سنج بستگیں واب
(پنچمی بھر)
ھلیل بلوچ
دُزّ
ھَور ءَ سکّ گْوارتگ اَت۔ تیوگیں بازار چہ آپ ءَ پُرّ اَت۔ ھمے آپ ءِ تہا من بازار ءَ ترّگ ءَ اِت آں۔ وتاس یے منی لانک ءَ بستگ اَت۔ من انچو مارگ اِت آں کہ بلوچستان آجو بوتگ، ھر نیمگ ءَ ایمنی اِنت۔ منی سنگت جلال سَیکل ءَ سَوار اَت اَتک ءُ منی کِرّا اوشتات۔ من آئی ءِ پُشت ءَ سَوار بُوت آں۔
ما بازار ءِ توکا رھادگ اِت ایں۔ منی موبائل منی دَست ءَ اَت۔ جِنکّانی اسکول ءِ کِرّا کہ ما سر بوتیں داں اسکول ءَ چُھٹّی بوتگ اَت ءُ جِنّک دَگّ ءِ سرا دو دو ءُ چار چار ءِ ٹولی ءَ روگ ءَ اِت اَنت۔ ماھَل ءِ شوھاز ءَ منی چمّ ھمے جِنکّانی سرا جنوک اِت اَنت۔ من گْوشت:
“جلال! مدان مدان ءَ بُرو۔”
ماھَل زاھِر بوّگ ءَ نہ اَت۔ من دْرستیں جِنکّ ھورت ھورت ءَ چارِت اَنت کہ بلکیں ماھَل ءَ بہ گِند آں۔
اناگت ءَ دَگّ ءِ دومی نیمگ ءَ ماھَل زاھِر بُوت۔ ماھَل ءِ گِندگ ءَ گوں من جَلال ءِ کوپگ پْرنچ اِت۔ جلال سرپد بُوت، بریک ئِے کُت۔ من وتی دَپ پُرّ کُت کہ ماھَل ءَ توار کن آں۔ بَلے ھمے وھد ءَ یک مردُمے ءَ منا جُست کُت کہ منی کِرّا اوشتاتگ اَت: “سنگت! ٹائم ءَ بگُش؟” من وتی موبائل چارِت۔ موبائل ءِ تہا وھد 2:74 زاھِر اَت۔ من ارادہ کُت کہ وھد گْوشاں۔ پدا من وَت ھَیال کُت کہ 2:74 چون بوت کَنت۔ من پدا شرّی ءِ سرا موبائل چارِت وھد 2:34 اَت۔ من مرد ءَ را وھد گْوشت ءُ چمّ ماھَل ءِ نیمگ ءَ جَت اَنت۔ بَلے ماھَل زاھِر نہ اَت۔
ما پدا سَیکل ءِ سرا میزان میزان ءَ رھادگ بُوت ایں۔ منی چمّ ھمے جنکّیں نودربرانی سرا جنوک اِت اَنت۔ پدا ماھَل زاھِر بُوت۔ من نوک ارادہ کُت کہ جلال ءَ گْوشاں بریک بکن۔ بَلے منی گْوشگ ءَ پیسر جلال ءَ بریک کُت۔ چاراں ھما مردُم ءَ کہ وھد ءِ جُست کُتگ اَت وتاس یے دست ءَ اِنت ئِے جلال ءِ سرا داشتگ ئِے ءُ گْوشگ ءَ اِنت: “موبائل ءُ کیسّگ ءِ زرّاں منی دَست ءَ بہ دَئے اِت اگاں نا جَنَگ بہ اَت۔”
من ھَبکّہ بوت آں کہ چے بکن آں۔ ھمے وھد ءَ آئی ءَ وَتاس منی نیمگ ءَ داشت۔ منا یات اَتک کہ منا ھم وَتاس یے گون اِنت۔ بَلے منا ھِچ گیگ رَسگ ءَ نہ اَت کہ چے وڑ وتی وَتاس ءَ بہ کَشّ آں۔ من وتی موبائل ءُ بٹوہ آئی ءِ دَست ءَ دات اَنت۔ آئی ءَ مئے سامان زُرت اَنت ءُ رھادگ بُوت۔
