آجوئی زندمان ءِ نام اِنت
نبشتہ کار: میرل جان بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
آجوئی چے ءَ گْوش اَنت، آجوئی ءِ ارزِشت چے اِنت ؟ اِے جُست مدام مردم ءِ زِھن ءِ توک ءَ ودی بنت بلے بازیں بنی آدم آجوئی ءِ ارزشت ءُ بزانت ءَ سرپد نہ اِنت،آ اِے گپ ءَ سرپد نہ اَنت کہ آیانی سرڈگار لگتمال اِنت ءُ آیانی سرڈگار ءِ سِینگ تل کنگ ءُ آئی ءِ مال ءُ مڈّیاں دگہ دریں مھلوک لُٹ ءُ پُل کنگ ءُ بَرگ ءَ اِنت بلے آ انگت بے سماہ اَنت۔
آجوئی زندمان ءِ نام اِنت، بے آجوئی ءَ زندمان یک زندمانے گْوشگ نہ بیت بلکیں آ یک زندانے گْوشگ بیت،پرچا کہ یک لگتمالیں راجے زندمان ءِ ھر پِڈ ءَ پدمنتگ بیت، نہ آئی ءِ زبان دیمروئی کنت ءُ نہ دود ءُ ربیدگ،بلکیں آ راجدپتری تاکانی توک ءَ یک راجے ءِ بستار ءَ زانگ نہ بیت ءُ آئی راجی چیدگ روچ پہ روچ گُلامی ءِ جمبر ءُ مُجانی تہ ءَ گار ءُ بیگواہ بُوّان بنت ءُ یک انچیں روچے کیت کہ دگنیا ءِ تہ ءِ آئی ءِ راجی بِستار ھلاس بیت ءُ آ وتی سرڈگار ءِ وتواجہ نہ بیت، آئی ءِ سرڈگار ءِ مال ءُ مڈّی پہ بے بَزّگی در کنگ ءُ برگ بنت،نوک آبادکار ءُ زورگیریں راج وتی آسراتاں تالان کنت ءُ آئی ءِ دنز ءُ مجانی تہ ءَ تئی ماتی زبان ءُ تئی راجی چْیدگ گار بوّان بنت۔
وھدے کہ تئی سرڈگار کہ آجو بیت گُڑا تو وتی سرڈگار ءِ وتواجہ بہ ئے ءُ دری راجاں ھچ اِے موکل نہ بیت کہ آ وتی پاد ءَ تئی سرڈگار ءِ سیمسرانی تہ ءَ ایر بہ کن اَنت گڑا یک لگتمال ءُ گُلامیں راجے ءَ پہ آجوئی ءِ واستا بازیں کربانی پکار بیت، پرچا کہ بے کربانی ءَ آجوئی ءِ واب گِندگ یک اھمکی ءُ نادانی یے،کجام راجاں کہ وھدے وت ءَ آجوئی جھد کرگ ءُ وت ءَ آجو کرتگ اگاں ما آ راج ءُ پُشدر ءَ بہ چاریں گُڑا لکّانی کساس ءَ مھلوک ءَ وتی ھون رتکگ ءُ ھچ پیمیں کربانی دیگ ءَ چکّ ءُ پد نہ بوتگ اَنت،اگاں مروچی امریکہ ءَ ماں یک مزن تاگیں اِستانے ءِ دروشم ءَ دگنیا ءِ دیم گندگ بُوّگ ءَ اِنت گُڑا آئی ءِ راج ءَ پہ وتی ڈیھ ءَ جھد کرتگ ۔
چائینہ کہ مروچی وت ءَ امریکہ ءِ ھمسری ءُ دگنیا ءِ مزن تاگتیں اِستانے ءِ دروشم ءَ منّارینگ ءَ اِنت گڑا یک وھدے چائینہ جاپان ءِ گُلام بیت۔ 1 ساچان 1894 ءَ جاپان لشکری کشّی کنت ءُ چائینہ ءِ سر ءَ اُرش کنت کِساس نوہ ماہ ءَ پد بِزاں 1895 ءَ جاپان چائینہ ءِ سر ءَ کبزہ کنت ءُ چائینہ ءِ مھلوک ءَ وتی گلام جوڑ کنت، بلے چائینہ ءِ جاھمنندیں مھلوک اِے گپ ءَ مار اَنت کہ ما یک گلامیں راجے ایں ءُ مارا وتی سرڈگار ءِ وتواجھی َ آجوئی ءِ واستا کربانی دیگ لوٹ اِیت،گُڑا چائینہ ءِ مھلوک جاپان ءِ کبزہ ءِ ھلاپ ءَ جھد ءُ یک جنگے بندات کن اَنت،اِے جنگ ءَ لکّانی کِساس ءَ مھلوک جنگ ءُ کُشگ بیت ءُ اِے جنگ ءِ آسر ءَ بِزاں 1949 ءَ چائینہ چہ جاپان ءِ پنجگاں آجوا بیت ءُ یک آجوئیں اِستانے ءِ دروشم ءَ دیم ءَ کیت۔
اگاں ما وتی بلوچ سرڈگار ءِ گپ ءَ بہ کن ایں گُڑا بلوچ سرڈگار ھر وھد ءُ زمانگاں دریں راجانی ارش ءِ آماچ بوتگ بلے بلوچ راج ءِ پُسّگاں وتی سرڈگار ءِ رکینگ ءِ ھاتر ءَ وتی جان ندر کرتگ اَنت،چْوش کہ واجہ مبارک کازی وتی شِئرے ءِ تہ ءَ گْوش اِیت
“اے ساہ ءِ ساز اِے مِھر ءِ گم اِے زندگی منی نہ اِنت
“تو دگر ءِ کسّہ ءَ کن ئے منی وتی منی نہ اِنت
چہ سیوئی ءَ بہ گر بہ رؤ تاں بے مرادیں گوادر ءَ
کجا کجا من گوں نہ آں کئی کئی منی نہ اِنت”
اِے شئر اِے گپ ءَ پدر کنت کہ مئے وتی سرڈگار (بلوچستان) لگتمال اِنت آئی ءِ سر ءَ کبزہ کنگ بوتگ، اے سرڈگار مئیگ اِنت بلے مئے وتی نہ اِنت،پرچا کہ سرڈگار پاکستان ءَ کبزہ کرتگ۔
1839 ءَ وھدے انگریز کلات ءِ سر ءَ ارش کنت گُڑا نواب مھراب ھان گْوں جوانمردی ءَ انگریز ءِ لشکر ءِ دیم ءَ چو کوہ ءَ مِک بیت ءُ گْوں وتی سرمچاریں سنگتاں ماتیں سرڈگار ءِ رکینگ ءِ ھاتر ءَ انگریز لشکر گوں دیم پہ دیم جنگ کنت ءُ شھید کنگ بیت،بلے آ وتی زندمان ءَ پہ سرڈگار ءِ آجوئی ءِ ھاتر ءَ کربان کنت پرچا کہ بے آجوئی ءَ زندمان ھچ ارزشت نہ داریت، ھمے پیم ءَ کمو بیش وھد پہ وھد انگریز ءُ بلوچ سرمچارانی میان ءَ جنگ برجاہ بیت ءُ آھر ءَ بزاں 11 ساچان (اگست) 1947 ءَ بلوچ سرڈگار چہ انگریز ءِ کبزہ ءَ آجو بیت ءُ یک آزاتیں اِستانے جوڑ بیت۔
بلے اِے سگ ءُ اوپار چہ انگریز ءِ دل ءَ نہ روت ءُ انگریز وتگڑیں ریاست پاکستان ءِ لشکر ءِ دروشم ءَ 27 مولمان( مارچ) 1948 بزاں یک سالے سرجم نہ بیت پد بلوچستان ءِ سر ءَ ارش بیت ءُ یکبرے پد ءَ وتگڑیں پاکستان ءِ گلام ئِے جوڑ کنت، اے زورگیریں کبزہ ءِ ھلاپ ءَ نواب نورز ھان کوھاں روت ءُ پاکستان ءِ لشکر ءِ ھلاپ جنگ کنگ ءِ جار ءَ جنت ءُ بازیں پاکستانی