ہندوستانی ادب آن
لانک…… | مسٹمیکو بشخ
نوشت: شموئل احمد | مَٹ: عتیق آسکوہ بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
ابو پٹّی ارٹمیکو دے مَون آ رنگ انا لانک اس ہلک، تورہ ٹی تخا و دہ بجہ غا تینا چمبر اٹی پیہا۔ او تینا کرسی نا رہی آ اسہ پین کرسی اس تخاکہ۔ زربہار سلام پارسا تہٹی پیہا۔ ابو پٹّی بشخندہ کرسا ورندی تس:
”فارم نا خانہ پری ءِ کریس؟“
”جی سر!!“ زربہار فارم ءِ اونا پارہ غا مریفے۔
”داڑے بہ، دا کرسی آ۔“ ابو پٹّی تینا رہی انا کرسی آ دو مریفسا پارے۔
زربہار کرسی آ تُوس، ہڑتوم آتا دُوک اسٹ ایلو تون لگار۔ ابو پٹّی فارم ءِ زی زی آن ہُرا……
”دا انت……؟ بیرہ پِن و ڈَس ءِ نوشتہ کرینس؟“
”ای پاریٹ کہ نے آن ارّفوہ نوشتہ کیوہ ایلوفتے۔“
”چُنا سے اُس نی……۔۔!“ ابو پٹّی بشخندہ کرسا اونا کلک آتیا دو تے تینا خلسا پارے۔ زربہار مخا۔ زلف آتا لَڑ کلک آتیا تما۔ ابو پٹّی خوش مس کہ کلک آتیا نواریفنگ آن بد دتو…… داسہ مُستی ہننگ مریک۔ ابو پٹّی اسہ گام اس مونی……
گواچنی اونا دُوک بدن نا دیوال آتیا چِچّی آنبار پیری کریرہ۔ چِچّی نا خنک دُنکہ پِرّک آ مریرہ ہمو وڑ ابو پٹّی نا خنک چُنا نا چہرہ غا مسرہ کہ وڑ ڈول آک اَمر ءُ……؟
امَر شَک کننگ ءِ…… بد تو دننگ اَف…… سوختئی تو خننگ پک؟ ”آخا“ تو اَف……؟ خن تے تینا پرنچنگ اَف…… کس اسے تون تو پاپرو؟ اگہ تینے اونا باہوٹ اٹی تننگ نا وڑ ڈول آک خننگارہ تو ارٹمیکو گام ہرفنگاکہ…… دروشم ءِ تے تینا دوتا نیام اٹ تاس آنبار ہلککہ و پیشانی آن دروت اس ہلککہ…… چنکو ساہت اس کرسی آ تولسا سرحال ءِ سرپند کننگ نا کوشست کریکہ و لاڈی آ چُنا پارسا خن تیان دروت اس ہلککہ…… دوارہ کلک…… و پیری کرسا کرسا اسہ دَم اتون پرک ءِ ہلککہ۔ اگہ دیخ اس ہم شک مروسس کہ سِٹّنگ ءِ و کس اسے تون شکائست کننگ کیک گڑا مُستی ہننگ ءِ ایسر کریکہ و ڈکٹیشن تسکہ۔
”ہُر دا اسہ سخت ءُ سرحال اسے۔ ای نوشتہ کرفوہ تے نے۔“
اودے باور کرفیکہ کہ او اسہ چُنا سے و اونا بھلو خیر خواہ اسے۔ اسہ اِرا سبخ تینٹ نوشتہ کریکہ و دُوارہ دیوال آ پیری ءِ بنا کریکہ۔ چِچّی اگہ ہر وخت پیری ٹی مرے تو اسہ اِرا پرّک الّمی ہلیک۔
ولے زربہار تو تینٹ موکو نا جال انا پارہ غا ہِننگ ئس۔ ابو پٹّی نا سگ ایسر مننگ ئس۔ اونا اُست خواہس کہ بس درغ ءِ بند کے و لانک ءِ بینے۔ ہندا گمان تون او درغ نا بند کننگ کن بش مننگ ئس ولے ہنداڑتون سکندر طوفانی زمین جمب اس بش کروک ءُ وڑ اسیٹی چمبر اٹی پیہا۔ زربہار اسہ دم تون بش مرسا مون پہ مون نا کرسی آ تُوس۔
”السلام علیکم۔“
”وعلیکم السلام۔“
”خذمتگار ءِ سکندر طوفانی پارہ۔“ طوفانی دو ہلنگ کن تینا دو ءِ مریفے۔
ابو پٹّی دیخہ خلیس اٹی تما۔ ہمت کننگ اَلو کہ بیدس موکل آن تہٹی پیہنگ آ طوفانی ءِ غُورانٹ ایتے۔
