زُبانءِ دیمرئی
نوشت: اسحاق خاموشؔ
دی بلوچستان پوسٹ
پنچ ہزار سالءَ پیسر کہ ماں یُونانءَ سمیریاں نبشتہ رھبند درگیتک ءُ نبیسگ بِنا کُت تہ ہر یکّے ھبکّہ ءُ ھیران ات۔بنیادمی تبانی تہا کہ زُبانءِ تَکءَ لبزاں تاگتے بکشگ بُوت تہ زُبانءِ دیمرئی ءُ ردومءِ نوکیں کِشک ءُ در پچ بُوتنت۔ھَستیں وھدءَ ھم زُبانءِ ارزَشت ءُ تاگتءِ ہر کس منوگر اِنت۔میاں اُستمانی گَلانی رِدءَ پاکستان دُنیاءِ سی ءُ دومی مُلک اِنت کہ اِدءَ دْرستان چہ گیشتر زُبان اَست اَنت۔ماتی زُبان بنیادمءِ رسانکءِ بُنکی چیز اِنت۔ماتی زُبانءِ تہا وانگ ءُ زانگ ءُ ھیلکاری بنیادمءِ بِنداتی ردٗومءَ ودّین ایت۔
زُبان مارا دودمانانی سفر پرمائنت۔آ وتی بندات ءَ گوں نا آشنائیں زُبانانی بِستارئَ کن انت۔بلئے وہدءِ گْوزگءِ ہمرائیءَ جتاجتائیں دودماناں گوں دُچار کپنت ءُ دُنیاءِ دیما گوں نوکیں دْروشمےءَ پدّر بنت، اِلم ءُ لبزانکءِ یک شاہگانیں ہزانگے ءُ لبز ءُ ماناہانی یک زِرے آہانی تہا اَست مانیت۔دُنیاءِ کُجام ہم زُبانےءَ بچار ئے آ چہ وتی اسل دْروشمءَ سرجمءَ جتا گندگ کئیت کہ وتی بِنداتی دْروشمءَ بُوتگ۔چوش ہم بیت کہ آئیءِ اَسلی دْروشمءَ زُبان زانت ءُ کوّاس اوں در بُرت نہ کن انت۔فرانسیسی ،لاطینی ، انگریزی ، ارُدو ، فارسی ءُ دگہ بازیں زباناں راجدپترءِ سفرءِ تہا بازیں دْروشم بدل کُتگ انتءُ نوں ما گِندیں کہ دُنیاءِ تہا آہانی جتاہیں دْروشمے برجاہ اِنت۔
زبان یک انچیں رہبند ایت کہ چریشیءَ توار ءُ اِشارگانی کُمکءَ گوں یکّے دومیءَ رَہوت (رابطہ) بیت۔اے یک راستی ایت کہ زُبانءِ یک مزنیں سْیادی یے گوں بنی آدمءِ ذہنی رُدومءَ اِنت ۔
نوں ما کہ بلوچی زبانءِ گپّءَ جنیں تہ چے مئے زُبان اوںدُنیاءِ بازیں بدلی سدلیانی ہواریءَ بدل بوہان اِنت؟ یا پہ ماچینچو الّمی اِنت کہ وتی زُبانءَ گوں نوکیں کِشکاں بہ پِرّین ایں۔یا نوکیں کِشک ءُ دَر مارا تا چے حدّءَ سوبءِ منزلءَ سر کن انت۔ہمے زُوتاں انگریزی زُبانءِ یک لبز بلدے ’’کولِنز انگلش ڈکشنری‘‘ دو وارچاپ ءُ شِنگ بُوتگ ات ایشیءِ تہا پانزدہ سد نوکیں لبز ہوار گیجگ بُوتگ اِتنت۔اے ہما لبزاِتنت کہ چہ گْوستگیں بازیں سالانی تہا ہمکروچی گپّ ءُ گالانی تہا ماں انگریزیءَ ہَوار بُوتگ اِتنت۔