نوشت: رخشان بلوچ
حوال آتا رِد اٹ تدوکا دے تیٹ سائنسدان آک پٹ و پول کریسہ ننا نظام شمسی ٹی اسہ مہمان “لمبوترا” اس خنانو۔ استار آتا نیامٹ خلاء ٹی اسہ سیارچہ اس نظام شمسی ٹی پیہانے ہرانا بابت سائنسدان آک پاننگو کہ دا وخت اسکان نا اجرام فلکی ٹی تیوی آتیان زیات آ دا “لمبوترا” ءِ۔ دا سیارچہ ءِ “اومُوا مُوا” نا پن تننگانے و داکان مست کہ دا سیارچہ اسیکہ وا خلاء ٹی بے گواہ مرے سائنسدان آک دانا زی آ پین معلومداری دوئی کننگ نا کوشست آتیٹ ءُ۔
اندن انڈیا غان تعلقدار آ ورنا اُدھؤ بھرالی پنی آ ورنا تینا چنکا ایجاد آتا سوب آن پنی ءِ۔ او تینا وس و طاغت نا کچ پوسکنو گڑا ایجاد کریسہ اسہ پارہ غا مخلوق ءِ آسودئی بشخنگ ءِ تو اندن ایلو پارہ غا تینا غریبی ءِ مرکننگ ءِ۔ اُدھؤ بھرالی دا وخت اسکان یک سد و چل (140) نا کچ ایجادات مونا ایسنو ہرافتیٹ اونا ایجاد کروکا گڑا تیٹ پانزدہ سالہ آ راج رحمان ءِ آسودئی بشخوکا ایجاد آک صفتی ءُ، راج رحمان کن بھرالی لچوکو پچ و اسہ چمچہ ئسے نا کمک اٹ ہرا سادہ غا ایجاد ءِ کرینے او اونا پَلک آتیتون لگک اودے نوشتہ کننگ و کُننگ اٹ آسودئی بشخک۔ اندن او راج نا بوٹ آتیٹ منہ اندنو بدلی ایسنے کہ او داسہ زیات آسودئی تون دانگ اینگ ہننگ کیک۔ بھرالی نا پاننگ ءِ کہ؛ “ہر ہمو بندغ اسہ گشادہ ءُ ملی اس تخک، ہرا تینا ایب کیب نا گڑا تیان خوش اف، کس کس ءِ اختراع پسند یا موجد جوڑ کننگ کپک، اودے تینٹ محسوس کروئی تمک۔”
دنو بھاز مثیال ننے جہان اٹ، تینا خڑک ئنا ڈیہہ تیٹ دو بریک ہرافتیا کہی کتاب آک نوشتہ کننگر واہم کم مرور ولے سوج دا ودی مریک ایلو پارہ غا اینو نن اگہ تینا ڈیہہ، راج، چاگڑد آ اسہ چمشانک اس شان تو نن انت خننہ؟ نن ہراڑے سلوکن؟
ننا راج ئنا بزگی و غریبی نا گواچن آن اینو کس نمّن مننگ کپک ولے ننا راج ئٹی ہم دنو زَر والا مخلوق کم اف ہرافتا چناک بھلا اسکول، کالج و یونیورسٹی تیٹ خوانرہ ولے سوب انت ءِ کہ اینو ہچ دنو پن اس مونا بفک کہ ننا راج آن تعلقدار اس اسہ جہانی و پٹ و پولی کاریم اس ایسری تننگ اٹ اوار مرے!
او سوب آک انتو کہ اینو انڈیا ٹی تولوک اسہ غریب و بزّگ ءُ خاہوت ئسے آن تعلقدارو ورنا اس تینا وس ئنا کچ ایجاد مونا اتیسہ مخلوق ءِ آسودئی بشخک و تینا زی آ بیٹ آ وام تے اندا ایجاد آتا زر آتیان ایسر کیک!
ننا رہی اگہ کس غریب ء تو اندا غریبی نا پد اٹ تینا نالائخی و جانبڈی کریسہ زند ءِ گدریفک، او ہچبر دنو کاریم اس تینا وس و طاغت نا کچ اٹ بناء کپک کہ ہراڑان اونا بزّگی نا دے تا ایسری تون اوار چاگڑد نا مخلوق ءِ ہم آسودئی رسینگہ۔ و نم خنورے کہ اندا غریب اندا نالائخ آ بندغ ککّو، سیسو و کچّک توننگ نا تینا شونک ءِ یلہ کپک حالانکہ کس اونا اُرا نا حالیت ءِ اُرے تو اوغنگ ہلیک۔
اندن ننا چاگڑد اٹ کس دیخہ زر کیک تو خواجہ تینا پن اٹ “میر” اس اوار نوشتہ کریسہ جہان آن بے سما تینا عیش ئٹی لگک۔ اودے ہچ درک اف کہ ایلو جہان نا مخلوق ڈغار آن مونی ہنیسہ اینو آسمان ئٹی بروکو مہمان سیارچہ ئسے نا زی آ پٹ و پول کننگ ءِ۔ بس دا “میر” تینا پراڈو گاڑی ٹی مخلوق ءِ نشان تننگ کن وارس دانگ پیری خلیک وارس۔ اندن “میر” ئنا چناک ہم میری نا گواچی مریسہ اوڑان بار بروت تاب تریسہ زند گدریفرہ۔
اندن خلقت نا ایلو مخلوق نا حالیت ءِ اُرن تو ہچبر دنو صفتی گڑا اس خنپنہ. بیست یکمیکو کِرن ئٹی ہم ننا چاگڑد نا مخلوق “زئی” گری آن پیشن مننگ اف. دائسکان ننا چاگڑد اٹ ایلم ایلو ایلم نا زنچک ٹی اسہ دیوال ئسے نا زی ہلوک خننگک. ننا چاگڑد مذہبی چِک و تاڑ (چِک و تاڑ و علم ئنا بنیات آ مذہبی شرّہ ٹی فرخ مریک) آن پیشن مرے کہ اسہ صفتی ءُ کاریم اس کننگ کن وار برے تا.
جہان نا ہرا قوم دا نفسیات تون سرسہب مسونے کہ اینو ننا قوم، ننا چاگڑد سرسہبی خنو! دا پاش ءُ ہیت ئسے کہ اینو جہان تون ہمگرنچ مننگ نا خواست آک مٹ مسونو۔ ننا مخلوق ءِ دا سرپند مروئی ءِ کہ اگہ اوفک جہان تون اوار مُستی ہننگ خوارہ گڑا اوفتے تینا جائزہ ءِ ہلوئی تمک، تینا متکنا بے سہب آ نفسیات ءِ یلہ کروئی تمک، تینے آن ہمو نزوری تے کشیسہ تینا لائخی تے مونا ہتوئی تمک، و جہان ءِ نشان تروئی تمک کہ ای داد اٹ، دادے کنا لائخی و ای ہم جہان تون مُستی ہننگ کن تیار اُٹ۔
دا نزوری تے اگہ نن اینو کشیتون گڑا او دے مر اَف کہ نن جہان آن بدر مریسہ اسہ پارہ غا تموک مرون و کس ہم ننا پارہ غا پام کپرو۔
