چکلّی ءُ Q Baloch
نبشتہ کار: راھچار بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
‘کیو بلوچ’ ءِ جوڑ کتگیں تامر من چار اِت ءُ تامر ءَ من ءَ مجبور کت کہ چار گپ بہ جناں، انچوش کہ ‘کیو بلوچ’ ایشی ءَ را تامر ءِ نام داتگ ءُ اے گپ ءَ آ ھم شر زانت کہ تامر (فکشن ) ءِ بلاھیں بھرے ءُ (فکشن )ءِ تہ ءَ ‘سمبولزم’ ءِ ٹوھیں ارزشتے.
باور کن کہ تامر ءِ کردارانی درگیجگ کار بندگ ءَ من ءَ سک ھیران ءُ ابکہ کت کہ اے مرد ءَ چوں گوں شیواری ءَ درچتگ ءُ گپ پرماتگ انت کہ لھتیں کردار وت پوہ نہ بوگ ءَ انت کہ ما وتی ھلاپ ءَ چے گشگ ءَ ایں ءُ پد ءَ درستیں کردار چیدکانی (سمبلانی) لوٹ ءَ جْوانیں وڑے ءَ پیلو کتگ انت.
انچو کہ برز ءَ من گونڈیں اشارھے دات کہ اے یک چیدگی (سمبولک) تامرے، نوں بیا وتی گپ ءَ منارینگ ءِ جھدے کناں کہ چونی ءَ چیدگی تامرے..
اول سر ءَ وَ تامر ءِ نام وت پدر کنت کہ اے چیدگی تامرے…
تامر ءِ نام : چکلی, استان ءِ یک شمشتگیں ھندے(چکلی,آ فارگیٹن ایریا آف کنٹری)،اد ءَ بچار کہ استان (کنٹری) دنیا ءِ چیدگ بوت کنت, ایشیا ءِ چیدگ بوت کنت ، زرباری (جنوبی) ایشیا ءِ چیدگ ھم بوت کنت ءُ اے ھساب ءَ بچار ئے چکلی بلوچستان ءِ چیدگ ءِ واستا زورگ بوتگ، متلب, بلوچستان, دنیا ءِ یک شمشتگیں ھندے (بلوچستان آ ایریا آف ورلڈ)…
تامر ءِ بندات ءَ بیان کنوک (نریٹر) ھمے گش اِیت کہ “چکلی کدرت ءِ زیبائیاں چہ زبھر نہ انت ، بلے… ” اے رِد مردم ءَ بلوچستان ءِ نیمگ ءَ بارت کہ بلوچستان ءَ تھنا کدرت ءِ زیبائیاں بلکیں چہ کدرتی مال ءُ مڈیاں ھم چکار انت،(تامر ءِ تہ ءَ بیان کنوک وت گش اِیت کہ “اد ءِ مردم گیس ءِ نام ءَ سرپد نہ اَنت۔” اے و راستی انت کہ گیس چہ بلوچستان ءِ دلبند ءَ کشگ بیت بلے بلوچ گیس ءِ بابت ءَ سرپد نہ انت ءُ تامر ءِ بنداتی ءَ گونڈوے پیشدارگ بیت کہ تچگ ءَ انت ، منی نز ءَ چہ میتگ ءَ تچگ ءَ ھر کس زانت کہ چی ءِ چیدگ بوت کنت… یاگی…
تامر ءِ تہ ءَ دیم ءَ یک درگاھے گندگ بیت ءُ کیمرہ ءِ سھریں بیرکانی پوکس کنگ دلگوش کرز اِیت ءُ سھریں رنگ ھرکس زانت کہ چی ءِ چیدگ بوت کنت, جنگ ءُ چوپ , جَنَگ ءُ کُشگ, آشوب..
نوں بیا تامر ءِ کرداراں سیل کن ایں کہ آ چوں گوں شیواری ءَ درچنگ ءُ کار بندگ بوتگ اَنت۔
اول سر ءَ من ھمے دوئیں زالانی گپ ءَ کناں کہ پس ءُ دلوت چارینگ ءَ اَنت، اد ءَ دلگوش کرزیں چیز ایش اِنت کہ دوئیں زالانی دیم درا انت ءُ ھمے چیز بلوچ ءِ پھکیں چاگرد ءَ پدر کنت کہ ھما بلوچ کہ آ مُلا ازم ءَ چہ رکیتگ انت آ بلوچ ءِ پھکیں دود ءُ ربیدگ ءَ پیشدار انت.(اے ھبر ءِ منارینوک ھانی, مھرک, سمو ایندگہ ءُ بلوچ زال اَنت ) ءُ کیمرہ ءِ دیم ءَ ھبر نہ کنگ ھمے زالانی سادگی ءَ درا کنت ءُ تامر ءِ تہ ءَ دگہ یک زالبولے ھوں گندگ بیت کہ گس ءَ نشتگ, دیم ئِے بستگ ءُ کیمرہ ءِ دیم ءَ کیت ءُ زالبولانی جیڑھانی بابت ءَ گپ ءَ انت, اد ءِ اے زال ءِ دیم ءِ بندگ ھمے پدر بیت کہ اے زال چہ مُلا ازم ءَ سان مند انت.