چہ ہمے لبزانی ہواریءَ اے گپّ پدّر بیت کہ انگریزی زبان ءُ دٗود ءُ ربیدگءَ چینچو دیمرئی کُتگءُ چریشیءَ زبانءِ کارمرزیءَ بوہوکیں بدلیانی اوں پدّرائی بیتءُ اے گپّ ہم دیما کئیت کہ زُبانءِ دیمرئیءَ لس مہلوکءِ چونیں کِردے بیت۔گُشنت کہ یک زِندگیں زُبانےءِ نشانی ہمیش اِنت کہ آ گوں چینچو تیز گامیءَ بدلیاں وتی تہا جاگہ دَیگءَ سوبمند بیت۔گُڑاما ءُ شُما اے اٹکل جت کن ایں کہ بلوچی زُبانءِ تہا ہم لہتے انچیں لبز است انت کہ انگتءَ دیما نہ گْوستگ اَنت ، چیر ترّاِتگ اَنت یا لبز بلدانی تہا ہَوار گیجگ نہ بُوتگ انت بلئے ہمکروچی گپّ ءُ گالانی تہا کارمرز بنت۔منی ہیالءَ انچو کہ بلوچ راجءِ روتگ ءُ ہُنڈال شاہگان اَنت تہ زُبان ہمینچو مزن ءُ شاہگان اِنت۔یک زُبانےءِ ماں دُنیاءِ تہا کساس ۲۵ ءُ ۳۰ ملین گپّ جنوک بہ بیت کہ اے کساس دُنیا ۶۰ شاہگانیں زُباناں گوں ہم پلّہ ئی کنت۔گُڑا آئیءِ لبز اَمبار چینچو مزن بُوت کنت۔
زبانانی دیمرئیءَ نبشتہ کار ءُ شاعرانی مزنیں کِردے بیت۔ہمک مزنیں شاعر ءُ لبزانت زبانءَ نوکیں راہ ءُ دَر ءُ زِندمانے دنت۔زبان انچو بدل بنت انچو کہ دو سئے کرنانی گْوزگءَ پد مردُم کتاب ءُ لبز بلداں ابید زبانءَ پجّاہ نیار اَنت ءُ سرپد نہ بنت۔
یک روایرشُتی دَمگءِ زانتکارےءَ ۱۸۹۰ءءَ باز جْوانیں گپّے جتگ اَت کہ ’’ عربی زبانءَ نا ں ورنائی است ،ناں پِیری‘‘آ وتی بنداتی روچاں ہما وڑ ات ءُ مرچی اوں ہما وڑ انت۔اے گپّ زانگی انت کہ اے گپّ آئیءَ ہژدہمی کرنءِ گُڈسرا گُشتگ اتءُ مرچی بیست ءُ یکّمی کرن انت۔
یک لیکہ یے ہمیش انت کہ مرچی اردوءَ وتءَ اینچو شاہگان کُتگ آئیءِ رُدومءِ تہا فارسی ،عربی ءُ تُرکیءِ مزنیں دستے ہوار اِنت۔ہما روچاں کہ اُرش کار ماں ہِندءَ اتکگ اِتنت آہانی لشکر انی تہا عربی، فارسی ءُ تُرکی زبانءِ ہبر کنوکانی مزنیں کساسے ہوار ات۔ہماہانی نند ءُ پاد آءَ یک نٗوکیں زُبانے رُدوم دات تانکہ جتا جتاہیں راجانی مردُماں گوں رسانکءِ کار ارزان بہ بیت۔ہمے کار انچو اَبرَمی دْروشمءَ روان بُوتءُ نوکیں زُبان اُردوءَ وتی راہ گیشّینان کُت۔اُردوءَ را پمشکا لشکری زبان گُشنت۔بلئے ہمے لشکرانی گیشتر سروکاں ماں فارسیءَ ہبر کُتگ ات۔پمشکا تاں دْراجیں مُدّتےءَ ماں ہِندءَ حاکُمانی زُبان فارسی ات۔