ھمے وھد ءَ من وتی وَتاس کَشّ اِت ءُ دُزّ ءَ را چہ پُشت ءَ جَت۔ دُزّ زمین ءِ سرا تَچک بُوت۔ من ھما نیمگ ءَ شُت آں کہ وتی موبائل ءُ زرّاں زُوراں۔ اودا سر بوّگ ءَ گوں منی دیم سُہر ترّ اِت ءُ من ھیراں بُوت آں۔
زمین ءِ سرا کپتگیں لاش منی ءُ ماھَل ءِ کاسِد ماھَل ءِ کستریں بْرات بالاچ ئیگ اَت۔
کتاب
مئے میتگ ءَ سیلاب ءِ آپ ءَ دْراھیں لوگ بُرتگ اِت اَنت۔ من گوں وتی مات ءُ پِت ءُ گُہارانی ھَواری ءَ آپ ءِ نْیام ءَ یک ابیلی یے ءِ تہا اِت آں کہ دِگہ کسّے ءِ اَت۔ تیوگیں میتگ ءِ تہا تھنا ھمے ابیلی پشکپتگ اَت کہ آپ ءَ نہ گِپتگ اَت بَلے چاریں نیمگ ءَ آپ اَت۔
اے اَبیلی ءِ تَہا مئے کَول ءَ گوں ھَوار میتگ ءِ دِگہ بازیں مھلوکے ھَمِد ءَ اَتکگ اَت۔ ھَور یک شَل ءَ رِچگ اَت۔ میزان میزان ءَ آپ چہ چاریں نیمگاں ھمے ابیلی ءِ نزّیک ءَ سر بوّگ ءَ اَت۔ یک ورنایے پاس ءُ دَمان ھمے ابیلی ءِ یک کُنڈے ءَ رَوت بانگ دَنت ءُ واتر کئیت۔ دَمانے ءَ پد میتگ ءِ مردُم پدا پہ بانگ دَیگ ءَ دیم ئِے دَینت۔
اے ابیلی ءِ تہا دو کوٹی اَنت یکّے ءِ تہا زالبُول ءُ گْونڈُو نِشتگ اَنت ءُ یکّے ءِ تہا مردین نِشتگ اَنت۔ من برے زالبُولانی کوٹی ءَ رَو آں برے مردینانی۔۔۔
ھر کس وتی کِسّہ ءَ کنگ ءَ اَت کہ چون آپ آھانی لوگ ءَ سر بُوتگ ءُ آھاں چے وڑ وتی سامان کشّ اِتگ اَنت۔۔۔
“ما وتی زلُورت ءِ گیشتری سامان کشّ اِتگ اَنت۔۔۔ سَیکل، رزان، گُد ءُ دومی ھُورتیں سامان من ماں زیلگ ءِ زمین ءَ بُرت ءُ ایر کُرت اَنت۔۔۔ واشنگ مشین، فریج، کمپوٹر آپ ءِ ٹینکی ءِ سرا ایر کُرت اَنت۔” مھمد بکش ءَ وتی کِسّہ کُت
ھمے وڑ ءَ ھر کَس وتی کِسّہ ءَ کنگ ءَ اَت۔ من ودارا اِت آں کہ کَد منی پِت مئے دَرکپگ ءُ سامان ءِ مُچ کنگ ءُ کشّگ ءِ کِسّہ کَنت کہ چے وڑ ما وتی سامان تھت ءِ سرا ایر کُت اَنت ءُ چے وڑ سَیکل بُرزگے ءِ سرا بُرت ءُ ایر کُرت۔ بَلے منی پِت بے تَوار ءَ نِشتگ اَت۔
