راج چے پیم سوبمند بنت ؟
نبشتہ کار : داد شاہ بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
راج ھما وھد ءَ سوبمندی ءِ نیمگ ءَ جنزان بنت کہ ھما راج ءِ پُسّگ یکمُشت ءُ تپاک بہ بنت ءُ وتی راج ءِ دیمروئی ءِ واستا شپ ءُ روچ جھد بہ کن اَنت، وتی چاگِرد ءِ توک ءَ مکتب (insititution ) ءُ کتابجاہ جوڑ بہ کن اَنت تانکہ آ چاگرد ءِ توک ءِ مردم بوان انت ءُ وت ءَ سرپد بہ بنت ءُ دیمروئی نیمگ ءَ جنزان بہ کن اَنت۔ اگاں مرچی یک راجے یانکہ ڈیھے ءَ دیمروئی کتگ یا کنگ ءَ اِنت گڑا آئی ءِ دیمروئی ءِ مانزمان اِلم ءُ زانت اِنت آ کہ آ راج ءِ وانندہ ءُ سرپدیں مردماں وت ءَ تاں یک مِزّلے ءَ سر کرتگ۔
ما اگاں دگنیا ءَ چمشانکے بہ دے اَیں گڑا مارا انچیں کواس ءُ زانتکاریں مردم آنی نام ءُ کرد گِندگ ءَ دیم ءَ کاینت کہ آیاں وتی چاگرد ءِ دیمروئی ءِ واستا وڑ پہ وڑیں کربانی داتگ ءُ انگت کربانی دیگ ءَ اَنت.
” وانندگ ءُ زانتکار ھماں اَنت کہ وتی چاگرد ءَ چہ اِلم ءَ سیر لاپ کن اَنت ءُ یک روژنائیں راھے ءَ راھی کن اَنت.”
وانندگ ءُ زانتکارانی مدام جھد ھمیش بیت کہ مئے راج ءُ ڈیھ دیمروئی بہ کنت ءُ مئے راج ءُ زبان ابدمان بہ بیت، یکجاگھے ءَ یک زانتکارے گُش اِیت،
” اِلم ھما تُپنگ اِنت کہ سرجمیں دگنیا ءَ مَٹ کنت”
اگاں مرچی ما دیمروئی کتگیں راجاں بچار ایں کہ آ دگنیا ءِ تہ ءَ راج کنگ ءَ اَنت گڑا آیانی سوبمندی ءِ پُشدر وانگ ءُ اِلم ءِ برورد اِنت کہ آیاں وتی راج گوں وتی شھدیں زبان ءَ وانینتگ ءُ انگت وتی زبان ءِ مھکم کنگ ءِ جھد ءَ اَنت، بلے مئے پد منتگیں بلوچ راج ءِ دیمروئی وتی جاگہ بلکیں آ روچ پہ روچ پُشت ءَ روان انت۔ ما پمیشکا دگنیا ءِ اے ترندیں گاماں رس اِت کنگ ءَ نہ اَیں ءُ روچ پہ روچ پدمنتگی ءِ نیمگ ءَ روان اَیں ایشی ءِ مستیں سوِب ایش اِنت کہ ما چہ وانگ ءُ زانگ ءَ دور کنگ بوگ ءَ ایں، مئے بلوچی زبان شریں وڑے ءَ وانینگ بوگ ءَ نہ اِنت، گڑا اِے پیم ءَ ما چوں دیمروئی کت کن ایں یانکہ دیمروئی ءِ گپّ ء کن اَیں؟
دگہ یکجاگھے ءَ یک زانتکارے گُش اِیت،
“اگاں تو یک راجے ھلاس کنگ لوٹ ئے گڑا آ راج ءِ سر ءَ تپنگ کارمرز مہ کن بلکیں آئی ءَ را چہ زبان، اِلم ءُ زانت ءَ دور بہ کن.”