وہدءِ ہمرائیءَ دَور بدل بُوتنت ءُ ہِندءِ جاور بدل بُوت انت ۔پدا انگریزءِ زمانگ اتک۔اے اُرش کارانی لشکرءِ تہا ناں عربی،فارسی ءُ تُرکی است ات ءُ ننکہ اِشانی کماندارےءَ گوں فارسیءَ سیادی داشت۔باج بُرتگیں مُلکانی تہا گوں لس مہلوکءَ ہوار بُوہگءِ واستہ ہَندی زُبانءَ دربرگ ہژدری اتءُ یک اَبرمی لٗوٹ یے ات ہم۔چو کہ انگریزاں واک چہ انچیں مردُمانی دستاں زِتگ ات کہ آہاں ماں فارسیءَ ہبر کُتگ اَت۔
ہمے رنگءَ باجبر انی اَبرمءِ رِدءَ انگریزاں حاکُمانی ہواریءَ آہانی فارسی زُبان ہم شکست دَیگی ات۔پمشکا آہاں ماں ہِندءِ تہا سرکاری کارانی دیما برگءِ ہاترءَ فارسی زبان سرجمءَ بے کِمار کُت۔بلئے دومی نیمگءَ ہِندءِ جہہ منند وتی ہاکُمانی زبان بِزاں انگریزیءَ سرپد نہ بُوت انت۔ہِندءِ ہَندی زُبان سنسکرت کہ آئیءِ ارزان تریں دْروشم ہِندی ات۔ سرجمیں ہِندءَ نہ گُشگ بُوت نہ کسے سر پد بُوت۔پمشکا انگریزاں ایشیءِ تہا پہ وتءَ ہِچ نپ نہ دیست۔انگریزانی آہگءِ وہدءَ تاں اُردوءَ وتی پجّارے جوڑ کُتگ ات کہ آئیءَ گوں ہِندءِ کِساس کُلّیں زُباناں یک سْیادی یے جوڑینتگ اَت۔ گیشتر ہَنداں یک کساسےءَ سرپد بوہوکیں زُبانءِ سَوبءَ انگریزاں اُردو زُبانءَ را کارمرز کنگ بِندات کُتءُ یک حَدّےءَ دیمرئی ہم دات۔پہ درور بلوچستانءَ انگریزاں اُردو زُبانءَ را ہم کوپگ دات۔منی حیالءَ ہمے سَوب ات کہ پاکستانءِ ٹَہشتءَ چہ پیسر اوں خان کلاتءِ پارلیمانءِ تہا سرکاری زُبان اُردو ات۔ہمے وڑا ماں کشمیرءَ ہم انگریزانی باز رؤگ ءُ آہگ ات۔اودا ہم اُردوءَ رُدوم زُرت۔ایشیءِ متلب اے نہ ات کہ انگریزاں گوں اُردوءَ مہر ات منی حیالءَ اے گُشگ گیشتر راست بیت کہ انگریز باز سوہو ءُ سائنٹفک ایں حاکُم اتنت۔آہانی حیالءَ اُردوءِ دیمرئی دَیگءِ دو مزنیں پائدگ اتنت۔یکّے وَ ایش کہ اِدءِ گْوستگیں حُکمراناں چہ جان ءِ رکّھینگ ءُ دومی، ہِندءَ لس جہہ مننداںءَ گوں نزّیکیءَ ارزانی چیا کہ ہَندی مردُم چہ انگریزانی دوداں نا آشنا اِتنت۔
