آمد، آورد | اتکگین، آورتگین – شھید رحمان عارف – ظہور فضل

آمد، آورد | اتکگین، آورتگین

نبشتہ کار: شھید رحمان عارف

پوکار: ظہور فضل

دی بلوچستان پوسٹ

مولانا رومی گُشیت : شاعری جزویست از پیغمبری

مرزا غالب ءِ گشگ ہم ہمیش انت کہ :
آتے ہیں غیب سے یہ مضامین خیال میں

بلوچی ءِ نامداریں کواس شاعر ءُ شہ نویس سید ہاشمی چو گشیت :
نزاناں چہ کجا دو گال چو بالی مُرگ ءَ منی زرد ءَ ایر نندیت کہ باز بر ءَ من وت اش نزاناں چی انت ؟ بلے ہمینچو گنج انت کہ تو اش سرپد بئے ،،

ھمے ھیال ءُ پگر ءَ اردو ءِ نامداریں شاعر ندا فاضلی وتی دیوان ” کھویا ہوا سا کچھ ،، ءِ تہ درشان کنت ءُ چو گشیت کہ ،،

ہمیشہ یوں ہی ھوتا ہے
گھنی خاموشیوں کے چھپ اندھیروں میں
کوئی مصرع
کوئی پیکر
اچانک بے ارادہ
اُڑتے جگنو سا چمکتا ہے
اس کی جھلملاہٹ میں
کبھی دھند
کبھی روشن
بنا لفظوں کی پوری نظم کا چہرہ جھلکتا ہے
ہمیشہ یوں ہی ھوتا ہے

ہمے پیم بلوچی ءِ مزن نامیں شاعر مجید گوادری ءِ گشگ انت کہ لچہ کار ربال انت ، لچہ کاری کاسدی یے ”
اردو ءِ نامداریں نگدکار ءُ شاعر الطاف حسین حالی چو گشیت ” باز مردم ءِ اے گشگ انت کہ ہما شعر کہ شاعر ءِ زبان اگن ند ءَ چہ وت سرا در کیت آ چہ آ شعر ءَ گیشتر نامدارتر ءُ وش تر انت کہ باز دیر ءِ چُرت ءُ پگر ءَ پد ٹھینگ بیت ۔ اولی دروشم ءَ آیاں اتکگیں ءُ دومیگ ءَ آورتگیں ءِ نام داتگ ،،

علامہ اقبال اے بابت ءَ چو گشیت ءُ اے تران ءَ گشین ایت / ہر چند کہ ایجاد معانی ہے خدا داد کو کوشش سے کہاں مرد ہنر مند ہے آزاد / خون رگ معمار کی گرمی سے ہے تعمیر /مے خانہ حافظ ہو کہ بتخانہ بہزاد / بے محبت پیم کوئی جوہر نہیں کھلتا / روشن شر ریتشہ سے ہے خانہ فرہاد / اے جیڑہ باز کوھن انت افلاطون ءَ دیر انت کہ ہمے گشتگ کہ شاعری ءِ ھدا دیوتا اشاں شعر پرماینت ۔ مولانا حالی نبشتہ کنت ” باز جاوراں بل دائم ہما شعر گیشتر وشتر تامدارتر ، سنگین ءُ اثرمند تر بنت کنت شاعر ءِ گمان ءَ وت سرا کیت بےگت ءُ بےانان ءَ ، بلے پہ ھیال ءَ لبزانی پوشاک ءِ جاڈی کنگ زلور وہد لوٹ ایت چُش بیت کنت کہ یک استایے ( لوگ بندے ) وتی ھیال ءَ بےدروریں ءُ جوانیں گسی یے ءِ نکشہ ءُ ہما دمان ءَ بہ سازیت ، بلے چُش بوت نہ کنت کہ ہمے نکشہ ءِ گس ہم ہما دمان ءَ ساجو بہ بیت ۔ وزن ءُ پیش رد ءِ ژیمب ءُ گراں جان سلامتی ءَ دراہگ ءُ جوانیں لبزانی گچینگ ارزانیں کارے نہ انت ،،
حالی ءِ اے ھیال بندر ءَ علامہ اقبال ءِ برز ءَ داتگیں شعرانی گیشواری انت ، ھمے ھیال ءِ وحشت کلکتوی ءِ اے شع ءِ تہا پدر انت ۔

