آزمانک
سوداگر
نبشتہ کار – سخی بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
منءَ پنچ سال سرجم اَت کہ من میتگ پہ چم نہ دستگ اَت من سک بے تاھیر اَتوں کہ باریں من وتی میتگءَ کدی پہ مرادے بِگنداں من ھمے پنچ سالانی تہ ءَ سک باز کوشست کرت کہ من میتگءَ بُرواں واھے ھمے بزگی واری لاچاری بے روزگاری یک بلائیں بیماریءِ کہ مردم ءَرا ھرچ وڑیں سکیءُ سوریانی آماچ کنت مردم بے وس بیت کہ چون بکنت مردم مدام ھمے کوشست کنت کہ من وتءَ ھمے بیماریءَ در بکن آں ھمے بیماریءِ ھلاس کنگءِ واستہ بازیں مردمے وتی اُمرءَ ھمے بیماری ءَ در کیت بازینے ھمے بیماری ءِ تہ ءَ وتی گُڈّی ساہ ءَ ندر کنت بازینے گار ءُ بیگواہ بیت بازینے وتی گیرتءَ بھا کنت، باز وتءَوت بھا کنت ھمے وڑءَ باز وتءَ پہ مُدامی زندگ کنت وتی کِردءَ وتی داتگیں سوگاتاں وتی پَدریچاں پہ ابدی ایر کنت ءُ بازینے وتی کِردءَ چہ پدریچاں یک تھاریں کوٹی ءِ باہوٹ کنت ھمے پدریچ دانکہ ھمے کوٹی ءِ تہ ءَ مرگءِ آماچ بنت ءُ کس نہ زانت چون بوت اَنت
من ءَ ھمے بیماریءَ سک تکانسُر کرتگ اَت کہ من ءَ پنچ سال سرجم ات من وتی باگیں بہشت بزان وتی میتگ نہ دِستگ اَت پنچ سالءِ سرجم بیگ ءَ پد منی بیماری کمو گہتر بوتگ اَت ۔
من پہ اومیتے وتی میتگءَ در کپت آں باریں کجام بزگیءُ واریءَ پد نیم روچءِ وھدءَوتی میتگءَ سر بوت آں تہ چاراں انت کس کسّیگی نہ اِنت مے میتگءِ مردم سوداگر جوڑ بوتگ اَنت ھرکسءَرا وتی گَسانی پُر ماسانی گُشان گہارانی سرانی مُود گِسانی دروازگ، گِدانانی تگِرد گون اَنت ءُ یک بازارے جوڑ کرُتہ ھمے چیزاں بھا کنگءَ اَنت بلے ھر کس مزاک ءُ کندگءَ انت ھچ سما ءَ نہ انت کہ ما وتی ماسءُ گھارانی سریگءُمودانی بیپاری جوڈ بیتگاں ھر کس گش ایت منی ماسءِ سریگءِ نھیاد انچوک اِنت دومی گش ایت اِنّا منی ماتءِ سریگءِ سکیں شریں سریگے بلے کیمتی ھم سک کم اِنت دومی گُش ایت منی گہارءِ مُود سک شر اَنت کاشیں مُود اَنت سک ڈولدار اَنت اگاں شما پہ وتی لوگ بانوکانی واستہ بہ زیر اِت شمے لوگ بانوک سک ڈولدار بنت بلے دومی گپ منی گہارءِ مُودانی کیمت ھم انچو گران نہ اِنت بس ھر کس ءَ وتی وتی دکان پچ کُتگ گوں ماتءُ گھارانی سریگءُ مُدانی سوداگریءَ مُشگول اَنت۔
کس منی سُدءَ نہ اِنت کہ منءَ پنچ سال اِنت من اچ وتی میتگءَ دور ھپت دریا پشت کپتگ آں مرچی میتگءَ اتکگ آں من دست سر ءَ کُت اَنت کہ چی بہ کن آں منی ھلک ءِ اے ھال اِنت یکے ءُ دومی ءِ دیمءَ زور جَنَگ ءَ اِنت کہ منی مال گیشتر سودا بہ بیت من دیمءَ برُواں دومی پُشتءَ دور دیگ بہ بیت مے میتگءِ مردماں ابید ایدگہ میتگانی مردم ھم مے بازارءَ اتک اَنت پہ سوداگری ءَ گِراک ءُ زیروک سک وش اَت اَنت کہ مارءَ کم نھیاد ءَ گران نھیاد ایں سواد رسگ ءَ اِنت۔
من کمے دیمتر آں شُت آں میتگءِ مردمانی کِرّ ءَ کہ مردمانی ھالاں بہ گران ءُ ھمے جُستءَ بہ کن آں پرچہ؟
شما وتی ماسءُ گھارانی سریگءُ مودانی سودا کنگءَ اِت وھدے من میتگءِ مردمانی کِرّ ءَ شت آں دست شہار دات کہ دستءُ دروت کن آں بلے کس من ءَ گوں دستءُدروتءَ تیار نے اَت ھمے میتگءِ مردماں چے یکے ءَ منا گُشت۔