ماں ہِندءَ یک نوکیں دَورے ہما وہدی اتک کہ وہدے انگریزاں وتی راہ گِپت ءُ شُتنتءُ ہِند ءُ پاکستان دو جتاجتاہیں مُلک جوڑ بُوتنت۔انگریزانی کِساس سد(۱۰۰) سالءِ حُکمرانیءَ آہاں اینچو سوبمندی الّمءَ رست کہ آہاں فارسی چہ اودا ولگْوج کُت۔پاکستانءِ جوڑ بوہگءَ رند اُردوءَ را راجی زُبان جوڑ کنَگءِ گپّ بِندات بُوت کہ ایشیءِ سئے آسر دیما اتک انت۔اولی گپّ ایش کہ لہتے جاگہءَ وَ کس مہلوک ّ ایشیءِ منّگءَ ساڑی نہ بُوتءُ تل ءُ توکاں یک گِہگیری جُنزےءَ سر کشّ اِت کہ ایشیءِ آسرءَ بنگلہ دیش جوڑ بُوت۔دومی ایش کہ لہتیناں اے منّ اِت بلئے ہرکسءَ وتی ماتی زُبان یلہ نہ دات کہ ایشیءِ تہا سِندھ، سرحد ءُ بلوچستانءِ دَمَگ ہوار اِتنت۔سیمی ایش کہ لہتیناں اے پہ دِل ءُ جان وتیگ کُتءُ وتی ہرچی بیحال کُت کہ چریشاں دْرستاں چہ پیش پیش پنجاب اَت یا کراچی ءُ حیدر آبادءِ ہما شہر ءُ دَمَگ کہ اودا گیشتریں جہہ منندانی ماتی زُبان اُردو ات۔پاکستانءَ چہ پد اُردوءِ ہاترءَ دْرستاں چہ گیش کولیگ ءُ کُربان بوہوکیں دَمَگ پنجاپ ات کہ آہاں وتی ماتی زُبان تاں وتی نوکیں پدریچءَ سر نہ کُت ءُ نوں جاور ال ایش اِنت کہ وہدے دو سِندھی دُچار کپ انت تہ سِندھیءَ ہبر کن انت،دو بلوچ دُچار کپ انت بلوچیءَ ہبر کن انت ،دو پٹھان دُچار کپ انت تہ پشتوءَ ہبر کن انت ۔بلئے دو پنجاپی دُچار کپ انت تہ اُردوءَ ہبر کن انت۔
اے ہبر راست انت کہ ماں پاکستانءِ تہا تنیگہ اُردوءَ راجی زُبانءِ بِستار پہ جْوانیءَ درگِپت نہ کُتگ بلئے اے گپّ اوں منّگی اِنت کہ اُردوءَ ماں پاکستانءِ تہا وتی شہار ودّینتگ۔ایشیءِ مکسد ایش نہ انت کہ پنجاپءَ ابید اے دگہ ہند ءُ دَمگاں اُردو گوں دِل سِتکیءَ وتی کُتگ۔ہؤ اردو زبان نزّیکی کنگءِ کارءَ دَیگءَ اِنت۔بِزاں رَہوت (رابطہ)ئِ زبان انت ۔انچو کہ انگریزاں وتی باج بُرتگیں دَمَگاں مردُماں گوں نزّیکی کنگءِ واستہ اُردو زُبان کارمرز کُت۔اُردوءِ ماں پاکستانءَ دیما بَرگءِ ہاترا کسےءَ چُشیں بلاہیں زہمے نہ جتگ اے انَچو اَبرمی رنگےءَ بُوتگ۔البہ اے اَبرمی رنگءِ تہا لہتے اڑاند الّما ودی کنگ بنت۔چریشاں یکّے ہما وہدی بیت کہ وہدے اسکالر یک دگہ زبانےءِ نبشتانکےءَ ماں اردوءَ رجانک کنگءِ کوشستءَ کنت تہ ہمے گندگ بیت کہ رجانکءِ واستہ ایوکءَ فارسی لَبز شوہازگ بنتءُ ایشیءِ منّّانکءَ ہمے گُشگ بیت کہ اُردو زُبانءِ بُن ہِشت فارسی اِنت ۔نوں جُست اے پاد کئیت کہ اُردوءِ بُن ہِشتءِ تہا عربی ءُ تُرکی ہم ہوار اَنت آہانی باروا پرچہ ہبر کنگ نہ بیت۔