کریسہ پاریکہ؛ “انت دا الّمی ءِ کہ نے دا سما مرے کہ ای دیر ئسے اُٹ؟ کنا پِن ماریا گرین ءِ، پرستان نا شہزادی……… یا بیرہ اسہ زیباؤ نا درست ءُ مسڑ ئس……….
انت دا نیکن گنج اَف؟
ڈاک خانہ نا کنڈا عکس والا اسہ شوکیس اس ئس. دا عکس آتیٹ اسہ فوجی افسر ئسے نا عکس ئس، ہرانا وردی آ اعزاز آک ئسر، بھلو خن، پیشانی آ کوس آک، گوڑیفو ہد ئسے اسکان گچین خننگوک پُھل آک اونا گشادہ غا گور آ بیرفوک، ہراڑا میڈل آک بیرفوک ئسر………. دا تیوہ غا حالیت اخس گوڑیفوک و مخوئی ئس، انتئے کہ اونا اُست بڈینگاسُس، او داسہ سرپند مس. دا ترند آ مابت و ترند آ بد بننگ نا اسل سوب “لِوار” نا لگنگ ئس. او اسہ برامی ءُ جوڑہ سینا عکس ءِ خنا. اسہ ورنا اس مرغنو کوٹ و پیہن ءُ ٹائی اس بینوک ئس، او نا پژہ غاک پوسکن آ فیشن نا وڑ اٹ کاٹ کروک ئسر، تنکّو نقاب اس بینوک برامی، او دوتیٹ دو شاغوک سلوک ئس. ولے دُوارہ اونا خنک اسہ خوانوکو مسڑ ئسے نا عکس آ سلیسُر ہرا بھاز زیبا و جوزہ سیتون خننگاکہ و خن تا کنڈ اٹ کیمرہ نا پارہ غا اُوننگ ئس………. دُوارہ تیوہ غا نادرست آ دروشم تے بد بننگ تون اُریسہ، ہرا نا درست آک اونا خن تیٹ احساس آتیان خورک ءُ ساہدار ئسر، تینے خن تے سڑک نا پارہ غا کیک.
اونا اُست و مِلی ٹی جتاؤ سرگڑدان و فریشان کروکو سوج اس وار وار آ بننگ ئس؛ “ای داسہ ہرانگ ہننگ کیوہ؟ ای انت کننگ کیوہ؟”
سڑک گیاوان ئس. اُراک اسہ ڈول ئسر، پیہن آ رنگ ئنا اِرا مِزلہ و بھلا تپہ نا بندغاتا میرات، ہرافتیٹ باغیچہ ہم ئس و اندن محسوس مسکہ کہ اوفک “گیاوان” ءُ، اوفتیکن ہنوکا کسر تیا مِش نا پیہنی اس تالان ئس، ہر گڑا باسنی نا سوب آن باریسُس ئُس، اُشنگاسُس و دے ئنا باسنی نا مونا بے وس خننگارہ و بلکن دا ساعت آ اودے دا دے ہم بے مسخت محسوس مننگ ئس. دیخہ مُری آ ہمو سڑک دیخہ بڑز و جِک مروک خننگسہ ئس و صاف و سلیٹی رنگ نا افق تون اوار مریسہ محسوس مننگ ئس، سوسن نا عکس اوٹی خننگاکہ. اوٹی جہندمی پارہ غا ہم گڑاس خننگاکہ، ہرا سیبا ستوپول (Sebastopol)کرٹچ (Kertch)…… اناپو (Anapu) پِنی آ شار آتا یات ءِ تننگ ئس. دافتیٹ تیوہ غاتیان آخریکو نا یات سَگ ئنا سیم آن زیات ئس و دوارہ کاٹم ءِ شیف کروکا لیفٹیننٹ روشنائی نا پارہ غا اُرا، دُوارہ ڈغار آ اُرا و لڑزیسہ تینا رند آتے واپس پٹنگ ءِ بناء کرے.