بُرو اڈے نالائک تو در ملکءَ پہ وت چے کرتہ کہ مرچی اتکگے گوں ما دستءُ دروت کنے برو وتی راہ ءَ بِگر مار ءَ بِلّ کہ ما وتی کارءُبارءَ دست گٹاں۔
منی چمانی ارس اتک اَنت دل ءِ سر ءَ کوھے کپت من ھچ گُشگی نہ بیت آں بس ھمے گُشت، تانکد شُما وتی مات ءُ گھارانی سوداگریءَ کن اِت یک روچے المّ کیت سوداگریءِ شمے چّم جھلاد بنت ھمے گپءَ گوں من دیمءَ روان بوت بیت آں باریں بازارءِ دیمءَ دگہ چے بوگءَ انت ھمے گپءَ پد یکے ءَ منءَ چہ پُشتءَ توار پر کُت گشتی گنوک کدی آباد نہ بنت۔
وھدے من وتی چک پُشتءَترّینت ءُ چار ات تہ گنداں اے مرد موالی گزی اِنت کہ پنچ سالءَ ساری مزن شہرءَ مردمانی دیمءَ دستی شھارتگ ات پہ پنچ کلدارءَ کہ منا پنچ کلدار بدے من پہ وت تریاک گراں ءُ نان ءِ دپارءِ گراں بلے مرچی گزی 35 لک والا گاڑیءَ سوار اِنت چو میر غلام جانءِ وڑءَ اِنت کس نہ زانت کہ اے ھما گزی اِنت کہ پہ دہ کلدارءِ مھتاج بیتگ مرچی وتی ماتءِ سریگءُ گھارانی سرءِ مودانی سودا کنگءِ پُشتءَ گاڑیءَ سوار اِنت چار مردم گاٹی گوں اِنت گُڑا من گزی ءَ پسّو دات منءَ منی گنوکی قبول اِنت۔
من ءَ دیمءَ رواں بوت اں کمے دیمءَ روگءَ پد یک دگہ دگّے من ھمے دگّ ءِ تہ ءَ روان بیت آں چاراں مے میتگءِ کل زالبولاں سریگ سرا نہ انت ءُ کُل زابولانی سر ساپ انت مُودءِ ٹالے گواہ نہ کنت وتی ہوشءُسار ءَ نہ اَنت ھمے دگءِ سر ءَ کُل درامدیں مردم اَنت ھمے دگءِ سر ءَ شرابءِ دکانءَ ابید دیگہ ھچ نیست کُل گوں شراباں ٹُن انت بس مے میتگءِ زالبولاں دستءَ بِگر وت ءَ گوں بِہ بر کس اے گپ ءَ ھم گشت نہ کنت کہ مے سرا زلم بیگ اِنت ھمے وھدءَ یک پانزدہ سالی جنکے ءَ را یک 70 سالی مردی ءَ دستءَ گپت برگ ءَ لگّ ات گُڑا ھمے پانزدہ سالی جنکءَ گشت چو مہ کن کہ من تی زھگانی ھمسراں آھی ءَ زار ءُ گریوگ کرت 70 سالی مرد ءَ شراب وارتگ ٹُن ات کسی سُدءَ نے اِت جنکی زُرت ءُ شُت من ھم ھچ کرت نہ کت منءَ برداشت نہ بوت۔
من اچ دگ ءَ ڈنءَ در کپت آں پہ بے ھوشی دیمءَ رواں بوت آں چاراں بازیں لاشے بے گور ءُ بے کپنءَ کپتگ اَنت لھتے دیریگیں لاش انت لھتے زوتیں بس امنچو دیمءَ رواں بوت آں چاراں یک کبرستانے مردم باز اِنت من شت آں ھمے مردمانی کِرّ ءَ تہ گنداں ھمے مردم ھما مردمانی لاشاں کڈ کنگءَ اَنت کہ بے گورءُ کپن کپتگ اَت اَنت من وھدے ھمے مردم دیست اَنت سک وش بوت آں کہ انگت مے میتگ ءَ گیرت مند زندگ اَنت ھمے مردمانی تہ ءَ باز سلاہ بندیں مردم گون اِت کہ وتی میتگءِ سوداگراں گوں جنگءَ اَت اَنت ۔
وتی میتگءِ ھمے نوکیں ندارگ ءِ گِندگءَ پد من واتر وتی لوگءَ رواں بوت آں وھدے من لوگءَ سر بوت آں تاں گنداں منی لوگءِ نام ءُ نشان نیست اِنت منی لوگءِ مردم من گریوگ بنا کرت منی براتءَ منءَ وابءَ پاد کرت گشتی ترا ابا ھیر اِنت سخی تو گریوگ ءَ ءِ وھدے من سما کت منی گُد اَچ ھیدءَ میچل انت من گشت پل من وابءِ دیستگ منی براتءَ منءَ آپ دات من پدا وپت آں بلے نوں چمانی واب شت بس گوں ھمے ھیالاں باریں ھمے سوداگر ۔