ایشیءِ تچکیں پسّو ایش انت کہ نوں تُرکی ءُ عربی زبانانی گُشگ ءُ سرپد بوہگءِ دود سرجمءَ ہلاس بُوتگ ءُ وہدیکہ عربی زبانءَ گوں مئے سْیادی تاں نیکراہی کتاباں پشکپتگ۔نوں اے جُست سر کشّیت کہ فارسی زُبان ہم مئے دَمگاں گُشگ ءُ سرپد ءُ بوہگ بیت تہ رجانکءِ وہدءَ ایوکءَ فارسی لبزانی گچین چیا؟ہمے سَوب اِنت کہ اردو رجانکانی مانا ءُ مکسد چہ مردُمءِ سرا سر گْوز انت۔ مئے ہمکروچی زِندءِ تہا انگریزیءِ لبز گیشتر ہَوار بوہان اَنت چیا کہ انگریزی زُبان ماں سرجمیں دُنیاءَ مانشانتگ ۔
یک زمانگے ات کہ راجی زُبانءِ پلّہ مُرزیءَ واہی جنانءَ فرانسیسیاں ،جاپانیاں ءُ چینیانی دَرور دیگ بُوتگ ات کہ آہاں انگریزی پُشت جتگ ات ءُ وتی زباناں گیش ارزشت داتگ ات بلئے نوں اگاں چارگ بہ بیت تہ گِندگ کئیت کہ انگریزی زبان فرانسیسی ءُ جاپانیاں ابید چینیانی واستہ مزنیں ارزشتے داریت۔ایشیءِ مستریں درور ایش انت کہ یورپ ءُ امریکہءَ رؤکیں چینی کارندہ انگریزیءِ دربرگءِ واستہ ٹیوشن دربر انت۔ یک سدّکیں ڈیٹا یےءِ رِدءَ چینی انچیں مزنیں کساسےءَ انگریزی دربرگءَ انت کہ ہما راج کہ بانداتءِ روچاں گیشترانگریزی دربروک انت آ چینی راج اِنت۔ایشیءِ مول ءُ مراد ایش اِنت کہ دانائیں راجاں ماتی زبانءِ ہواریءَ وہدءِ زبان وتیگ کُتگ۔
ما ءُ شُما گِندیں کہ دُنیا مرچی باندا نزّ اتکگ ءُ یک جہانی میتگے جٗوڑ بُوتگ۔ھمے میتگءَ گوں ھمگْرنچ بُوھگءِ ھاترءَ تْرند گامی ءُ نفسا نفسیءِ ھما مئیل کہ ودّان اِنت، چریشیءَ پد مردُم وتی دٗودمان، دٗود ءُ ربیدگ ءُ بُن ھِشتءَ چہ یکّر بوھان ءُ سِدان اِنت۔چُشیں وھدءَ مردُم ھمے ماریت کہ بائداِنت دُنیاءِ ھمک بنیادم دیمرئیءِ بازیں کنڈگاں بُرّانءَ وتی، دٗودمان، دٗود ءُ ربیدگ ءُ زبانءَ گوں وتءَ ھمگْرنچ بکنت ءُ پہ بلوچءَ اے گیشتر الّمی اِنت ۔
ماتی زُبان بِزاں ھما زُبان کہ مات ھما زُبانءَ وتی زھگءَ لیلو دنت ءُ چنڈین ایتءُ آئیءَ ھبر ھیل دنت۔بنیادمءِ ذہنی سفر ماتی زُبانءِ رھشونیءَ گوں بیت۔چہ ماتی زُبانءَ بنیادمءِ اَبرم پچ پُلّیت،شاھگان بیت۔بنیادمی چاگردءِ تہا ماتی زبانءِ اَرزشت سکّ بُرز اِنت۔ھما مردُم کہ وتی ماتی زُبانءَ گپّ جنت ، آ ھما چاگردئِ بہرے بیت۔