”دا کنا چُنکا ایڑھ ءِ۔“ طوفانی زربہار نا پارہ غا ہُرسا پارے۔
”ماشاء اللہ بھاز لائخ ءُ چُنا سے۔“
”دیخہ خیال تخس خواجہ……! و نی کنے تو چاسہ۔“ طوفانی بشخندہ کرسا پارے۔
او طوفانی ءِ چاہسکہ او اسہ وار اس شعبہ انگریزی نا اسہ پروفیسر اسے اونا چمبر اٹی لٹ تسوسُس۔ سوب ئس کہ پروفیسر اسہ خوانوک مسڑ اسے نا کلک آتے نواریفیسُس ہرا طوفانی نا گرل فرینڈ ئس۔
خطرہ نا گھینٹی……
ابو پٹّی ہمو تم آ فیصلہ کرے کہ زربہار ءِ چائے ہرکس دے………… او تینے مُر تخو۔
زربہار ٹیسٹ ءِ پاس کرے۔ تیویٰ غاک پاس کریر۔ اوفتا بشخ بانٹ مس۔ پروفیسر اعجاز ءِ زربہار دوست بس۔ او اودے زوت اس دوئی کرے۔ داسہ اونا میدان فکشن ئس۔ پروفیسر اوڑکن سرحال ءِ گچین کرے:
”قرۃ العین حیدر نا ناول نگاری“
دیک تدینگسا کریر۔ ثاقب نا تھیسز ہندن شعبہ ٹی تموک ئس۔ اسہ دے سما تما کہ پروفیسر اعجاز اونا تھیسز ءِ چیئرمین آن خواہسنے درینے۔ او پروفیسر تون مِلّا:
”داٹی ترمیم کروئی تمو۔“
”امر ترمیم سر؟“
نی قرۃ العین ءِ ورجینیا وؤلف آن متاثر پارینس کہ شعور نا رو تکنیک ءِ قرۃ العین ورجینیا آن ہلکنے۔
”جی سر!“
”ولے نی دلیل تتنس۔ وؤلف نا ناول آتا پِن تے ہڷ و ہمو نوشت ءِ اوار کہ ہراٹی دا تکنیک کاریم اٹی اتنگانے، داڑتون اوار قرۃ العین حیدر نا ناول نا ہم اقتباس ءِ مون آ ات ہراڑان شعور نا رو نا سما تمے۔ پٹ و پول ہندادے پارہ نہ تو سوئپنگ ریمارک آتیان ہندا خننگک کہ نی دا ہیت آتے کس اسے آن بنگنس و نوشتہ کرینس۔“
”ولے سر نی دا ہیت ءِ مہالو پاتویس۔“
”داسہ پاننگ اُٹ۔ او وخت آ دا ہیت ملی ٹی بتویسُس۔“
”دانا اسہ اسہ باب ءِ نی خوانانس، او کے کریسُس تا ولے سر تھیسز تو نی……۔“
”نمے ٹی ہندا گندئی ءِ۔ تینا استاد نا ہیت ءِ بنپیرے۔ دا تھیسز اگہ ایکسپرٹ نا رہی آ رادہ کننگا و او ردی کشا اٹ تے گڑا……؟“
ثاقب ہمو وڑ ترمیم کرے ولے راشد اعجاز پام کننگ اَلو ایاتے۔ او ہراتم اوڑدہی کن ہنوسس کمرہ تہہ آن کڑی خلوک مسکہ۔ اسہ وار او فیصلہ کرے کہ الّمی اوڑدہی کیوہ۔ پیشن ٹول آ توس۔ درغ ملنگا تو زربہار گُد ءِ تینا بریبر کرسا پیشن مسوسُس۔
ثاقب محسوس کرے کہ اونا چرینگ اٹی چُنکو لَنگی اس ارے۔ پروفیسر ہم پینٹ انا بیلٹ ءِ تفنگ ئس۔ ثاقب ڈغار آ تخوک بیگ ءِ خنا ہرانا زپ پورو بند متویسُس۔ زپ انا ایسر آ بیگ ملوک ئس ہراڑان گلابی رنگ انا لانک کوکڑو کننگ ئس۔
”ای دا باب ءِ اسیکا وا نوشتہ کرینٹ سر۔“
”داسہ گٹ اُٹ۔ پگہ نشان ایت تے۔“
”سر…… اسہ چمشانک اس شاغاسہ ایاتے۔“
”نمے ٹی ہندا گندئی ءِ۔ استاد نا ہیت ءِ ہلپیرے۔“
استاد اعظم جامعہ آن بس۔ شعبہ ٹی بھلو ہِن بر اس ئس۔ سی بندغ کن نیمروچ نا اِرغ کن الکریم بُک مس۔ مہمان آتا بننگ و ہننگ کن سکینہ ءِ کار انا ہم بست و بند کروئی تما۔