ھمے وھد ءَ نبی داد چہ ڈنّ ءَ کوٹی ءِ تَہا پُترت کہ دو کتاب ئِے دَست ءَ اَت۔ گْوشگ ءَ لگّ اِت “آپ سکّ مزن بُوتگ ابیلی ءِ نزّیک سر بُوتگ۔ پاد بیا اِت ھمے نیمگ ءَ رَچّ ئِے کنیں کہ اے ابیلی ءَ آپ سَر بُوت مارا بارت۔۔۔” کمّو بے تَوار بُوت پدا گْوشت ئِے “آپ ءَ را مزنیں کتابے گون اَت کہ دو کتاب منی نزّیک ءَ اَت من آؤرت اَنت۔”
من نبی داد ءِ نیمگ چارِت منی دِل ءَ دْریکّگ یے جَت۔ اے کتابانی تَہا یکّے میکسم گورکی ءِ گِدار “ماں” اَت ءُ یکّے سُن زُو ءِ “آرٹ آف وار” اَت۔ من کتاب پجّا آورت اَنت کہ منی اَنت۔ ءُ من انچو مارِت کہ کتاب ھم منا پجّا آرگ ءَ اَنت ءُ منا شگان جَنگ ءَ اَنت کہ ھر کَس ءَ وتی زلورت ءِ سامان کشّ اِتگ اَنت۔ بَلے تَو مارا پھک ءَ دِل ءَ بُرتگ۔۔۔
“منی کتاب اَنت۔۔۔، من وتی کتاباں کاراں۔” من گْوشت ءُ دْرک کنان ءَ آپ ءِ نیمگ ءَ رھادگ بوت آں۔
منی پِت ءِ ھَواری ءَ میتگ ءِ دومی مردُم کُوکار کنان ءَ منی پُشت ءَ پیداک اِت اَنت۔ منی پِت کُوکار کنگ ءُ گْوشگ ءَ اَت: “اے کتاباں یَلا دَئے من تئی ھاترا دِگہ کتاب پہ بَہا زُوراں۔” بَلے کسّے ءِ گَپّ ءَ من پھمگ ءَ نہ اِت آں۔ من آپ ءِ نزّیک ءَ سر بُوتاں۔ آپ ءِ تَہا پاؤلو کوئیلھو ءِ گِدار “دی الکیمسٹ” زاھِر بُوت کہ آپ ءِ سرا چو یدّار ءِ وڑ ءَ رَوگ ءَ اَت۔
من آپ ءِ تَہا دَور کُت ءُ وَتارا “دی الکیمسٹ” ءِ کِرّا سر کُت۔ الکیمسٹ من زُرت۔ بَلے من انچو مارِت کہ منا گْوشگ ءَ اِنت منی ھمراہ آپ ءَ بُرتگ اَنت۔ من آپ ءِ تَہا اے نیمگ ءُ آ نیمگ چارِت۔ یک نیمگے ءَ گیبریل گارشیا ءِ “تنہائی کے سو سال” یک نیمگے ءَ رسول ھمزہ توف ءِ “میرا داغستان” یک نیمگے ءَ “سوفی کی دُنیا” زاھِر اَت۔ من اے کتاب زُرت اَنت ءُ چہ آپ ءَ دَر آیگ ءَ لگّ اِت آں کہ منی چمّانی دیم ءَ “ایک پاگَل کی ڈائری” زاھِر بُوت۔
اے کِتاب ءِ گِندگ ءَ گوں منی تہا گَنوکی یے پیداک بُوت۔ من آپ ءِ تَہا بُڈّ وران کُت ءُ وتی کتاب مُچّ کنان کُت اَنت ءُ آپ کمّ بُوھان بُوت۔ وھدے منی دْرستیں کتاب منی دَست ءَ اتک اَنت۔ آپ ھم ھلاس بُوت۔
من پدا ھما ابیلی ءَ اَتک آں۔ ابیلی ءِ تہا پُترگ ءَ گوں منی مات ءَ منا بَگَل کُت ءُ گْوشت: “منی چُک! منا پھر اِنت تئی سرا کہ تو زِند ءِ گْران بہائیں مَڈّی رکّ اِت اَنت۔”
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