ماتی زبان ھما زُبان اِنت کہ بنیادم جَوزگی دْروشمءَ گوں آئیءَ ھمگْرنچ بیت۔اے ھما زُبان اِنت کہ اگاں کسے وتی جندءِ زبانءَ یلہ بدنت ءُ دگہ زبانےءَ وتی ماتی زُبان بکنت تہ آدْروشمی رنگءَ زندگ وَ بیت بلئے جَوزگی رنگءَ گُنگ ، لنگ ءُ مُنڈ جٗوڑ بیت ۔زھگانی وانگ ءُ زانگ بہ بیت یا دگہ زانشتی چیز چو کہ سائنس، فلسفہ، منطقءُ نیکراہئِ رِدءَ ھم ماتی زبان جْوانیں کِردے پیش کُت کنت۔ ماتی زبان ایوکء َ یک زھگےءِ وانگ ءُ زانگ نہ اِنت، آئیءِ زِند ءُ زِندءِ باندات اِنت۔گون ماتی زُبانءِ ھمگْرنچیءَ یک مردُمے زُبان چاگردی، راجیءُ وتی جندءِ زِندءِ لٗوٹءُ گَرزاں پہریز اِت کنت۔
ھستیں وھدءَ مردُمءِ پگری رُدٗومءِ ھاترءَ ماتی زُبان سکّ باز الّمی اِنت۔
’’جرمن چانسلر ہٹلر وتی چارُوگی گَل ( جاسوسی تنظیم) گیسٹاپوءِ تہا مزنیں کساسےءَ جنیادمے بھرتی کُتگ اَتءُ ھمے جرمن جنیادمانءَ انگریزی زُبان ءُ دٗود ءُ ربیدگءِ ھیلکاری دئیگ بُوتگ اَت۔تاںکہ نوکیں گامگیج ءُ دگہ ھالاں تاں ہٹلرءَ سر کُت بکن انت۔برٹش کارندہ ءُ واکدار چرے گپّءَ ھبکّہ ءُ ھیرا ن اِتنت کہ ہٹلر چونیءَ آھانی چست ءُ ایر ءُ ھبر ءُ ھالاں چہ وھدءَ پیسر سَہی ءُ سرپد بیت۔ یکروچے پٹّ ءُ پُولی محکمہءِ سروکےءَ یک جنیادمےءِ چکاّس گِرگءِ ھاتر انٗوکیں رپکے درگیتک کہ اگاں فلاں جنیادم پہ راستیءَ برٹش یے تہ برجم داشتگیں مراگشءِ وھدءَ مردُمانی تہا چیرُکانی آئیءِ بڈّءَ سُوچنے گُتّ دَیگ بیت تہ آ، وتی برٹش زُبانءَ چیتک جنت ءُ زھر گیپت اگاں جرمن یے گُڑا الّمءَ گوں سُوچنءِ لگگّءَ کُوکار کنت ءُ چہ دپءَ جرمن زاھے کشّیت۔ھمے وڑ کنگ بُوت—– انچو کہ جنیادمءِ بڈّئَ پہ بے ھیالی کہ سُوچن گُتّ بُوت آئی جت بلاھیں چیتکے ءُ ماں جرمن زبانءَ زاھے چہ دپءَ کشّ اِتءُ ھما دمانءَ دزگِیر کنگ بُوت‘‘۔
چرے مسالءَ ھمے پدّر بیت کہ بنیادم ہر ھند ءُ جاگہےءَ بیت یا ہمینچو زُبان بزِانت بلئے وتی جَوزگانی درشانیءَ وتی ماتی زبانءِ تہا جْوانتریں رنگےءَ کُت کنت۔آ تُرین ھمینچو زُبان بِزانت…..بلئے ماتی زُبان گوں آئیءِ سما ءُ دَرسماءَ ھمگْرنچ بیت۔جَوَزگانی درشان ءُ درانگازی ھما دْروشمءَ جْوانتر بنت کہ آ وتی اسلیں کالبءَ بہ بنت….ماتی زُبان بنی آدمءِ مارِشتانی درشانءِ جْوانتریں وسیلگ اِنت۔