دے انا یانزدہ بجہ غان واہوا بنا مس۔ شعبہ نا سیمینار ہال اٹی کڑسیک خلنگار۔ اسہ چِر اس استاد آتا ئس۔ نیام اٹی استاد اعظم گروشک تننگ ئس۔ مون پہ مون نا کڑسی آ سکینہ پالن آ پشّی آنبار تولوک ئس دُنکہ مقتل آ سر مسنے و داسہ حکم تننگو۔ سکینہ نا پد آن ہم کرسی تا چِر اس ئس ہرافتیا مار شاگڑد آک تولوک ئسر۔ اوفتیان جتا مسڑ شاگڑد آتا چِر ئس۔ استاد اعظم نا دُو تیٹی اسپائرل باینڈنگ تون بیرفوک آ تھیسز آک ئسر ہرافتے دامون ایمون کرسا او ہندن ہننگ ئس دُنکہ خیرات کننگ آن مُست ساہدار نا دنّانک ہننگرہ۔
”نی دا سرحال ءِ انت سوب آن گچین کریس؟ نفسیاتی کِسہ غاک……؟ ہر کِسہ نفسیاتی مریک۔“
”سر منہ بندغی وڑ و ڈول آک ہندن مریرہ ہرافتے سرپند مننگ کن ہمو نظریہ و ہیت آتیان کمک ہلوئی تمو ہرافتے ماہر نفسیات آک مون آ اتیرہ۔“
”اؤ……؟ دیر دیر ءِ خوانانس نی……؟ ماہر آتا پِن تے تو ہڷ“
سکینہ خلیس اٹی تما۔
”پار……۔۔ فرائیڈ نا کارنامہ انت ءِ؟“
”لاشعور نا بازیافت۔“
”یونگ……۔؟“
”اجتماعی شعور…… آرکی ٹائپ نا پٹ و پول ءِ او کرے۔“
استاد اعظم پالو ءِ ہڑسا۔ دُوارہ اسہ دم اتون اسہ پنہ اس ایمون کرسا پارے۔
”املا نا بھاز ردی ارے اِٹ تے۔“
”ٹائپنگ ردی ءُ سر۔“
”دا انت ورندی اس مس؟ بریبر کننگ کن کنے آ ایسن اُس تے؟“
سکینہ چُپ تولوک مس۔
استاد اعظم منہ پین پنہ دامون ایمون کرے۔
”دا انت…………؟ ہندن لڑ و بند ٹہیفنگک؟ بیرہ کتاب آتا پِن تے نوشتہ کرینس۔ شینک مننگ نا سال ءِ نوشتہ کتنس۔ شینک کروک آ ادارہ نا پِن ہم اَف۔ دا بھاز رد ءُ ہیت اسے………… بھاذ رَد ءُ ہیت اس……“
”ولے چُنا خواری تو کرینے۔“ پروفیسر ہاشمی نیام تما۔
استاد اعظم بشخندہ کرے۔ ”خواری تو تیویٰ غاک کیرہ۔“
”ولے اسہ ہیت اس ارے نوشتہ اصل اس خننگک۔“ استاد اعظم ہندن بشخندہ کرسا پارے۔
ابو پٹّی ڈول مرسا مدان آ پارے: ”نیمروچ نا اِرغ نا بست و بند الکریم اٹی ءِ۔“
الکریم اٹی سی بندغ نا جاگہ اڈ تروک ئس۔ زربہار پروفیسر اعجاز تون لچّوک خننگاکہ۔ پروفیسر ہرانگ ہناکہ اوہم ہمونگ ہناکہ۔ او تُوس تو رہی آتے تُوس۔ او بش مس و استاد اعظم نا رہی انا کڑسی آ تُوس تو اوڑے ہم لِچّوک مس ولے سکینہ وہاب سلوک ئس۔ کس اودے تولنگ کن پاننگ اَلو۔ ثاقب پارے:
”بہ تو ۔“
”ای امر تولنگ کیوہ۔ ای تو مہماندار اُٹ۔“
”نی چادی سے اُس……۔۔“ ثاقب ءِ بد بس۔
موذن نا مسڑ………… غریب…… بد آ دروشم تون…… نی نوکر آتیانبار کنڈ اسے آ سلوک مروس۔ استاد آک جَن اس ایسنو۔ نی جہیز نا پیسہ غاتے ایتوس…… پنجا ہزار……
ثاقب سوختئی آن لار کرسا ہوٹل آن پیشن ہنا۔
ولے موذن نا مسڑ ءِ ڈگری رسینگا۔ او داسہ ڈاکٹر سکینہ وہاب ءِ۔
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک۔