فروغ طبع خدا داد اگر چہ تھا وحشت
ریاض کم نہ کیا ہم نے کسب فن کے لئے

اے ھیال ءِ واھند ایوک اقبال ، حالی ءُ وحشت نہ ینت ہمے وڈا ہیگل ، ماری تاں ءُ پال ولیری ءِ ہم سنک ہمش انت کہ ہرچ ہما لچہ کہ وتی روانی یکشلی ، دلروستی ءُ اثرمندی ءِ سوب ءَ بےدرور ، جوان وش تام ءُ انسانی وس ءَ چہ برزتر گمان بیت بندر ءَ شاعر ءِ زہمت ءُ ھیدریچی ءِ شہکار انت ۔ پال ولیری الہام اگن وت اتکگینے اے ھیال ءَ رد کنت ءُ گُشیت ”
جوانیں شعراں ہر وہد کمے تچکی تشے روانی ءُ کمے بےمیاری گون بیت پمیشکا وانوک اے سرپد بنت کہ آ سرجمی ءَ وتسرا اتکگیں ھیال ءِ برورد انت ۔ بزاں درامدیں واکی ءَ شاعر وتی زبان جوڑ کتگ ءُ شاعر ءِ زبان ءَ وتی گپ جتگ ہمیشی ءَ انچائیں لبزاں وجد ، الہام ،القا ، آمد ءُ وت اتکگیں گشنت ۔ اے ستک ءِ آسری ھد ایش انت کہ شاعر وتی شعر ءِ بزانت ءَ وت ہم سرپد نہ بیت ۔ ایشی ءِ بزانت اش انت کہ اگن ہمے واک بلوٹیت ، چہ شاعر ءِ زبان ءَ ہما گالوار ءَ شعر بکشیت کہ آ شاعر ءِ زبان نہ انت اگن شاعر آ زبان ءَ گالوار ءَ نزانت ءُ نابلد انت ،،
بلوچی ءِ جوانیں شاعر منیر مومن ہم کم ءُ گیش ہمے پگر ءِ واہند وتا گشیت ہمے رنگ ءَ فرانسیسی فلاسفی ماری تاں jacques-Maritain گشیت ” گپ اگن بزانتے بہ بیت گڑا آ وت اتکگیں ھیال ءَ گون ءُ ہمائی ءِ داد انت ۔ بلے گپ اگن اشانی لبزی ہست (وجود) ءِ کیت ، گڑا وت اتکگین ءَ اسبابابی زلورت انت ،،
تئ جزبگ چینکس زوراک بہ بیت ، تئ درشان کنگ ءِ لوٹ چنچو زوراک بہ بیت ، بلے ترا گوں لبزاں مَل میڑگ کپیت ،،

نزاناں پرچی اے مزن نامیں دانشور ، لبزانت وت پرچی بازبر ءَ وتی ہمے پگر ءَ داشت نہ کن انت ءُ شاعری ءِ ہدا ءِ دست ءَ بےوس بنت ءُ انچیں شعر گشنت کہ آ شعر ءَ ھیالاں گون اشانی اے پگری ءُ شعوری تکنیکی ءُ ازمی رہبند ءَ ہچ سیالی نہ بیت۔
انچو کہ ما اردو ءِ مزن نامیں فلسفی شاعر علامہ اقبال ءِ “شکوہ ءُ جواب شکوہ ،، ءَ گندیں آمد بزاں اتکگین ءُ “جواب شکوہ ،، آورتگیں بزاں آ ورد ءِ جوانتریں درور انت کسے اگاں اے گالبند بزاں” آمد ،، اتکگیں ءُ “آورد ،، بزاں آرتگین ءِ بزانت ءَ سرپد بیگ لوٹیت ءُ اشانی میان ءِ تپاوتاں زانگ لوٹیت علامہ اقبال ءِ اے دوئیں لچہ پہ آئی ءَ جوانیں رہشون انت اگن بزانئے ۔
وتی نبشتانک ءُ تراناں مئے جوانیں شاعر منیر مومن ہم چو گشیت کہ ” من نہ مناں کہ شعر وتسرا چہ غیب ءَ کیت من وت نزاناں کہ من وت گشگایاں ءُ چی گشگایاں ،،
بلے نزاناں چتور منیر ءِ دپ ءَ درکیت ،

آ دگہ کسے شعر پر بندیت
من ہمیشاں کہ ہبر کت نہ کناں

بچار ات شاعری ءِ ھدا ہمے منیر ءَ کہ اے ھدا ءِ منوک نہ انت ، چون وتی منگ ءَ بےوس کنگا انت ، نوں منیر ءَ کسے جست بکنت تئ شعوری شاعری ءَ ادا ترا پرچی دروہت ۔
باز بر ءَ شعرانی گندگ ءَ گون باور نہ بیت کہ شاعر ءَ گون لبزاں مَل مڑگ کپتگ ، پمیشکا مردم گمان کننت کہ چشیں شعر وت سرا وت بےگمانی ساچگ بوتگ انت ۔ اگن شاعر ءِ ند یا زرد ءَ چہ آزمان ءَ درنگیبی اتکگ انت ۔ پمیشکا بلوچ گشنت “شاعری ھدائی دادے ،،

دلگوش اے نبشتانک چہ اے کتابانی کمک ءَ نبشتہ کنگ بوتگ۔
1مقدمہ شعر و شاعری
2مغربی شعریات
3تاریخ جمالیات
4نپتیں سگار
5سستگیں دستونک
6ضرب کلیم
7کشاف ادبی اصطلاحات
8کھویا ہوا سا کچھ
9ادب اور فن

سئے ماھی دْرد گوادر
مارچ تا مئی 2002