آزمانک
“آ زِندگ اِنت”
نبشتہ: ھلیل بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
“تْراک ءِ مزنیں توار ءَ من پَچ گُڑ اِتاں دلوش ءِ نیمگ ءَ چارِت داں دوتّانی نیام ءَ ھِچ گِندگ بوھگا نہ اَت، ماہ ءِ بیست ءُ ھَپت ءِ شپ چوناھا انچو تہار بیت کہ چمّ چمّ ءَ مَیم نہ کنت، منی زِند ءِ اولی رند اَت کہ منی زبان گوں منا ھمراداری کنگ ءَ نہ اَت، انچو لَگ اِت گُشئے زمین چہ منی پادانی چیر ءَ شِترت
گوں لرزوکیں لُنٹاں من توار جَت “دل…. وش، ھو! دلوش”
بلے! دلوش ءِ تُک ءُ توار نیست اَت، من وتی تُپنگ زُرت ءُ تْراک ءِ جاگہہ ءَ شُتاں داں چاراں ابیدے چادر ءُ یک چپل ئیگ ءَ دگہ ھِچ نیست، نزاناں اے چونیں سَپَرے اَت کہ رَوگ ءَ دلوش ءِ دست منی کوپگ ءَ ایر اَت ءُ واتر بوھگ ءَ دلوش ءِ یات گوں منا جوکہ اِت اَنت، پرپٹ اَت، شَپ ءِ تہاری اَت ءُ من اِتاں بس یاتانی دریگ یے پَچ اَت، چہ ھمودا من سرُک کنگ ءُ چارگ ءَ اتاں، کہ زیکّیں دیگر ءِ بندات بوتگیں سَپَر چتور آسر بوت؟
زندگی چوناھا یک مزنیں سَپَرے، ءُ انسان اے کاسماس ءِ یک مُجّتی مُساپرے، بلے برے برے من گونڈیں سَپَر کناں تہ منا باز وشی بیت ءُ من چہ زِند ءِ گماں آزات باں ءُ جُنزاں کناں، اگاں سَپَر ءَ ھم پگریں سنگت یے ھمراہ بہ بیت گُڑا سَپَر چہ کندگ ءُ ٹاک ءَ سرچِکار بیت.
ھو انچیں یک روچے اَت، مئے کماندار ءَ کارے ءِ ھاترا منی ءُ دلوش ءِ نام گِپت، مولم ءِ نا وشی ءُ سَپر ءِ گِرانی مارا مالُوم اَت بلے چُشیں راجی کارے ءِ زمہ واری مارا رس اتگ اَت ما سک وش ات ایں.
بیگاہ ءِ وھد ءَ ما چہ اوتاک ءَ در اتکیں، وتی تُپنگ ءَ ھَوار منا یک دوتلیں کوٹ یے ءُ یک چادرے گون اَت ءُ یک چادان یے ءُ کمّو شَکَر ءُ چابوچ…
دلوش ءَ وتی تُپنگ ءُ یک چادرے، کمّو آرت… داں ما وتی پرپٹ ءِ کِرّ ءَ سر بوتیں ءُ وتی ورگ ءِ سامان گون ءِ توکا مان کُت ءُ دراتکیں…
رولہہ ءِ براھناکی وتی گُڈّی سیمسراں ات کہ ما بڈّو ءِ کَور ءَ رھادگ بوتیں، چہ رولہہ ءِ زردی ءَ کَور ءِ آپ ھم زرد زرد اَت، بالی مُرگ وتی کُدوھانی نیمگ ءَ رَوگ ءَ ات اَنت، سردی جان ءِ گوشتاں گَٹ پاچگ ءَ اَت بلے مارا انشپی وتی منزل ءَ سر بوھگی اَت، پمیشکہ مارا سردی ءِ ھِچ پرواہ نیست اَت…
انچو کہ ما گوربرات ءِ شیپ ءَ راہ گِپتیں تہ من دیست دیم پہ دیم ءَ ٹریکٹرے ءُ لھتیں مردم اَنت کہ چہ سردی ءِ تُرس ءَ لنگار اِش بس کتگ ءُ آسے بالینتگ اِش وتا گرم دیگ ءَ اَنت…
“ھمیدا بِدار، وتا گرم دئیں ءُ چاہ یے وریں گُڑا دیم ءَ جُنزان کنیں” دلوش ءَ گْوشت
چہ سردی ءَ دلوش ءِ دنتاں گوں دنتاناں لگّگ ءَ ات اَنت، دلوش ءِ دنتانانی توار ءَ من سرپد بوتاں کہ سردی دلوش ءِ جان ءَ پُترتگ… من ملامت بوتاں کہ منا دو تلیں کوٹ یے گون اِنت ءُ منی سنگت چہ سردی ءَ لرزگ ءَ اِنت “بھتاور سردی تئی جان ءَ پُترتگ تو گَپ نکنئے، منی کوٹ ءَ بِزور”
“انّا نہ زوران یے من تئی پُشت وتا چیر دیاں چہ سردی ءَ” دلوش ءَ کندگے جَت، بلے چہ کندگ ءَ دنتان ءِ دُرشگ ءِ توار گیش اَت.