نوں ما وتی جاورءِ سرا بیچّار بکنیں تہ ما ہم کبگءِ رواجءِ دُمبالءَ وتی زبان بیحال کُتگ۔
بلوچی زُبانءِ سرا اے کسانیں وہدءَ کہ کار بُوتگ تہ کچّ ءُ کیلءِ ہساب ءَ سکّ باز کمّ اِنت ءُ معیار(Standered)ئِ رِدءَ چارگ بہ بیت تہ کوریں چمّءَ پِٹّ یے اَرس باز اِنت۔چوش کہ بلوچیءَ ادارہانی سرپرستی نیست ، اگاں گوںوتی کم گُشادیءَ سید ظہور شاہ ہاشمیؔ، مولانا ندویؔ، حاجی عبدالقیومءُ عطاشاد شادئَ کہ چیزے کُتگ اے آہانی عشق بُوتگ گوں زُبانءَ……….ءُ راستیں گپّ ایش اِنت کہ مئے راجی سروکاں وتءَ اے رِدءَ چَٹ بے ڈُبّہ کُتگ….ءُ بے چارگیں لس مہلوکءِ تہا اے زانت ءُ سرپدیءَ ودی کنگءَ مئے نبشتہ کار ءُ شاعر انگتءَ سد در سد سوبمند نہ بُوتگ اَنت کہ تاں لس مہلو کءَ وتی زُبانءِ ارزشتءَ وتی زُبانءِ چاپ ءُ شِنگ بُوتگیں کتابانی نیمگءَ نگاہے گْور بکنائین ایت۔ عطاشاد ہما جوانمرد ات کہ آئیءَ دگرءِ زبانءِ تہا وتی شہدیں زُبان انچو مان گیتک کہ مرچی آ زبانءَ بلوچیءِ بازیں لبز انچو وتیگ کُتگ انت کہ درآمد اش نہ لیک ایت۔بلئے ما انگتءَ اے گپّ گیشّینت نہ کُتگ کہ مئے وتی زگریں لبز کُجام اَنت…..اُردو زُبان کہ مرچی مئے سرءَ چو ڈالءَ نشتگ مئے زُبانءِ ہَڈّ ءُ پوستانی چونڈگءَ ہم سر نہ گْوزیت…بلوچیءِ لبزئۓِِ انچو ایر بُرتگ اَنت ءُ انگت باکارگے نہ جنت ءُ گُشیت کہ اے لبز فارسی اَنت۔انفرادی ءُ جتاہیں دْروشمءَ کار وَ باز بوہگءَ اِنت….بلئے شِنگ ءُ شانگی اِنت ….وہدءِ لوٹ ہمیش اِنت کہ یک انچیں بُنجاہے ٹہینگ بہ بیت کہ اودا جتا جتاہیں دَمگانی کُتگیں کار پہ زبانءَ کہ بوتگ انت یا بوہگءَ انت چِنگ ءُ یکجاہ کنگ بہ بنت چو کہ سید ریفرنس کتابجاہ یک بُنجل یے، مرچی اگاں کسےءَ پٹّ ءُ پولے کنگی اِنت تہ آئیءَ مزنیں تچ ءُ تانکے کنگی نہ بیت….گیشتر کتاب ہمودا دست کپ انت…..پہ زُبانءِ دیمرئیءَ یک لبزانکی آشوبے الّمی اِنت کہ ایشیءِ زلورت ہر وہدءَ مارگ بیت۔انگتءَ ہمے آشوب بِنا نہ بُوتگ۔۔۔۔
دی بلوچستان پوسٹ: اے نبشتانک ءِ تہا درشان کُتگیں ھیال ءُ لیکہ نبشتہ کار ئے جِندئیگ اَنت، الّم نہ اِنت کہ دی بلوچستان پوسٹ رسانک نیٹورک ایشانی منّوک بہ بیت یا اگاں اے گل ءِ پالیسیانی درشانی اِنت۔