اگاں یک راجے چہ وتی زبان ءَ یا چہ اِلم ءُ زانت ءَ زِبھر بوت گڑا آ راج بیگواھی ءَ انچو دیر نہ کنت،
اگاں وھدے ما وتی بلوچ چاگرد ءِ توک چمشانکے بہ دے اَیں گُڑا مارا بلوچ چاگِرد ءِ توک ءَ وڑ وڑیں نام ءِ مکتب گِندگ ءَ کیت بلے آ مکتباں انگلش، چینی زبان ءُ دگہ دری زبان وانینگ بوّگ ءَ اَنت بلے مئے وتی بلوچی زبان وانینگ بوگ ءَ نہ اِنت۔ اگاں ما وتی زبان ءَ نہ زان اَنت، نہ وان اَنت ءُ نبشتہ نہ کن اَنت گُڑا ما دری راجا آنی پیم ءَ چوں دیمروئی کرت کن اَنت ؟ اگں ما وتی زبان، وتی دود ءُ ربیدگ، وت راجدپتر نہ ونت ءُ نہ زانت اَنت ءُ وتی سرڈگار پھاز ات کرت نہ کرت گُڑا ما چہ دگنیا ءِ نکش ءَ گار ءُ بیگواہ بنت۔
اگاں وھدے مئے چاگرد ءِ توک ءَ مراگش اڈ کنگ بنت گُڑا ما ھمے گِند اَیں کہ ما وتی ماتی زبان ءَ گپ نہ کن اَنت بلکیں اردو ءُ انگلش ءَ گپ کن اَنت۔ باید اِنت کہ وتی ماتی زبان ءَ گپ بہ کن اَنت ءُ وانگجاہ (لائبریری) جوڈ بکن انت آھود ءَ وتی ماتی زبان ءِ وانگی (کتاب) ایر بہ کن اَنت تانکہ مئے راج ءِ نودربر وتی راجی وانگی یاں بہ بوان انت ءُ سرپد بہ بنت۔ پرچے کہ یک چاگردے ءِ سرپدی دیوک آئی ءِ وانندہ ءُ نودربر اَنت ءِ چاگرد ءِ باسمائیں بنی آدم ھما چاگرد ء نودربر اَنت۔
اگاں بلوچ راج ءِ وانندہ اِے گپّ ءَ بہ جْیڑ اَنت ءُ پِگر بہ کن اَنت گوں ھُورتی ءَ بہ چار اَنت گُڑا آ اِے گپ ءَ مار اَنت کہ مئے زبان ءِ سر ءَ زگریں دروشمے ءَ کار کنگ بوگ ءَ نہ اِنت۔ مارا وتی جند ءِ زبان ءِ سر ءَ کار کنگی اِنت وتی جندے ءِ زبان ءَ گپ کنگی اِنت۔
یک چاگِردے ءِ سرپدی دیوکیں مردم آ چاگرد ءِ وانندہ اَنت کہ آ وتی چاگرد ءِ باسماہ ءُ زانتکار گْوشگ بنت گُڑا وتی راجی زبان ءِ دیمروئی ءِ واستا گْیشتر پگر ءُ جھد بہ کنت۔
زگریں راجدوست ءُ وانندہ آئی ءَ نہ گْوش اَنت کہ ایوک ءَ لھتیں وانگی (کتاب) وانیت ءُ پہ وت یک نوکری یے شوھاز کنت۔ بلے آ وتی چاگرد ءِ بابت ءَ ھچ پگر نہ کنت ۔ ھچ نہ جْیڑیت۔ گُڑا چُشیں مردم ءُ زانتکار ءُ کواس نہ گْش اَنت بلکیں ایشاں چم پچْیں کور گْوش اَنت۔
اگاں ما وتی راج ءِ دیمروئی ءَ لوٹ اَنت گُڑا مارا اِے گپ الّمی اِنت کہ ما وتی چاگرد ءِ نزوری ءُ سلکاری یاں ب چار اَنت ءُ پگر بہ کن اَنت ءُ آیانی گِر ءُ دار کنگ ءِ جُھد بہ کن اَنت۔ وتی زبان، دود ءُ ربیدگ ءِ پھازگ ءِ جھد ءَ بہ کن اَنت۔ گُڑا مئے راج دگنیا ءِ ایندگہ راج آنی وڑ ءَ دیمروئی کنت۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