ما آس ءِ کش ءِ مردمانی کرّا داشت تہ آ پچ گُڑ اِت اَنت… “شما اے سردی ءَ…. ءُ پرپٹ ءِ سرا…. کُجا روگ ءَ اِت، بیا اِت وتارا گرم بِدیت” سلام ءُ دروہ بات ءَ پیسر آس ءِ کش ءَ نندوکیں کماش ھیر مھمد ءَ درّائینت.
ما آس ءِ کش ءَ بے تُک ءُ توار نِشتیں. کماش ءَ پدا درّائینت “بھتاوراں اے سردی ءَ شمارا آرام نیست بے کوٹ ءُ بے بوٹ ءَ کسّے درکپیت؟”
“بس ناکو چون کناں کارے کپتگ، مارا چاہ یے بہ واریں کہ مارا دیر بیت” دلوش ءَ گْوشت.
“انشپی شما منی مھمان اِت ھمیدا بہ جلّ اِت منی لوگ نزّیک اِنت، باندا روچ رھمانی ءَ وتی کار ءَ بکن اِت، اشتاپ ءِ کار ءَ مُزّ نہ بیت سردی یے شمئے جِند ءَ کُشیت” ناکو ءَ مارا باز سَلاہ جَت، بلے مارا دِگہ راہ نیست اَت،
ما چاہ یے وارت ءُ پاد اتکیں، ناکو ءَ وتی کوٹ کَشّ اِت ءُ دلوش ءِ نیمگ ءَ تچک کُت “ایشرا بہ زِیر بوت کنت شمارا کار بِدنت.”
ما ناکو ءِ منّت گِپت ءُ رھادگ بوتیں… سردی اَت، شپ ءِ تہاری اَت مئے پرپٹ ءِ توار اَت ءُ ما اَتیں چو ملنگانی وڑا روان اَتیں ءُ رُژنائین باندات ءِ ھاترا یک گام یے دیم ءَ جُنزگ ءِ جہد ءَ اَتیں.
راہ ءِ سرا بازیں ھَلک ءُ میتگ اَست اَت بلے انچیں بے تواری یے اَت کہ گُشئے مھتر نوح ءِ سیلاب ءَ اے دمگ ءِ کُلّیں بنی آدم مرگ ءِ آماچ بوتگ اَنت… بلے چو ھم نہ اَت پرچا کہ ھمُک لوگ ءِ سر ءَ آس ءِ دُوتّ ماں آزمان چیلک اِت اَنت… بوت کنت راسکوہ ءِ ایٹمی تْراک ءِ سَوَب ءَ اے دمگ ءِ مردم مُرتگ اَنت ءُ لوگ سُتکگ ءُ انگت پُر نہ بوتگ اَنت اے ھماھانی دُوتّ اِنت.
بلے دیمتر ءَ مئے راہ ءِ سرا یک کماشے اوشتوک اَت من ھیال کُت “بوت کنت الّمی کارے کپتگ ئےِ کہ مئے پرپٹ ءِ توارے اِش کُتگ ءُ راہ ءِ سرا اُوشتاتگ.”