تامر ءِ تہ ءَ یک کماشے درا بیت کہ آ پساں سر دیگ ءَ انت، اد ءَ دلگوشی ءِ ھبر ایش اِنت کہ کماش گوں رمگ ءَ کوھے ءِ سر ءِ انت ءُ نوں کماش، رمگ ءُ کوہ ءِ بابت ءَ وت بہ جیڑ ات کہ چی ءِ چیدگ بوت کن اَنت!!!
تامر ءِ تہ ءَ دگہ یک کماشے گندگ بیت کہ راجدپتر ءَ گیشینگ ءَ انت، بلے کماش ءِ گپاں چہ زانگ بیت کہ آ سد درسد پکّا نہ انت ءُ اد ءَ اے پدر بیت کہ بلوچانی راجدپتر سد درسد زانگ نہ بیت۔
تامر ءِ تہ ءَ دگہ یک کردارے کہ آ گش ایت منی دست ءَ را مار ءَ وارتگ ءُ مرد شھر ءِ روگ ءَ دل جنگ ءَ انت، شما انچو ناسرپد وَ نہ ات کہ مار پہ چی ءِ چیدگ ءَ زورگ بوتگ؟ زاھر انت مار وَ دژمن انت ءُ اے مرد یک بلوچے دژمن ءَ جتگ ءُ ٹپی کتگ ءُ نوں مرد شھر ءَ پہ الاج ءَ ترسگ ءَ انت ءُ میتگ ءَ آسراتی نیست۔
دگہ یک کماشے گندگ بیت کہ گشگ ءَ انت “چک ءَ پنچ (جماعت) تبک ونتگ, دیم ءَ وانینگ ءِ گنجائش نیست. ” اے وَ سھرائیں ھبرے کہ بلوچستان ءِ تہ ءَ ھرچ گریب ءِ کسّہ ھمے وڑ انت۔
تامر ءِ تہ ءَ وانگجاھانی(اسکولانی) سر ءَ سرکار ءِ دلگوش نہ دارگ ءُ وانگ ءِ نہ بوگ پیشدارگ بیت, اے بلوچستان ءِ تہ ءَ وانگ ءُ زانگ ءِ بدھالی ءِ پھکیں چیدگ انت۔
نوں دگہ دو ءُ سے کردار پشکپتگ کہ آ ھورتی ءَ چارگ لوٹ انت۔ اے کردار میتگ ءِ دیمروی کنگ ءِ دیم ءِ کنٹگ انت ءُ چیدگی رنگ ءَ بلوچستان ءِ آجوئی جنز ءِ دیم ءَ اوشتاتگیں بدکرداریں بلوچانی چیدگ انت.
من جھد کناں کہ اے کردارانی اسلیں رنگ ءَ ھم پیش بداراں کہ پہ چکلی ءَ ایشانی کرد ءُ کار چی اَنت۔
اے کردارانی تہ ءَ (گاڈ فادر)وَ ھمے اسپیت پُٹیں مرد انت کہ چشمک ئِے چم ءَ انت ءُ چکلی ءِ جیڑھانی بابت ءَ ھبر ءَ انت، آئی ءِ گپاں چہ زاھر بیت کہ واجہ پارلیمانی سیاست ءِ آپ ءَ شُشتگ ءُ پلگار انت۔
اے کردار من ءَ سک ابکہ کت کہ تامر جوڑ کنوک ءَ اے چوں درگیتگ ءُ گپ داشتگ, چے ءَ کہ تامر ءِ تہ ءَ اے بزگ, نازانتی ءَ یا پہ زانت, وتی رازاں دیگ ءَ انت۔
نوں بیا شمارا اے مردک ءِ اسل کسہ ءَ گشاں کہ پہ چکلی ءَ اے مردک ءِ کرد ءُ کار چی انت۔
اے وانندگیں مردے، چکلی ءِ کھدہ (کھدہ ناوانندگے) ءِ برات انت ءُ پہ چکلی ءَ ھرچ پنڈ ءُ چیزے کہ کیت ھمے واجہ ءِ دست ءَ انت, نوں ھدا بزانت کہ واجہ گوں برات ءَ چوں کنت اش، بلے بزگیں چکلی ءِ مھلوک ءَ ھمے باور کنائین انت کہ ھچ نیست۔ (اے گپاں من پہ وت دیم جنگ ءَ نیاں، گوستگیں اوٹانی چست ءُ ایریانی وھد ءَ من وت چہ پارلیمانی کاسگ چٹانی دپ ءَ اشکتگ کہ “ما پہ چکلی ءِ دیمروی ءِ واستا باز رند ءَ پنڈ پاس کتگ بلے زاناں شمئے میتگانی سروکاں وارتگ انت. ” (اد ءَ اے گپ ءَ گیشینگ لوٹاں کہ من نہ گشاں کہ واجہ پنڈ مہ ور انت، منی وَ دلی لوٹ ھمیش انت کہ اے مھلوک ءَ گیش ءَ چہ گیش بزگ بہ کن انت، بہ گند ئے ھمے بزگی ءَ چہ روچے بست بہ کنت ءُ ھمیشانی ھلاپ ءَ توار ءَ چست بہ کن انت، بلے چو کہ من تامر ءِ سر گپ ءَ آں, پمشکا اے کردار ءِ گیشینگ ءِ ھاتر ءَ اے راستی ءِ دیم ءَ آرگ المی لیک ات.)
تامرساز ءَ گوں اے کردار ءِ درچنگ ءَ کمال کتگ,, اگاں اے کردار ءِ چیدگی رنگ ءَ بچار ئے, اے پارلیمانی سیاستدانانی زندگیں درورے(مثالے)…
دگہ یک کردارے ھمے بچک انت کہ تلاوگ ءِ سر ءَ اوشتاتگ ءُ آپ ءَ چہ مردمانی نادراھیانی بابت ءَ گشتانک (بریفنگ ) دیگ ءَ انت۔
بیا شمارا نوں اے کردار ءِ اسلیں رنگ ءَ گشاں۔ اے اسل ءَ میتگ ءِ کھدہ ءِ بچک انت ءُ (گاڈ فادر) ءِ برازتک انت۔
نوں تامر ءِ تہ ءَ بچک اے جھد ءَ انت کہ منی راہ ساپ بہ بیت، آ چکلی ءِ مھلوک ءَ اے باور کنائینگ لوٹگ ءَ انت کہ بچار ات من شمئے جیڑھاں دیم ءَ آں ءُ شمئے درستیں لوٹاں پیلو کنائیناں۔
دیمتر ءَ ھمے کردار گش ایت کہ ” ٹانکیانی سر ءَ اگاں چہ شادی کور ءَ آپ بہ لوٹائین ئے, ٹینک والا ھپت, ھشت ھزار لوٹ انت ءُ انچو زر دیگ میتگ ءِ مردمانی بستار ءَ ڈن انت، ھمے وھد ءَ کیمرہ یک ٹریکٹرے گوں ٹینک ءَ پیشدار ایت ۔ نوں بیا ھمے ٹینک والا کردار ءِ راستی (حقیقت ) ءَ شمارا گشاں۔
اے ٹینک والا ھم کھدہ ءِ بچک انت ءُ ھمے ٹریکٹر ءُ ٹینک سرکار ءَ داتگ انت ءُ ھمے تلاوگ مردماں چہ “این آر ایس پی” ءِ کمک ءَ گوں جوڑ کتگ ءُ تلاوگ ءِ جاگہ ھمے کماش ءَ داتگ کہ تامر ءِ بندات ءَ راجدپتر ءَ گیشینگ ءَ انت (پہ بزگریں بلوچے ءَ وتی ڈگار ءِ آپ پہ تلاوگ ءِ ھاتر ءَ دیگ ءُ ڈگار ویران کنگ بلاھیں کارے)
بلے اد ءَ اے گپ درد بیت کہ, ٹریکٹر ءُ ٹینک سرکاری, تلاوگ مردمانی، بلے کھدہ ءِ بچک ھمے تلاوگ ءَ چہ آپ زور ایت ءُ سے سد، چارسد میٹر ءِ دوری ءَ میتگ ءِ مردمانی واستا بارت ءُ ھزار, پانزدہ سد گیت ءُ مھلوک بزگ بے وس، لاچار، بے ھبر، گنگ ءُ گلام۔
اگاں اے کردارانی چیدگی رنگ ءَ بچار ئے گڑا اے پارلیمانی سیاستدانانی چمچہ ءُ پٹو زاھر بنت۔
اگاں ‘کجو بلوچ ‘ ءِ لوٹ چیدگی رنگ ءَ وتی ھبر ءِ رسینگ بوتگ، گڑا آ سوبمند انت،اگاں ناں آئی ءِ لوٹ تھنا چکلی ءِ جیڑھانی دیم ءَ آرگ بوتگ ءُ اے یک رنگی بس تپاکی انت گڑا واجہ اے در بہ بارت کہ پہ تامر ءَ بلاھیں پڑے پچ انت، وت ءَ را انچو بندیگ چے ءَ کتگ ؟؟ اگاں نا واجہ ءِ گوں چکلی ءِ “گاڈ فادر” ءَ گپے بوتگ کہ اے تامر ءَ چہ اگاں چکلی ءِ واستا پنڈے منڈے کیت ءُ واجہ ءِ بھر گیشینگ بوتگ,, گڑا من سک شرمندگ آں ءُ پھلی لوٹاں کہ اگاں تو مھلوک ءِ بزگ کنگ ءَ چشیں نیکیں گامے چست کتگ، من زاتی سورت ءَ تئی دلبڈی ءَ کناں…!!!
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