سنگت ساتک، سوگَو آ نظریہ نا خواجہ.
نوشت: زوہیب بلوچ
پارہ نظریہ نا مُونا زند ہم بے وس مریک مطلب نظریہ نا مُون ءِ نہ خاہوت، سیال، سنگت و نکن زند ئنا ایلو آسراتیک توننگ کیرہ. ہراتم کس اس اگہ سوگَو ءُ نظریہ ئسے نا خواجہ مریک گڑا اونا مُونا ہچ کسس، ہچو گڑا اس ہڑاند شاغنگ و اودے توننگ کپک. جہان اٹ ہمو بندغ آتا پِنک کہی کِرن آتیان گُڈ ہم اینو اسکان زندہ ءُ ہرافک اسہ سوگَو ءُ نظریہ ئسے نا خواجہ مسونو اوفک تینا نظریہ، تینا کمنٹ منٹ آ سلوک مریسہ جہان اٹ گچینو کاریم ایسری تسونو.
بلوچ قوم نا تاریخ اٹ دُنو بھاز پِن ارے ہرافک تینا دلیری، کمٹمنٹ و نظریہ غا سلینگ نا سوب آن فخر ئتون یات کننگرہ، او پِن تیٹ خان نوری نصیر خان نا لائخی و دانائی مرے یا خان محراب خان نا دلیری و تینا وطن تون مابت اٹ ندر مننگ مرے.
اوکان گڈ بلوچ وطن اٹ کوزہ گیر پاکستان تون مُون تننگ نا اسہ پوسکنو تاریخ اس نوشتہ کروکا تینا دلیری و ندر مننگ اٹ تیوی آ جہان ءِ گوڑیفوکا بلوچ وطن نا فرزند آتا کڑدار آ چمشانک شاغنگہ تو تاریخ اٹ اسہ پوسکنو ودّکی اس خننگک. دُنو فرزند ہرافک تینا نظریہ غا سلیسہ زند ئنا ہر آسراتی ءِ یلہ کیرہ، سیال، سنگت، لمہ باوہ ہر گڑا ءِ ندر کیرہ، …… تینا وطن نا آزاتی کن، اسہ پوسکنو آزات ءُ چاگڑد ئسے ٹہیفنگ کن نن و دے خواری کشیرہ۔
شہید سنگت ساتک بلوچ ہراکہ ہلہ مڷ نا پِن اٹ پِنی ئس، بلوچ وطن نا اندن انگا بڑز کڑدار والا فرزند آتیان اسٹ ئس. او تینا عمل آن جہان ءِ نشان تس کہ اسہ سوگو ءُ نظریہ اس تخنگ نا مطلب انت مریک.
ساتک جان ہمو وخت آ بلوچ جہد تون اوار مس ہراتم او نوک بروت یعنی پوسکن ورنا مسوسُس، انتئے کہ او تینا لمہ وطن و تینا خلقت نا غلامی و بزگی ءِ چنکی آ خنیسہ پہہ مسوس. ہراتم چنک سَن ئس تو تینا علاقہ “شُور” اٹ مروکو اسہ بھلو آپریشن ئسے نا وختا پاکستانی فوج اودے اونا باوہ (فقیر محمد ساسولی) و اونا ایلو سیال آتیتون اوار دزگیر کریسہ اوفتے تینتون بندی کریسُس، ہموکان ساتک جان نا مِلی ٹی دا سوچ ودی مسوسُس کہ پیشن نا بروکاک کنا خیر خواہ افس و اندا سوچ مُستی اسہ نظریہ ئسے نا دروشم اٹ اونا رَغ رَغ اٹ روان مس و اودے بلوچ وطن نا آجوئی نا کاروان نا بشخ اس مننگ نا پارہ غا ایس.
شہید ساتک اسہ اندنو اُرا سیٹی خن ملا ہراڑے پوریا بیرہ مالداری و شُوانی ئس، زند ئنا ہر بشخ وڑ ناوڑ اسیٹی اندا مالداری تون بریک تفوک مریک. دُنو ماحول ئسے آن پیشن مریسہ اسہ تنظیم ئسے نا باسک مننگ و تینا نن و دے ءِ تننگ تینٹ اسہ بھلو ہیت ئسے.
ساتک جان کم و وَد دوانزدہ سال بلوچ قومی تحریک نا سوگوی و بلوچ وطن نا آجوئی کن کاریم کرے. دا نیامٹ او بھاز آ دروشم آتے خنا ہرافک بسر و ہنار ولے ساتک جان تینا کمٹمنٹ آ سلوک مس و اندن دا کسر اٹ او تینا بھاز آ گچینا سنگت آتے شہید مریسہ خنا، بلکن اودے اندا شہید آک حوصلہ بشخارہ کہ او نن و دے بلوچ وطن نا آزاتی کن خواری کشاکہ.
اسہ دے حوال رسینگا کہ ساتک جان دژمن فوج تون جھڑپ اسیٹی شہید مسونے. منہ دے آن گڈ سنگت آتیتون اوڑدئی مننگ آ سما تما کہ ساتک جان دژمن فوج تون مِڑ تننگ وختا ٹپی مسونے و اندا حالیت اٹ ہم او دُژمن فوجی تیا سُم کاری کریسہ اوفتیان بھاز آتے خلکنے و گڈ سر اٹ ٹپی حالیت اٹ دزگیر مننگ نا جاگہ غا او تینا جِند ءِ تیر اس خلیسہ دژمن فوج ءِ بے سہب کرینے. اسیکہ وا نظریہ نا مُونا زند بے وس و بے سُہب مس…، ساتک جان اسیکہ وا لمہ وطن تون بے کچ مابت کروک آ بلوچ ورنا تا یات ءِ تازہ کرے. داکان مُست اپریل اِرا ہزار چانڑدہ ٹی شہید سنگت امیر الملک تینا آخریکو سُم ءِ تینا جند ءِ خلیسہ دژمن ءِ نشان تس کہ بلوچ وطن نا آزاتی کن بلوچ ورناک تینا فیصلہ ءِ وختی آن کرینو. اندن شہید شمس بلوچ تینا گوریلا لائخی تیتون دژمن فوج تون تیوہ ءُ دے اس جنگ تننگ آن گڈ ٹپی آ حالیت اٹ تینا جند ءِ خلیسہ غیر مہذب آ پاکستانی فوج ءِ ہم دا باور کریفے کہ بلوچ اسہ دلیر ءُ قوم ئسے.
اندن ندر مننگ نا انتہا اسکان ہنوکاتا داستان اٹ اسہ پِن اس شہید صدام بلوچ نا ہمیش مرو کہ اِرا ہزار شانزدہ اٹ اسہ مِشن ئسے آ ہننگ وختا ہراتم کسر اٹ اودے دژمن فوج گیڑ کریسہ زندہ دزگیر کننگ نا کوشست کیک تو او تینا مشن کن ارفوکا بارود آتے بش کریسہ تینتون اوار دژمن فوج نا بھاز آ کارندہ غاتے خلیک و دژمن فوج اسیکہ وا بے سہب مریک. اندن مشکے ٹی شہید عبدالخالق عرف سردُو تینا سنگت آتے دژمن فوج نا نیام آن کشنگ وختا ٹپی آ حالیت اٹ جنگ ایتک و تینا آخری سم ءِ تینا جند ءِ خلیسہ تینا نظریہ نا سوگوی ءِ جہان ءِ نشان ایتک.
اینو ندر مننگ نا دا حد اسکان نظریہ تخوکو بھاز ورناک تیار ءُ و ندر مروکا پِن تیٹ بھاز آ ورنا تا پِنک بریرہ ہرافتا تیوہ غاتا بابت اسہ پورہ ءُ کتاب اس نوشتہ مرے ہم کم مرو.
شہید ساتک و اونا ڈول سوگَو ءُ نظریہ تخوکا بلوچ ورناک ہمیش بروکا زَنک ءِ حوصلہ بشخور و دافتا پِن تاریخ اٹ ہمیش گچین ءُ لڑ اسیٹی ساڑی مرو. اگہ ای دُن پاؤ کہ اینو شہید ساتک ننے آن جتا مسونے گڑا ای رَد اُٹ انتئے کہ او اینو ہم اسہ فکر، اسہ نظریہ ئسے نا دروشم اٹ ننتون اوار ساڑی ءِ، اونا کاریمک اونا زندہ مننگ نا شایدی ایترہ و ہراتم ہم اسہ بلوچ فرزند اس ندر مننگ نا دا حد اسکان یعنی تینے دژمن نا دُوٹی تننگ نا جاگہ غا ندر کیک، تینا ساہ ءِ تینٹ ہلیک گڑا او تم شہید ساتک و بڑزکو نوشتہ مروکا پِنک زندہ سلور.