من کماش ءِ کرّا پرپٹ داشت. سلام ءُ دروہ بات ءَ رند کماش ءَ براہوئی ءِ تہا درّائینت “دا سُو تڑوکا سردی اٹی ارانگ کارے، ببو نن ءِ گِدریفبو سُہب اَنا تینا سفر ءِ برجا تخبو.”
کماش ءِ سَلاہ منی دِل ءَ لگ اِت بلیں دلوش دارگ ءِ وڑا نہ اَت پسّو ئےِ دات “مہربانی خواجہ نن کانا ننے اُرے مریک ننا مِزّل مُرّ ءِ.”
ما ادا ھم نہ داشت دیم ءَ جُنزان کُت، کماش ءِ گپ راست اَت سردی جان ءِ گوشتاں گَٹّ پاچگ ءَ اَت… شپ ءِ تہاری گیش بوھان اَت…
بیمّ وَ اے نہ اَت، دیمتر ءَ کہ پرپٹ ءِ بتّی بند کنگ کپت گڑا منی جان ءَ دْرھگ یے بِنا کُت…
“بتّی ءَ پرچا بند بکناں؟” من پہ ھیرانی جُست کُت
دلوش ءَ پسّو دات “اے دمگ ءَ ریاست ءِ کشندہ ٹولی ءِ مردم سکّ باز است پمشکہ کہ مارا مہ گِند اَنت.”
اے اولی رَند اَت کہ من بے بتّی ئیگ ءَ پرپٹ چلائینگ ءَ اتاں… بتّی ءِ بند کنگ ءَ پورا گُشئے من کور بیتاں، بس دلوش اَت کہ ھوسلہ دیگ ءَ اَت “مارا انشپی وتا سر کنگی اِنت”
دَگ ھِچ مَئیم بوھگ ءَ نہ اَت، چمّاں کرچک کنگ ءُ زور دَیَگ ءَ کمّو کمّو اسپیتی زاھر بوت ءُ منا اندازگ بوت دَگ ھمیش اِنت گڑا اسپیتیانی سرا روان کُت… دو سئے چکّر ژَل ءِ توکا پرپٹ چہ منی دست ءَ در اتک ءُ ما کَپتیں… بلے انگت ما دیم ءَ جُنزان کُت… داں کہ وتی منزل ءَ سر بوتیں-
اے وَیل ءَ مرچی پنچ سال سرجم اِنت بلے انگت من بے تاھیر باں، جیڑاں کہ آ روچ منی زِند ءَ مہ یتکین.”
منی سنگت زامران کہ اے کِسّہ ءَ کنگ ءَ اَت چمّ یے چہ اَرس ءَ پُرّ بُوت اَنت، پاھارے کَش اِت ئےِ ءُ سگریٹے روک ئےِ کُت…
من بے تاھیر بوتاں جُست کُت “دیم ءَ چے بوت؟”
“دیم ءَ ھما بوت کہ نہ بوھگی اَت… باز براں انسان لوٹیت کہ منی گْوست یکبرے پدا بَئیت… بلے اے انچیں گْوست یے گوں منی زِند ءَ ھمگرنچ اِنت کہ ھزار بَر شموشگ ءِ کوشست کُتگ، بلے انگت شموشگ نہ بیت… شپانی نیم پاساں ھما توار منی گوشاں کپیت من چہ پُرّیں واب ءَ پَچگُڑاں، گُڑا سکّ بے تاھیر باں ھمے جیڑاں کہ ھمُک روچ وتا ملامت کنگ ءَ چہ شرتر ھمیش اَت کہ من ھم چو سِستگیں کانگُڑو ءَ بال بہ کُتیں ءُ پدا واتر مہ بوتیں… بلے پدا ھم من جزماں دل ءَ کہ ھون یے پہ ھَکّ ءَ رِچیت ھاک ءِ تہا بیگواہ نہ بیت، پمشکہ من زِندگاں کہ آ زِندگ اِنت.”
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشتان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ۓ جندءِ گنت، الم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منوک بہ بیت یا اگں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت
