چیخوف نا کیز تنیائی و اونا افسانہ
فاروق سرور | عتیق آسکوہ بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
اسہ یہودی سوداگر و اسہ ورنا وکیل ئسے نا نیامٹ ہرا شڑط ٹہنگک، او ہم گوڑیفوک مریک۔ یہودی سوداگر نا پاننگ مریک کہ مرک ئنا سزا گچین ءِ، ہرا بندغ ءِ تیوہ غا دڑد آتیان دمدستی تون خلاسی ایتک، و عمر کیز ئٹ ہڑدے دڑد آتون مون تروئی مریک و دا دڑد مرک ئنا سزا نا کچ آ مریک، یعنی ہڑدے مرک ئنا سزا و پاہو آ ٹنگن۔ ولے ورنا وکیل نا زور دا ہیت آ مریک کہ عمر کیز گچین مریک و دانا تینا بھازا فائدہ غاک اریر۔ داسہ داڑے سوج دا ودی مریک کہ دنا ہیت سہی ءِ و دنا رد؟
یہودی سوداگر پن کٹوک بندغ اس مریک، اونا بھاز بھلو دلوت ئسے نا ہچو حساب کتاب اس مفک و بھاز گچین ءُ اُست ئسے نا خواجہ ءِ۔ ورنا وکیل بلا بش کروک ءُ دانا اس مریک، قانودی کورگرنچی تے پبی سرپد مریک و یہودی سوداگر نا گچین ءُ کمکار، ہرا اونا سوداگری ئٹ قانودی ویل آتے ایسر کننگ ئٹ اونا بھاز سرسہبی تون کمک کریسہ کیک۔
اسہ نن اس بھاز گچین، خوانندہ و بھاز مالدار آ بندغ آتا مجلس ئٹ شرہ بش مریک کہ بیم بش کروک سزا تیٹ تیوہ غان ہرا سزا مریک، مرک ئنا سزا یا عمر کیز؟ انت دافتیان اسٹ گچین ہم مننگ کیک؟
ورنا وکیل تون اوار دا مجلس اٹ تولوک تیوہ غا مخلوق، ہرا دا شرہ ئٹ اوار مریرہ، مرک ئنا سزا نا برخلاف مریرہ و دادے اسہ بھاز گندہ، بھلن و خُلیفوک سزا اس پارہ، او تیوہ غاک شرہ و دلیل تا کمک ئٹ تینا دا ہیت ءِ منفنگ نا کوشست ہم کیرہ و دا بابت جتا حوالہ غاتے ہم ایترہ۔ ولے یہودی سوداگر تینا ہیت آ سلوک مریک۔
ایسر آ ہراتم یہودی سوداگر و ورنا وکیل نا نیامٹ شرہ بھاز ترند مریک گڑا دافتا نیامٹ اسہ شڑط اس ٹہیفنگ مریک و شڑط ہم گوڑیفوک و بیم بش کروک، ہراڑا او ہڑتوم آک امنائی کیرہ و اوڑا تیوی مجلس ہبکہ مریک۔ داسہ تیوہ غا مجلس دا ہڑتوم آتے دا شڑط ءِ مُستی دننگ آن تورک، یہودی تو منک، انتیکہ اودے ورنا نا زیبا غا ورنائی آ ترس بریک، ولے ورنا وکیل منیپک۔
شڑط دا مریک کہ ورنا وکیل یہودی نا کیز ئٹ عمر کیز نا وخت، ہراکہ پانزدہ سال آ تالان مرو، گدریفو و دُن یہودی اودے دانا بدل ئٹ 20 لکھ روبیل ایتو ءِ۔
دُن ایلو دے یہودی سوداگر نا اُرا نا باغ ئٹ اسہ چنکو کوٹی اس تفنگک، ہراٹی ورنا وکیل ءِ کیز کننگک و اونا درغ ءِ اسہ بھلو کلف اس خلنگک۔
دا تیوہ غا وخت نا نیامٹ ورنا وکیل ءِ ہمو تیوہ غا کتاب آک تننگرہ، ہرافتیکن او کیز خانہ نا چوکیدار ءِ پائک و دا پانزدہ سال نا نیامٹ او ورنا بیرہ تینا خواننگ ئٹ گٹ مریک۔ دا وخت ئٹ او مالو آنبار زیبا سلپک، بلکن اسہ لاغر ڈھانچہ اسیٹی بدل مریک۔ داسہ او پیر مریک و اونا تیوہ غا پژہ غاک پیہن۔ اندن گمان مریکہ کہ دا کیز خانہ ئٹ او مرک نا گواچی مریک۔
