بام ءِ بوہ پیداک اِنت
(نمیرانیں سَنگت جلال بلوچءِ نامءَ)
نبشتکار۔ بہادُر بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
زاناں کہ مرچی حلیم جان ءُ ثناء تاج چہ گَلءَ بال بنت، کِساس نُھ سالءَ پد آ گوں وتی دِلی دوستے ءَ ، وتی راہ ءِ ھمسپرےءَ گوں ھوار بوتگ اَنت، ھما ھَمسپر کہ آئیءَ اے گِستائیءِ نُھ اِیں سال باریں پہ چے پیمی گوازینت اَنت ؟ ھمُک دَمک ءُ دَرانی تہا ھمُک روچ گوں مَرگ ءُ زندءَ گُوازی کنان ءُ مروچی گوں سُہرچکیں ھون ءُ گوں سربلندیءَ آھانی گورا وتارا سر کرتگ ے۔
مروچی پہ شانے آھانی دیوانءَ شُتگ چیا کہ آھانی ارواھانی گُما دَگا باز نہ بوتگ ، داں وتی زِند ئے گُڑّی ساھتاں ھماھانی کِشکءَ روان اَت، بے وپائی، لبّ ءُ لالچ ءُ چَک ءُ پدِیءِ نام آئیءَ نزانت۔
چو سال 2011ءِ ڈولءَ کَلیریءِ اَمبانی ساھگءَ مروچی پدا پتّرے پچ اِنت ءُ کَندگ اِنت ، گپ اِنت، دیوان اِنت ، بلے آ مروچی اے گپّاں نہ اَنت کہ نوں مارا مادِنیں کِشکءِ ڈنگر چون دور کنگی اَنت، چیا کہ آھاں وتی ھکّ سرجم کُرت اَنت ءُ رَپت اَنت۔ انسانءِ مستریں چیز آئیءِ ساہ اِنت، آھاں وتی ساہ ھم ماں ھمے کوھدیماں زندگ داشت اَنت ءُ پہ دائمی رپت اَنت۔
مروچی ئیں روچءَ گوْست ئے کِسّہانی دیوان برجاہ اِنت ، ھمبلیں ثناء جان وتی وانگجاہ ءِ کِسّہاں آرگءَ اِنت، سُلوئی ڈیم سربِر ئے بَستگیں ھزاراں نا سَرجمیں اُمیتانی کِسّہان اِنت ، میناز ءِ دمک ءُ دَرانی ندارگاں گیر آران اِنت۔
درویش ئیں حلیم ھم مرچی پدا وتی سُروزءَ را ساز کرتگ، گوں دلءِ مئیلءَ شعر گُشگءَ اِنت، گوں وتی زہیروکاں سرجمیں کوہ مرچی پدا آئیءَ الہان کرتگ اَنت۔
ھچ گُمان نہ بوت کہ مروچی ئیں روچءَ وتارا پہ دیگر ءَ چون سر کرت ، نوں رُوزرد ایر تَرّان ایر ترّان ءَ تہار بوّان اِنت۔
ملا شیحق ءُ ولی ھان ھم سرپد بوتگ اَنت کہ جلال اتکگ نوں آ ھم اتکگ ءُ دیوانءَ ساڑی اَنت۔ دیوانے بہ بیت وتی سَنگتانی پدا آئیءَ ساڑی بہ بنت شیہو ءُ ولی ھان گڑاں شاتکامی ءِ پُل اے ساھتاں چو تاکریچءَ جَہلاد نہ بنت گڑا کدی جہلاد بنت۔۔۔ ؟
شپ نوں گوں استالاں سَمبہان اِنت، حلیم جان وتی پُرانی سِکانی تلءَ داتگ ءُ آئیءِ اِشکراں شر کنگءَ اِنت ، ھانو وتی دُراھیں سَنگتانی جُستءَ یک پہ یکءَ کنگءَ اِنت، ھمے گپّانی مَیانءَ ثناء جان جلال ءِ کُٹّءَ وتی سرارا ایر کرت ءُ گُشت ے “باریں چون اَنت منی ھما ھمسپر انگت وتارا ھما ھسابءَ داشتگ اِش” ؟
ھؤ آھاں کہ وتءَ دارگی بوتگ داشتگ اِش بلے بازینے لگور بوتگ ،وتی زُبان اِش وارتگ اَنت ، بئیپاریءَ پہ چار کلدارءَ بہا بوتگ اَنت ،واجکارانی دزشود جوڑ بوتگ اَنت ءُ بازینےءِ پد گار اَنت۔
چون بازینے کُجانگو ھداءَ بُرتگ؟ “ھاھاھا من شُمارا گُشتگ اَت کہ کاشُکءِ بَہا کنگ نہ اِنت ھمے میانءَ ملا شِیہو ٹَہک دات ءُ ھنچو گُشتے”۔ حلیم ھم کَندانءَ وتی پُرانی چادرءَ کرتگ اَت ءُ پیداک اَت۔
شمے سنگتانی کِسّہ وَ باز اَنت بلے باریں سامان کلاتءِ ھما بُرزگ ءِ سر ئے منی کَاپر چون اِنت ؟ گواتءَ برتگ یا کہ انگت ءَ ھست اِنت ؟
ھانو جان کاپر ءِ جُستءَ مکن ، تو ھما مردم کہ یلا داتگ اَنت ھما مردم ھم وتیگی نہ اَنت کاپَر کُجا وتا دار اِیت، کاپر ءِ ھیالءِ داروک وَ ھما کماشیں شُوانگ اَت چہ ترا پد ماں اے کاپرءِ کش ءُ پہناداں نہ آ شُوانگ دیست ءُ نئیکہ آئیءِ رمگ۔
ھؤ ڑے منی جلو جان ، ثناء چہ جلال ءِ کُٹّءَ وتی سرارا چِست کرت ءُ وتی دستے ماں آئیءِ امبازاں دات “شر اِنت کہ تو مرچی اتکگ ئے مارا چینکس زہیر بوتگ، باریں چینکس سال ءُ مُدّتاں پد مرچی پدا ما ءُ شما دیم پہ دیم اِنت”۔
نوں شپ آزمانءَ سیاہ ترّینان اِنت، اِستال گیشتر ترْپان اَنت، ھمے وھداں سیکلےءِ لیٹءَ کوہءِ دیمءَ شَہم دات ، شیہو پاد اَتک کہ چارانے بلے حلیم چو مدامی ئیں دابءَ پیسرا کوہءِ دیمءَ نشتگ اَت باریں کئی شعر آئیءِ دپءَ اَت، وھدے کہ سیکل ماں نزّیکاں سر بوت آئی گُوانک جنت کہ کئے ئے؟
بلے کُوھی کُکّار کنان اَت آئیءِ گپّاں کئے پجّہ نیار اِیت، کوھی ءُ مُراد اِتنت ، مراد ءِ زاماتی بوتگ اَت ءُ انشپی آئیءِ نِکاھی اَت بلے آ نہ نِشتگ اَت۔ مُراد ھم ھمے کِشکءِ جِتائیں شیدائیاں چہ یکے اَت مرچی باریں آئیءَ چونیں کارے کپتگ کہ میتگءِ مہلوکءَ آئیءِ آروس ءِ بَشانگ بستگ اَت ءُ آ پہ مدامی ادا اتکگ اَت۔
ھانُو وتی کٹُور چِست ءُ گُشتے کہ کُوھی اگاں ترا شِیر گون نیست اِنت گڑا نزّیکءَ نیائے ، سرجمیں کوہ ٹَہکاں سرا زُرت، کُلبر ءَ بشّءَ چو دِرْدءَ گوْرتگ، بہارگاہ ءَ سرجمیں مُلک پتاتگ انگتءَ مارا شیر گون مہ بیت سالونکیں مُراد بِچکندانءَ پسّہ دات۔
ھمینچو دیوان کہ بَز بوان اَت، شادھیءِ پُل ھمینکس ایر رِچان اِتنت ۔
پدا گپ ، پدا دیوان پدا کَندگ۔۔۔حلیم وتی پُرانی چار راہ ءَ کت، شیہو ءَ چادر پچ کُرتگ اَت، کُلبر ءِ شیر ءُ شیلانچاں کہ وتی بوہ پچ دات ھانو وتی دست ماں سینگءَ ٹپّ اِت ءُ گُشتے کہ منی سامان کلات ءِ بُرزگءِ کماشیں شُوانگ گار نہ اِنت، آ انگت زندگ اِنت ، نوں کُلبر ئے ھنکین کتگ۔
سنگتاں نوک ورگ بندات کرتگ اَت کہ ثناء جان وتی دستانءَ چنڑ اِت ءُ پُشتءَ نشت ءُ گُشتے مرچی منی دل باز سیر اِنت ھچءَ آھگءَ نہ اِنت۔ جلال تو اے سنگتءِ تاریپءَ بکن کہ من گُش ئے سنگت پیسرا نہ دیستگ آئی وتی دست مُرادءِ گورا ٹال کُرت ءُ گشتے۔ ؟
ترا چہ پد تئی کِشکءِ ڈنگرانی دیمپانیں سنگتاں چہ یکے ، بگندءِ تو نہ دیستگ بلے تئی وابانی دگنیا ئے راستیں سنگت ھمیش اِنت ۔۔۔ تئی گِچتگیں کشک ئے راہ ءُ رنداں جُنزان جُنزان ءَ مرچی ترا پہ سر بوتگ۔
“سَنگتاں وتی آ دگہ گپ ءُ گالاں نوں سہبءَ بکن اِت کہ شپ نوں میزّان میزّانءَ پہ ھلاسءَ روگءَ اِنت سہبءَ پدا کار ھست اِنت مہلا پاداھگی اِنت” ۔
ھؤ بلے انشپی حلیم جان ءُ ھان ئے بینجو ءِ کَسانیں دیوانے کن اِیں ءُ پدا وپس اِیں ، شیہو ئے گپءِ پُشتءَ جلال ھنچو گشت ءُ آ پاد اَتک اَنت۔
آھاں ورگ وارت ءُ پہ وتی دیوان ءِ ھاترا چہ ادا پاد اتک ءُ کوہءِ ھما دیمءَ شُت اَنت ،چیا کہ کوہ ءِ ھما دیمی دلبندءَ آھاں جاھے شر کُرتگ اَت کہ آؤدئے زمین تچک اَت ، آھانی چیز ھم ھمادا ایر اِتنت، آھانی وابجاہ ھم ھما اَت، داں استال ترپگءَ اِتنت آھانی بینچو ئے توار منی گوشاں کپان اَت۔
بلے نوں بام ءِ بوہ پیداک اِنت من گُشاں سنگت وپت اَنت من ھم رواں وپس آں۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