او ژندی و دمدری تون واپس ہوٹل آ بس دُنکہ او ترکستان یا سہارا ٹی پند اس کریسہ بننگ ءِ. تینا طاغت ءِ یکجاہ کریسہ او اسہ بھلو و گیاوانو کمرہ سیٹی پیہا. دا کمرہ ءِ مالو آن صفا کننگاسُس و داڑان سامانک کشنگاسُر، بیرم تا رہی آ ڈغار آ، ہمو زالبول نا ہِلنگوکا پژہ غاتا اسہ کلپ اس تموک ئس، اسہ فوجی افسر ئسے نا لِوار آن اُشنگوکا دروشم، خید و مِش تیٹ اسٹ آ بروت آک، دیخہ خرّن خلوکا خنک، ہرا اُشنگوکا دروشم آ مالو آن زیات پیہن خننگسہ ئسر، اونا وڑ ڈول دیوانہ غاتیان بار خننگسہ ئس و او تینا تنّک انگا پیہن آ پُچ آتیتون سلوک ئس، کُوس نا کالر ہم خید آتیان پُر ئس و اونا جند ئنا حالیت ہم قابل رحم ئس. او بیرم تیا تُوس، مِش تیان اسٹ آ بوٹ آتے کشا، کھڑکیک ملوک ئسر، پڑدہ غاک شیف ئسر و وار وار چِرک اوفتے سریفنگ ئس و دا باسن آ کمرہ ٹی زند دیخہ آسودئی نا سوب مننگ ئس، باسن آ چت آتیان بروکو اسہ گند اس دا گیاوان و چُپ آ دریا نا خاص آ جہان نا ندارہ ءِ درشان کننگ ئس. او تینا دوتے کاٹم نا شیف آن تریسہ لیٹا و تینا خن تے بڑزا خلک. اونا مِلی ٹی جہندمی کنڈ ئنا ندارہ بس، دے ئنا باسنی، سمندر، انوپو (Anapu) و دا اسہ گوڑیفوکو پد ریسہ اس خننگسہ ئس. دُنکہ ہمو علاقہ ہراٹی ہمو زالبول ئنا، یخین ئٹی او ہمو علاقہ ئس آؤ او ہنانے و اونا وڑو پین علاقہ اَف. اندا سوچ آتیٹ اونا خنک ملنگار تو پردہ غاتیان دے مون رنگ ئٹی خننگا. تہو کشنگ بند مسوسُس، کمرہ باسن ئس دُنکہ تہو آن چلینگوکا بھٹہ…….. و دُوارہ او درو ءُ اینو نا سہب ءِ اُستا ایس و اودے محسوس مس دنکہ دا دہ سال مُست ئنا وخت اس مرے.
دُوارہ او دیخہ اشتاف تون بش مس، پردہ غاتے بڑز کرے، ہوٹل ٹی کاریم کروکا ءِ توار کرے، اسہ چاہدان اس چاہ و بِل ءِ اتنگ نا پارے و اُرے اسکان چاہ ئٹی لیمبوں شاغسہ کنیسہ کرے. دُوارہ او کرایہ نا گاڑی سینا پارے، تینا سامان تے پیشن کشا و گاڑی نا خیسُن و اُشنگوکا سیٹ آ تُوس و ہوٹل ٹی کاریم کروکا ءِ ٹِپ نا رِد اٹ پنچ روبلز تس.
گاڑی چلیفوکا اندن کہ گاڑی (ہُلی) نا لغام ءِ چِکّا تو بھاز خوشی تون پارے؛ “خواجہ! اندن گمان مریک کہ تدوکا نن ای نے داڑے ایسوسُٹ.”
ہراتم اوفک گھاٹ آ سرمسر تو باسنی نا خرّن خلوکا نن مالو آن تہار مسوسُس و دریائے وولگا (Volga) غا بھاز آ رنگ آک تالان مسوسر. و سٹیمر روانہ مننگ کن تیار ئس.
ہمو گاڑی چلیفوک بھاز شرفداری تون پارے؛ “ای نے وخت ئنا زی آ داڑے سر کریٹ”!
لیفٹیننٹ اودے ہم پنچ روبلز تس و دوارہ ٹکٹ ہلیسہ سٹیمر نا کنڈا روانہ مس…….. درو آنبار دا وخت آ ہم جہاز نا چِٹ آتا مدام آ توار بِننگ ٹی بسکہ، و نَت تا شیفان چنکو گھڑ گھڑ اس محسوس مننگ ئس، اوکان گڈ لنگر نا تار نا اول سر، دا ندارہ آن مُر ہنوکا سٹیمر نا پیہہ غاتا دِیر تون لگوکا توار.
……. سٹیمر ٹی تولوکا بندغ آتا بھلا کچ، ہر کنڈا تالانا روشنائیک، سٹیمر نا بورچی نا خوش آ گند، اودے بخیر کروک خننگار. ایلو ساعت اٹ سٹیمر تینا کسر آ سرہلک و دریا ٹی ہمو کنڈا سر ہلک ہرانگ ءِ سہب تون ہمو زالبول نا سٹیمر سر ہلکوسُس.
دا سٹیمر نا مونا باسنی نا دے و اونا کہی ہلنگ نا ندارہ ئس ہرا بھاز گیمرینگوک و تخیلاتی ڈول اٹ خننگسہ ئس، اونا عکس دریا ٹی خننگسہ ئس و سٹیمر نا چلینگ نا سوب آن ودی مروکا لہر آک، روان آ سٹیمر نا دامون ایمون تالان مروکا تیاری ٹی تالان مروکا زراب، او سٹیمر داسہ گھاٹ آن مُر مریسہ ہننگ ئس. لیفٹیننٹ سٹیمر نا تلہ غا، چھت ئنا شیف آن تولوک ئس و تینا عمر آن دس سال نا ودکی تون سفر ٹی ئس.
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک۔