اندنکہ پانزدہ سال ایسر مننگ نا گڈیکو ہفتہ بناء مریک۔ یہودی ءِ خلیس پلویڑ کیک، انتیکہ داسہ او مالو آنبار مالدار مفک، اونا تیوہ غا کاروبار بُھس مروک مریک۔ او ٹک خلیک کہ ورنا وکیل تو شڑط ءِ کٹانے۔ داسہ اگہ ای اودے تیوہ غا زَر آتے ایتوا، کنتون ہچس بچپرو و ای پائی اسیکن ہم دُو مریفوٹ۔ کنتون دا بیم بش کروک حالیت آن بچنگ کن اسہ کسر اس ارے کہ ای وکیل ءِ کسفیو۔
داسہ تینا باغ ئٹ ورنا ءِ کسفنگ نا نیت ئٹ ہراتم یہودی سوداگر اونا کیز خانہ ڈول آ کوٹی نا رہی آ سر مریک، گڑا اودے ہموڑے خاچوک خنک۔ او درغ نا مُتکنا کلف ءِ آسراتی تون پرغسہ ہراتم ورنا نا کاٹم آ سر مریک، گڑا اونا نیت مریک کہ اودے گٹو کے، ہراڑا بھاز آسراتی تون او کہک و اونا گُٹ آ اونا دوتا رند آک ہم مفرور۔ انتیکہ او بھاز لاغر و نزور ءِ و دُن کس ءِ گمان ہم مفرو کہ اودے کسفنگانے۔
داسہ سوداگر گوڑینگک، ہراتم او ورنا نا کاٹم نا رہی آ چھٹی اس خنک۔ چھٹی اٹ نوشتہ مریک کہ ای یہودی آن شڑط سمجھ کٹانٹ انتیکہ ای عمر کیز نا سزا ءِ خوشی اٹ گدریفینٹ، ولے دا نیامٹ ای ہرا خزانہ ءِ خناٹ، اونا مون آ یہودی نا بیست لکھ روبیل نا ہچو حاجت و اہمیت اس اف، اندا خاتر ای اودے بشخوہ۔ داسہ ورنا مونی نوشتہ کیک کہ دا نیامٹ وہ برجاء خوانسہ کرے و دُن او سد آتا کچ ئٹ کتاب خوانا۔
ورنا مونی نوشتہ کیک کہ خواننگ نا وخت او تیوہ دنیا نا سیل سوات کرے، او اسہ اسہ ملک، اسہ اسہ شار، اسہ اسہ خلق و اسہ اسہ اُراغا ہنا، ہر وڑ ئنا کڑدار آتیتون اوڑدئی کرے، تیوی جہان نا زیبائی، باغ آتے، شار آتا زیبائی و زیبا غا بندغ آتے خنا و زند ئنا تیوہ غا زیبائی و خوش آ دروشم تے اندا خواننگٹ خناٹ۔ ہرافتے او لس آ زند ئٹ خننگ کتوکہ و خننگ ہم کپرو۔
ایلو دے یہودی ءِ حوال رسینگک کہ کیزی ایسری پنچ منٹ آن مالو تینا کیز خانہ و باغ آن نادرست ءُ ہند ئسے نا پارہ نرانے۔
انتون چیخوف تینا ساڑی آ افسانہ “شڑط” ءِ 14 جنوری 1989 ئٹ نوشتہ کرے۔ پاننگک کہ او تینٹ او روسی ادیب لیوٹالسٹائی آن بھاز متاثر ئس و اونا نوشت آتیٹ ہرا اخلاقی اقدار تیا زور تننگاکہ، او اوفتے بھاز دوست تخاکہ۔ شڑط ئٹ چیخوف مرک ئنا سزا ءِ اسل پد بٹینے۔ اونا پاننگ ءِ کہ دا جہان ئٹ تیوہ غاتیان الّمی بندغ نا زند ءِ و دانا قدر کننگے۔ داڑے دا تخلیق ئٹ علمی ردئٹ ہم بھاز گچین ءُ ہیت اس کننگانے کہ جہان نا تیوہ غاتیان بھلا خزانہ کتاب ءِ، ہرانا نرخ ہر دلوت آن زیات ءِ۔ اندا سوب ورنا بیست لکھ روبیل نا زر ءِ یلہ کرے ہنا۔
گواچن ئٹ خواننگ ہرانا اہمیت نا دا افسانہ اٹ ہیت کننگانے۔ دا سرحال آ اسہ مضمون اس انت بھلو بھلو کتاب نوشتہ کننگ مریک۔ ولے ننتون دنکہ جاگہ نا کمبوتی ءِ، اندا سوب نن منہ نوشتکار آتا ہیت آتے اُرون۔
انگریز اہل قلم و نوشتہ کار جے کے رولنگ نا پاننگ ءِ کہ ہراتم نم کتاب خوانرے، گڑا اوٹی اسہ رنگی ءُ جادوئی جہان اس خنورے۔
اسہ پین ادیب ئسے نا پاننگ ءِ کہ اگہ جہان ءِ سرپد مروئی ءِ و اوڑان چَس ارفنگ خوارے، گڑا خواننگ نا عادت ءِ تینائی کبو و کنا رہی آ اندا ساڑی افسانہ نا ارخ ءِ ہم۔
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک۔