لشکری سپاھیگ جنت ءُ کُشیت بلے بدزبانیں ءُ وتی کول ءِ بجّوکیں پنجاپی لشکر سی جُزمی ئیں کُران ءَ دیم ءَ کاریت ءُ ایر کنت کہ تو چہ کوہ ءَ ایر کپ ما تئی ھر گپ ءِ منّگ ءَ تیار ایں، وھدے نورزھان گوں وتی سرمچاریں سنگتاں چہ کوہ ایر کپ اِیت گڑا بد زبانیں پاکستان ءِ لشکر آئی ءَ دستگیر کنت ءُ ھیدرباد ءِ زندان ءَ بندیگ کنت ءُ آئی ءِ چمّانی دیم ءَ آئی ءِ نوجوانیں بچّاں پاھو دنت، بلے وھدے نورزھان ءَ آئی ءِ شھیدیں پَرزندانی لاشانی ءِ کِرّ ءَ بر اَنت گُڑا نوروز ھان وتی شھیدیں بچ ءِ بروتاں تاب دنت ءُ پاکستان ءِ لشکر ءِ سپاھیگ ءَ چم سُھر پیش داریت ءُ پسّو دنت کہ “مروچی منی بچ نہ مرتگ اَنت بلکیں مروچی منی بچ پہ وتن سالونک اَنت”
پاکستان ءِ کبزہ گیری ءِ ھلاپ ءَ بلوچ پُسّگ ھما روچ ءَ بہ گر تاں روچ ء مروچی جنگ برجم داشتگ ءُ ھزارانی کساس ءَ بلوچ پُسّگ پہ وتن شھید کنگ بوتگ اَنت ءُ ھزارانی کساس ءَ بلوچ زندان ءِ تھاریں کوٹیانی تہ ءَ بندیگ اَنت ءُ وڑ وڑیں گرانی سگّگ ءَ اَنت۔
بلے مروچی بژنیگیں گپ ایش اِنت کہ بازیں سرجھل ءُ کاسگ چٹّیں مردم کہ آ وت ءَ بلوچ گْوش اَنت بلے انگت وتی جند ءِ براتانی چُگلی ءُ چاریگی (مخبری) ءَ چہ در نیا اَنت ءُ بس نہ کن اَنت ،بلے ایشاں راجدپتر ھچ دروشم ءَ نہ بکش اِیت ءُ اِے گپ مارا منّگ لوٹیت کہ ما وتی راج آ پیم ءَ کہ زانت ءُ سرپدی دیگ بوتگ، سرپدی نہ داتگ، پرچا کہ تو وتی راج مھلوک ءَ راجدپتر ءُ وتواجھی بابت ءَ زانت ءُ سرپدی نہ دے ئے گُڑا آ آجوئی ءِ ارزشت ءَ سرپد نہ بیت ءُ ارزانی ءِ دژمن ءِ دستاں رَد کپیت۔
کجام راج ءَ وھدے وتی آجوئی ءِ جنگ بناہ کرتگ گُڑا آئی ءِ تہ ءَ مزنیں دست آ راج ورنا ءُ نودربرانی بوتگ کہ آیاں وتی بے سمائیں مھلوک سرپدی داتگ ءُ جنگ ھم کرتگ، بے سرپدی ءَ راج وت ءَ وتی راجدپتر ءَ وتی سرڈگار ءِ سیمسر ءُ ارزشتاں نہ زانت۔
اے نہ گْیگیں جاوراں مارا اِے جھد کنگی اِنت کہ وتی راج ءَ اِلم ءُ زانت ءِ پڑ ءَ مھکم بہ کن ایں ءُ آھوکیں سکّیانی دیمپانی ءِ واستا تیار بہ کن ایں، اگاں نہ ما وت ءَ بے برمش کرت ءُ ایوک ءَ سیل ءُ تماشا چار اِت گُڑا بلوچ راج بیگواھی ءِ مُجانی ارجان بیت ءُ بانداتیں روچاں نہ بلوچ مان اِیت ءُ نہ بلوچستان۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
